29 maart 2024

Het maken van nieuwe sterren vanuit het kosmische web

cosmic web

Simulatie van het kosmische web.

Wetenschappers hebben een verband ontdekt tussen metaalarme gebieden in dwergstelsels en de flits van stervorming binnen die gebieden. De waarnemingen leveren eindelijk bewijs voor bepaalde voorspellingen over hoe sterren ontstaan in het vroege universum en in dwergstelsels vandaag de dag. De belangrijkste aandrijver voor stervorming is vermoedelijk het aantrekken van koude gaswolken. Deze bewegen langs de draden van het “kosmische web” door de intergalactische ruimte, om vervolgens in sterrenstelsels te “vallen”. Maar hoe kun je dat model toetsen?

J1132+57Ideaal gezien zou je een koude gaswolk moeten volgen als deze een “stil” sterrenstelsel (met weinig stervorming) binnenvalt, waarna plotseling een flits van stervorming op gang zou moeten komen . Maar koude, intergalactische gaswolken geven nauwelijks straling af en zijn dus zeer lastig om direct te zien. Nu hebben wetenschappers een manier gevonden om dit probleem te omzeilen: ze hebben in een aantal dwergstelsels gezocht naar een verhouding tussen het metaalgehalte en de activiteit van stervorming. Waarom? Nou, omdat metaalarme gebieden een aanwijzing vormen dat het stelsel in kwestie recent een koude gaswolk heeft opgeslokt.

Men heeft vervolgens gebruik gemaakt van een speciale spectrometer om het metaalgehalte in verschillende delen van de dwergstelsels te meten. Het blijkt dat in negen van de tien dwergstelsels bepaalde gebieden voorkomen met een veel lager metaalgehalte dan het gemiddelde in die stelsels. Dat betekent dat een koude intergalactische gaswolk (die vrijwel geheel uit waterstof en helium bestaat, zonder “metalen”) het sterrenstelsel moet zijn binnengedrongen.

Vervolgens heeft men gekeken naar de stervorming en het blijkt dat binnen de gebieden met weinig metalen inderdaad veel nieuwe sterren geboren worden. Hiermee is het model van het kosmische web dus bevestigd.

Een intergalactische gaswolk is via de draden van het kosmische web een sterrenstelsel binnengedrongen en is hier vervolgens samengeperst tot nieuwe sterren. Doordat het materiaal in de gaswolk de interstellaire metalen in het sterrenstelsel “verdund” hebben, meten we hier dus een dip in het metaalgehalte.

Astronomen schatten dat de botsing tussen de gaswolk en het stelsel in kwestie maximaal 100 miljoen jaar geleden moet hebben plaatsgevonden, omdat anders het materiaal van de gaswolk helemaal gemengd

Share

Speak Your Mind

*