Animatie van het stelsel. De exacte locatie van de vijfde ster is niet bekend. Klik voor een grotere versie. Credit: Marcus Lohr.
Astronomen hebben een nogal uniek stelsel van vijf sterren ontdekt, waarvan twee eclipserende dubbelsterren. De sterren zijn ontdekt in het kader van het SuperWASP-project, waarmee meestal gezocht wordt naar exoplaneten. Bij SuperWASP maakt men gebruik van de zogenaamde transit-methode: als een exoplaneet voor het oppervlak van z’n moederster langs trekt, en als de hoek waarop we tegen de omloopbaan aankijken precies goed is, dan zien we het licht van de ster periodiek in helderheid veranderen.Met dezelfde methode kun je ook eclipserende dubbelsterren vinden: twee sterren die elkaar, vanaf de aarde gezien, periodiek bedekken. Ook hierbij ontstaan voorspelbare dips in de lichtcurve van de dubbelster – de vorm en “diepte” van deze dips verklappen dan de fysieke eigenschappen van de dubbelster.De lichtcurve van de nieuw ontdekte vijfvoudige dubbelster [1]die trouwens 1SWASP J093010.78+533859.5 is gedoopt onthulde aanvankelijk het bestaan van één eclipserende contact-dubbelster. Da’s een ster waarvan de twee componenten elkaar niet alleen bedekken, maar ook fysiek raken – ze staan dus letterlijk in contact met elkaar. Dit soort sterren zijn minder zeldzaam dan je zou denken, maar het is wél opmerkelijk dat beide sterren in slechts zes uur om elkaar heendraaien.Toen astronomen de gegevens eens extra goed gingen bekijken, bleek er nóg een eclipserende dubbelster op zo’n beetje dezelfde locatie te staan! Bij die tweede dubbelster staan de componenten niet in contact met elkaar en draaien ze in 30 uur om elkaar heen. De twee dubbelsterren staan op een onderlinge afstand van zo’n 21 miljard kilometer, oftewel vergelijkbaar met de afstand tussen de zon en Pluto. Het wordt trouwens nog gekker: een spectrum-analyse leverde bewijs voor nog een vijfde ster in hetzelfde stelsel. Stel je voor dat je op een (hypothetische) planeet zou staan, die (bijvoorbeeld) rondom de vijfde ster zou draaien. Dan stralen niet één, niet twee, maar VIJF zonnen aan de hemel! Bron: Royal Astronomical Society.
Voetnoten
| ↑1 | die trouwens 1SWASP J093010.78+533859.5 is gedoopt |
|---|
“…. maar 5 zonnen aan de hemel ! ”
Ik lees op het moment James Corey “the Expanse” deel 2.
Het SF verhaal speelt zich af in ons zonnestelsel over 500 jaar of zo.
– Als een hoofdpersoon vanaf Ganymedes naar de zon kijkt, wordt deze beschreven als een sterretje, weinig opvallender dan ‘andere’ sterren.
Op die afstand is het kennelijk weinig meer dan dat. 😕
Zouden er in die zin(!) op een ( nog niet gevonden ) lokale planeet dan wel 5 zonnen stralen aan het lokale firmament. 🙂
[ op NU.NL melde men dat deze 5 kleiner en kouder dan Sol zijn, dus minder licht sterk? ]
Tijdens Murk gebeuren erge dingen. {vrij naar Vance}
= = = =
Contact-dubbelster.
Weer wat geleerd !
Als je twee druppels water verbindt, heb je groot kans dat je uiteindelijk maar één grotere druppel overhoudt.
Is dat ook zo met dit contact-dubbelsterren?
Of blijven deze toch wel miljoenen of miljarden jaren stabiel om elkaar heen draaien?
Groet, Paul