28 maart 2024

“Gat” in planeetvormende schijf is niet altijd het gevolg van een planeet

Credit; NASA/JPL-Caltech/T. Pyle (SSC)

Als astronomen de protoplanetaire schijven rondom jonge sterren bestuderen, vinden ze soms een donker “gat” vergelijkbaar met de Cassini-scheiding in de ringen van Saturnus. Het is gesuggereerd dat ieder gat veroorzaakt moet zijn door een onzichtbare planeet, die binnen de schijf ontstaan is en vervolgens materiaal uit z’n omgeving heeft uitgekerft. Een nieuw onderzoek heeft echter laten zien dat een dergelijk gat een soort kosmisch gezichtsbedrog zou kunnen zijn en helemaal geen signaal van een onzichtbare planeet.

Het licht dat wordt opgevangen van protoplanetaire schijven is afkomstig van allerlei processen. De schijf gloeit zelf in radio- en millimeterstraling, terwijl het zichtbare in infrarode licht vooral het resultaat is van het verstrooien van licht door stofdeeltjes, die niet veel groter zijn dan deeltjes in sigarettenrook. Soms kunnen die stofdeeltjes elkaar raken en aan elkaar blijven klitten, terwijl in andere gevallen de stofdeeltjes elkaar zo hard raken, dat nog kleiner stof het gevolg is. Ten slotte kunnen stofdeeltjes, net als planeten, ook migreren naar een andere locatie in de schijf.

Al die processen hebben tastbare en waarneembare effecten. Een goed voorbeeld daarvan is het ontstaan van een gat in de schijf. Die is ontstaan doordat het gebied binnen het gat is gevrijwaard van verstrooiende stofdeeltjes, terwijl grotere deeltjes gewoon nog aanwezig zijn. Laten we eens proberen om dit simpel te visualiseren. Stel dat ik een steen de lucht zou gooien, dan zou dat nauwelijks je gezichtsvermogen belemmeren. Maar als ik een hand vol stof de lucht in zou gooien, dan zou dat wel anders zijn! Dat betekent dat we dwars door een gat in de schijf heen kunnen kijken, terwijl bij de aanwezigheid van fijner stof een soort waas ontstaat.

Bron: Harvard

Share

Speak Your Mind

*