28 maart 2024

Is Kepler-452b wel aardachtig?

Artist impression van exoplaneet Kepler-452b. Credit: SETI Institute/Danielle Futselaar

Na de opwinding van gisteren over het nieuws van Kepler-452b, de ‘grotere en oudere neef van de aarde’ is het tijd om even wat dingen te laten bezinken. Misschien is relativeren een beter woord dan bezinken, want toen ik vanmorgen las dat Kepler-452 wellicht helemaal niet aardachtig is, maar meer als een gasachtige mini-Neptunus [1]Deze bestaan uit een dikke atmosfeer van waterstof en helium, daaronder een mantel die vloeibaar, ijsachtig of vast is met o.a. water en ammonia en tenslotte een vaste kleine kern. moet worden gezien, kreeg het nieuws toch een andere dimensie. Het draait daarbij om de vraag of Kepler-452b rotsachtig is of niet, een essentiële vraag in dit verband. In het verschenen vakartikel over de ontdekking van Kepler-452b  wordt in § 10.3 gesproken over de samenstelling van de planeet en wordt gezegd dat een statistische massa-straal relatie nodig is om er iets over te kunnen zeggen. De straal van Kepler-452b is bekend (1,63 keer die van de aarde), z’n massa niet (vermoedelijk vijf aardmassa’s). Op basis van die relatie wordt gezegd dat de kans dat Kepler-452b rotsachtig is tussen 49% en 62% ligt. Er is dus kans dat ‘ie helemaal niet rotsachtig is. Andere recente studies zeggen dat de hoeveelheid rotsen in Kepler-452b slechts 20% kan zijn, dus meer gassen dan rots. In dat laatste geval moet niet gesproken worden over een aardachtige exoplaneet, maar een mini-Neptunus. Neptunus ziet er inwendig ongeveer zo uit:

Naast de vraag of Kepler-452b rotsachtig is heb je ook de vraag of z’n samenstelling (inclusief dichtheid) op die van de aarde lijkt en daarin zijn de auteurs van het vakartikel heel stellig: “We note that it is unlikely that Kepler-452b has an Earth-like composition.” De kans dat de samenstelling van Kepler-452b op dat van de aarde lijkt wordt tussen 16% en 22% geschat, erg laag dus. Het sluit allemaal aan bij een recent verschenen vakartikel, waarvan de titel al veel zegt: “Most 1.6 Earth-Radius Planets are not Rocky“.

De conclusie is dus dat we nog maar af moeten wachten of Kepler-452b echt op de aarde lijkt en of voorstellingen zoals hierboven juist zijn. Vervolgonderzoek moet daar duidelijkheid in brengen. Bron: Francis Naukas.

Voetnoten

Voetnoten
1 Deze bestaan uit een dikke atmosfeer van waterstof en helium, daaronder een mantel die vloeibaar, ijsachtig of vast is met o.a. water en ammonia en tenslotte een vaste kleine kern.
Share

Comments

  1. Yochem zegt

    Mocht deze planeet een maan hebben, heb je weer kans dat daar leven op mogelijk is. Een planeet op zich zegt helemaal niks.

  2. Obelix zegt

    Ik weet niet of NASA vaak van dergelijke ‘geheimzinnige’ persconferenties geeft, maar ik kreeg het idee dat dat NIET het geval is. Mijn indruk was dat de ontdekking van Kepler 452-b toch wel als iets bijzonders werd beschouwd.

    En nu, nog geen dag later wordt er (uit andere hoek) sterk getwijfeld of 452-b überhaupt een aardachtige planeet is. Wat een afgang als binnen afzienbare tijd zou blijken dat genoemde planeet ‘gewoon’ een mini-Neptunus is.

    Dan denk ik dat er iemand bij NASA heel erg heeft zitten te slapen, of maar al te graag prematuur punten wilde scoren… 🙁 😕

    Groet, Paul

    • Helemaal mee eens! Had Nasa beter moeten voorlichten.Enmaar speculeren terwijl we niks weten.Vind het al fascinerend genoeg dat we één hebben.Denk dat er nog meer komt,eerst die exoplaneetjes bestuderen en wachten.Ze zijn zuinig op informatie daar loll!

  3. Enceladus zegt
    • Wel vreemd dat ze in dat artikel zeggen dat kepler-452b anderhalf keer de massa van de aarde heeft, ik kom overal tegen dat z’n massa vijf keer dat van de aarde is en zijn diameter anderhalf keer. Die sterrenkundige (Marco Spaans) zou toch niet…. 😀 Zie ook deze wiki met alle details over Kepler-452, inclusief z’n massa.

  4. gert1904 zegt

    Ik heb even wat nagezocht. Kepler 452 b is ontdekt via de transitiemethode. Daarmee kan alleen de diameter van de planeet worden bepaald, in verhouding tot die van de ster. Niet de massa. Zie:

    http://exoplanet.eu/catalog/kepler-452_b/

    De omloopperiode van Kepler 452 b bedraagt 385 dagen. Voor de bepaling hiervan moet Kepler 452 dus minstens twee jaar zijn gevolgd.

    De massa is, volgens NASA zelf, een schatting:

    “Kepler-452b has a diameter 60 percent larger than Earth and is considered a super-Earth-size planet. While its mass and composition are not yet determined, previous research suggests that planets the size of Kepler-452b have a good chance of being rocky.”.

    Zie:

    http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=4665

    • Enceladus zegt

      Nou, dan klopt het dus toch wat ik eerder las: de massa is nog helemaal niet vastgesteld.
      Eigenlijk kunnen ze dan beter vermelden: massa onbekend.
      Daarmee is dus meteen ook allerminst zeker dat het om een rotsachtige super-Aarde gaat.
      Een mini-Neptunus kan net zo goed.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Obelix zegt

        Ik zou zeggen dat we in artikel uit de ‘Trouw’ beter vis kunnen verpakken.
        Het artikel kan best geschreven zijn door iemand van de wetenschap-redactie, maar dan vast
        een expert in biologie of menselijke geschiedenis.

        – – –
        Als van een planeet/ster stelsel bekend zijn:
        1) de ster massa
        2) de afstand planeet – ster
        3) de omloopsnelheid van planeet om ster
        volgt daaruit dan niet de massa van de planeet? Ik meen dat ik dat eens hier op AB’s heb gelezen?

        Is dat niet ‘gewoon’ een van de Wetten van (hoe toepasselijk) Johannes Kepler(1571-1630). 😕

        Groet, Paul

        • gert1904 zegt

          Kepler heeft uit zijn metingen drie wetten afgeleid. De derde wet, de harmonische wet, zegt:

          (T^2) / (r^3) = constant

          Met de gravitatiewet van Newton kun je de constante invullen:

          (T^2) / (r^3) = (4 * π^2) / (G * M)

          In deze vergelijking zijn bekend: de gravitatieconstante (G), de massa van Kepler 452 (M) en de omlooptijd van Kepler 452-b (T, de tijd tussen twee primaire transities).

          De straal r van Kepler 452-b kan hieruit worden afgeleid.

          Bepalen van de massa (en daarmee dus ook de dichtheid) van Kepler 452-b gaat op deze manier niet lukken. Daarvoor zijn er momenteel te weinig gegevens.

          Extra gegevens zouden kunnen worden afgeleid uit zéér kleine schommelingen in de positie of de radiële snelheid van Kepler 452. Bij andere exoplaneten is dat al gelukt.

          N.B.: De derde wet van Kepler houdt dus ook in dat als een zwaargewicht als Jupiter in plaats van Aarde op 150.000.000 kilometer om Zon zou draaien, hij een omlooptijd van 365 dagen zou hebben!

          • gert1904 zegt

            Correctie:

            “De straal r VAN DE BAAN van Kepler 452-b kan hieruit worden afgeleid”.

            😢

          • Obelix zegt

            Hoe bepaalt men normaal gesproken de massa van een ster dan?
            Gewoon met Newton?

            Zo moeilijk kan het haast niet zijn, … want men ‘weet’ wel dat er niet voldoende massa is om,
            althans in de berekeningen, zonder DM te kunnen.
            Ik zou zeggen dat die berekening toch eenvoudig op 452-b kan worden toegepast?

            Groet, Paul

          • gert1904 zegt

            Van enkelvoudige sterren kan de massa niet rechtstreeks worden bepaald.

            In dubbelstersystemen kunnen de massa’s van beide partners wél worden bepaald. Dat gebeurt onder andere, via de derde wet van Newton en de gravitatiewet van Newton.

            Vervolgens wordt aan vergelijkbare sterren in niet-dubbelstersystemen dezelfde massa toegekend. Zo is ook de massa van Kepler-452 ongetwijfeld vastgesteld.

            “Zo moeilijk kan het haast niet zijn, … want men ‘weet’ wel dat er niet voldoende massa is om,
            althans in de berekeningen, zonder DM te kunnen.

            Ik zou zeggen dat die berekening toch eenvoudig op 452-b kan worden toegepast?”

            Hier kan ik, beste Obelix, geen chocolade van maken. Je komt ineens met donkere materie op de proppen. Waarom? 😕.

            Ik meen hierboven te hebben uitgelegd dat de massa van Kepler-452b niet bepaald kan worden uit de huidige waarnemingen. Als het niet duidelijk is, dan hoor ik dat natuurlijk graag.😊

          • Obelix zegt

            Hallo Gert,

            bedankt voor je uitgebreide antwoord.
            [ Ik heb het even een paar dagen op me in laten werken, maar kom er geloof ik niet veel verder mee. 🙂 Dat ligt niet aan jouw, maar aan de materie. ]

            – Alle ‘grote voorwerpen’ aan de hemel hangen met slechts 1 van de 4 fundamentele krachten aan elkaar: Zwaartekracht.
            Maar als we dan de massa van die grote objecten willen bepalen, die de zwaartekracht veroorzaakt, dan hebben we eigenlijk (nog) geen directe methode.
            *Hopelijk wordt het beter tegen de tijd dan we het graviton hebben leren detecteren, vooral voor astronomie-gebruik. 🙂

            – Ondanks dat we geen massa’s rechtstreeks kunnen detecteren en we wel massa’s toekennen aan diverse systemen, zijn we wel instaat om te ‘meten’ dat er te weinig massa is in die diverse systemen. (zie daar : DM wordt ‘geboren’.)
            Dat is waar jij zo snel geen cacao van kon maken.
            [Of er te weinig massa en dus DM is bij Kepler-452, zou ik niet weten, en doelde ik ook niet op.]

            – Volgens J. Kepler is de “afstand planeet-ster” of “omloopsnelheid” eigenlijk het zelfde gegeven. Weet je de ene, dan weet je de andere. 🙂
            (Het kan dan een zware massieve kogel zijn, of een luchtballon… )

            Groet, Paul

          • Olaf van Kooten zegt

            Ja maar in een systeem zoals een ster + planeet is donkere materie helemaal niet van toepassing. De ‘ontbrekende’ massa die wordt toegekend aan veel grotere systemen (sterrenstelsels en clusters) wordt afgeleid van de rotatiecurve van de sterren en overige objecten in zo’n systeem m.a.w. de wetten van Newton zijn niet in staat de waargenomen rotatiesnelheden te bepalen. Dat is iets héél anders dan het vaststellen van de massa van bijvoorbeeld een planeet en dan tot de conclusie komen dat er “iets” ontbreekt 😉

          • Obelix zegt

            Speciaal eentje voor Olaf dan :
            https://www.astroblogs.nl/2013/07/03/posities-planeten-tonen-weinig-donkere-materie-in-het-zonnestelsel-aan/

            Quote uit ‘zomaar’ één van de reacties : “Maar inderdaad vreemd dat het zonnestelsel geen donkere materie lijkt te bevatten.”

            -> De ontbrekende massa kan dus weldegelijk worden toegekend aan kleinere systemen.
            .

            Over tot de orde van de dag, vriendelijke groet, Paul 😉

          • gert1904 zegt

            Ik sluit me volledig bij Olaf, hieronder, en de link die je zélf hieronder geeft aan. De bewegingen van de planeten in het zonnestelsel worden verklaard door de wetten van Newton.

            Twee uitzonderingen:
            – De de negentiende eeuw werden kleine afwijkingen ontdekt in de baan van Uranus volgens Newton. Naar aanleiding hiervan werd een nog onbekende planeet voorspeld. En vervolgens vrijwel op de voorspelde plaats ook gevonden. Deze planeet wed later Neptunus genoemd.
            – De baan van Mercurius vertoont een kleine afwijking (de zgn. precessie van het perihelium) van de Newtoniaanse berekeningen. Deze werd in de twintigste eeuw volledig verklaard door de relativiteitstheorie van Einstein.

            Dus: de waargenomen beweging van de planeten en wordt VOLLEDIG verklaard door de in het zonnestelsel aanwezige GEWONE materie, i.s.m. met Newton en Einstein.

            “De ontbrekende massa kan dus weldegelijk worden toegekend aan kleinere systemen.”

            Er ís geen ontbrekende massa in het Zonnestelsel. Het opvoeren van donkere materie in het Zonnestelsel is niet nodig.

  5. Het vermelden van zo een Planeet moet in zekerheid kloppen eerder dient men niet met zo iets naar buiten te komen. Een trotsheid van ontdekking van zo ene planeet is gevoelig zo men het nieuws de wereld in brengt. Veel schrijvers vermelden dan hun visies en zoeken in ieder encyclopedie Daar word men niet wijzer van. Commentaar leveren heeft geen enkele zin. Wacht af tot er meer over dit fenomeen word ontdekt

  6. Het lijkt mij allemaal nog al opgeblazen, die Kepler 452-b 🙂

  7. Enceladus zegt

    Hé, kijk nou: http://www.scientias.nl/vier-planeten-ontdekt-rondom-nabije-ster/

    21 lichtjaar maar, da’s astronomisch gezien toch echt om de hoek! 🙂

    groet,
    Gert (Enceladus)

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*