29 maart 2024

Neutronensterren en zwarte gaten spelen gelijk in straalstromenwedstrijd

credit: ICRAR.

Wetenschappers uit Nederland en Australië hebben krachtige straalstromen ontdekt, die worden uitgestoten door de dubbelster PSR J1023+0038. Astronomen waren voorheen van mening dat alleen zwarte gaten in staat zouden zijn om krachtige straalstromen (“jets”) te genereren. Nu blijken ook neutronensterren dit trucje te beheersen.

PSR J1023+0038 bevat een bijzondere ster met een extreem hoge dichtheid, een zogenaamde neutronenster, in een omloopbaan rondom een “normale” ster. Waarnemingen die in 2013 en 2014 zijn verricht met radiotelescopen in de VS hebben uitgewezen dat de neutronenster veel krachtiger jets produceert dan verwacht. [1]Een neutronenster is trouwens het restant van een massieve ster die supernova is gegaan. Ze bevatten soms meerdere zonnemassa’s, samengepakt in een balletje van slechts 15 kilometer groot

Zowel neutronensterren als zwarte gaten kunnen zich nabij een begeleidende ster bevinden. Gas van die begeleider kan dan richting de neutronenster of zwarte gat stromen. Een deel van dit materiaal kan worden uitgestoten in de vorm van polaire straalstromen, die vaak de lichtsnelheid kunnen benaderen. Voorheen dachten astronomen dat zwarte gaten alleenheersers waren in het produceren van krachtige jets – zelfs als ze maar een beetje materiaal van hun begeleider opsnoepen. Neutronensterren hebben daarentegen slechts zwakke jets, zelfs als ze veel materiaal te verstouwen krijgen.

Die vlieger gaat dus niet op voor de neutronenster in PSR J1023+0038. Deze blijkt namelijk jets te produceren die je eigenlijk van een zwart gat zou verwachten: superkrachtig dus, terwijl de neutronenster maar een beetje materiaal van z’n begeleider verorbert. Zwarte gaten zijn dus niet langer de alleenheersers in straalstromenland. Waarom deze neutronenster zich afwijkend gedraagt t.o.v. zijn soortgenoten is nog niet bekend.

Bron: ASTRON.

Voetnoten

Voetnoten
1 Een neutronenster is trouwens het restant van een massieve ster die supernova is gegaan. Ze bevatten soms meerdere zonnemassa’s, samengepakt in een balletje van slechts 15 kilometer groot
Share

Comments

  1. Combinatie pulsar en magnetar? 🙂

Laat een antwoord achter aan rudiev Reactie annuleren

*