16 oktober 2024

SETI vindt (nog) geen spoor van radiosignalen van KIC 8462852 (Tabby’s ster)

Allen Telescope Array. Credit: Seth Shostak, SETI Institute

Tenzij je onder een steen hebt gelegen ken je het nieuws van KIC 8462852 – de ster op ∼ 1500 lichtjaar afstand, die inmiddels gelukkig geprijst is met de bijnaam Tabby’s ster, naar de ontdekker, de sterrenkundige Tabetha Boyajian: de ster vertoont heel grote dips in z’n lichtcurve, dips die niet verklaard kunnen worden met ‘gewone’ verklaringen, zoals exoplaneten, stofschijven of zwermen van kometen of planetoïden om de ster heen, die af en toe het licht van de ster verduisteren. Eén alternatieve verklaring kwam telkens bovendrijven, namelijk dat er wellicht een intelligente beschaving in de buurt van Tabby’s ster huist en die daar voor de energievoorziening een enorme ‘Dyson sfeer’ heeft gebouwd. Afijn, als professionele sterrenkundigen – zoals Jason Wright – dit gaan beweren dan snap je dat het wereldnieuws is.

Een Dysonsfeer bij een ster van een Kardashev type II beschaving (credit afbeelding: Daniëlle Futselaar/ASTRON).

Direct werd besloten om de 42 zes meter grote radioschotels van de Allen Telescope Array (ATA), ergens 500 km boven San Francisco in een dorre woestijn gelegen, op de ster te richten en te kijken of er wellicht radiosignalen van een mogelijke beschaving kunnen worden opgevangen. Twee weken lang werd geluisterd naar radiosignalen op twee frequenties, tussen 1 en 10 GHz, maar de resultaten tot nu toe zijn nul komma niks, nada, niente. Dus voorlopig geen SETI-signaal van een intelligente beschaving. Nou dus kijken of er gevoeliger radio-oren beschikbaar zijn om naar KIC 8462852 te luisteren. Kan natuurlijk ook zijn dat ze binnenkort wél met een ‘gewone’ natuurlijke verklaring komen voor het vreemde gedrag van de ster, iets wat mij en ook ASTRON-directeur Mike Garret ook veel waarschijnlijker lijkt. Voor de liefhebbers: hier is het vakartikel over de speurtocht met ATA naar radiosignalen van Tabby’s ster. Bron: SETI.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Twee vragen:

    Wat zou de reden zijn dat de Dyson sphere niet al het licht van de ster afschermt? Een uitgang voor ruimteschepen hoeft niet zo gek groot te zijn. Houden de aliens een stukje open om zelf naar de sterren te kunnen kijken of zo? Of is de sphere misschien nog in aanbouw?

    Op grond waarvan denkt men dat aliens die een ver gevorderde beschaving hebben opgebouwd zich bezig zullen houden met radiocommunicatie? Ik heb het al eens eerder aangehaald: wij verwachten toch ook niet dat aliens hun voertuigen nog aandrijven met stoom? Ik vind dat zoeken naar beschavingen op basis van radiosignalen eerlijk gezegd een beetje kneuterig… Het zou kunnen dat men daar voor de aardigheid nog weleens radiouitzendingen verzorgt maar wie zegt dat men niet iets veel beters heeft? Iets waarvan wij ons helemaal geen voorstelling kunnen maken?

    groet,
    Gert (Enceladus)

    • Ja, hoe groot is zo’n Dyson sphere. Goede vraag, die vooralsnog zeer hypothetisch is. Als ze bestaan (grote als) dan zou het kunnen zijn dat we in dit geval een exemplaar hebben dat nog in aanbouw is. Net zoiets als de Death Star.

      o-DEATH-STAR

      Wat die radiocommunicatie betreft: hoe je ’t ook wendt of keert, het radiogedeelte van het elektromagnetisch spectrum is een manier die zich uitstekend leent om daarmee signalen uit te zenden en daarmee te communiceren. Het gaat met de lichtsnelheid en daarmee de maximaal haalbare snelheid, voor iedere vorm van intelligent leven. Ik denk dus zelf dat het met die kneuterigheid wel mee zal vallen.

      • Paul Bakker zegt

        Daar ben ik het helemaal mee eens. Verwar radiostraling niet met radio(geluid)uitzendingen. Het grote voordeel van het radiogebied van het electromagnetisch spectrum is dat het bijna overal doorheen gaat. Je kan er mee van de ene kant naar de andere kant van de Melkweg zenden zonder dat intergalactisch stof het tegenhoudt. En het kost weinig energie om het op te wekken. Wellicht is het achteraf gezien primitief, maar zolang we niet beter weten is het de meest geavanceerde manier van communiceren. New Horizons en Rosetta en alle andere ruimtevaartuigen sturen hun foto’s met radiostraling naar Aarde. Dat gaat zo goed dat de mensheid in ieder geval nog geen drive heeft om naar iets beters te zoeken om informatie over te dragen.
        Alhoewel. Radiostraling heeft een groot nadeel. Het gaat maar met de lichtsnelheid en dat is interplanetair al zo langzaam dat je met iemand op Mars al niet meer kan bellen. Het duurt al gauw 40 minuten voordat je antwoord krijgt op een vraag. Interstellair wordt het helemaal een drama voor ons gevoel van tempo. Als we iets vinden wat die traagheid omzeilt (kwantumverstrengeling?) dan kan de radiostraling voor grote afstanden het stoomtijdperk in. Maar Zolang we niet beter weten zou het gek zijn om niet naar kunstmatig opgewekte electromagnetische straling te zoeken, vooral op plekken die ons als vreemd voorkomen.

    • Ik kan mij helemaal vinden in jou betoog Gert.

      Vooral dat zoeken naar radiosignalen Lijkt mij ook vergezocht 🙂
      Als men daar Ãœberhaupt nog gebruik zouden maken radiocommunicatie
      zou men deze dusdanig kunnen camoufleren dat het op ruis lijkt,
      laat staan dat ze daar hoge vermogens voor zouden gebruiken
      zodat wij hier die makkelijk zouden kunnen ontvangen, ze zouden wel gek zijn.

      En volgens mij, zijn ze hard bezig heel hun territorium dusdanig af te schermen
      dat niemand ook maar enig idee krijgt dat daar intelligent leven aanwezig is.

      Als dat toch mocht blijken, dan is dat laatste in ieder geval niet gelukt 🙂

      • Je kunt radiosignalen op twee manieren uitzenden: gewild en ongewild. Bij de eerste vorm stuur je een boodschap de ruimte in in de hoop dat anderen ‘m ontdekken, iets wat wij met active SETI proberen. Bij de tweede vorm lekken we radiosignalen, zonder er erg in te hebben, zoals wij doen sinds het begin van de radiotelegrafie. Mocht een intelligente beschaving op een gegeven moment stoppen met gewild en ongewild radiosignalen te versturen, dan zijn altijd nog de radiosignalen van de periode daarvoor in de ruimte verspreid. Misschien dat ze zoals Gert zegt op een gegeven moment heel andere vormen van communicatie kiezen, die wij nog helemaal niet kennen, dan blijft de mogelijkheid dat we de radiosignalen oppikken, die ze uitzonden toen ze nog niet zo ver ontwikkeld waren. Ook zeer ver gevorderde intelligente beschavingen zijn geëvolueerd vanuit lagere stadia en in die eerdere stadia gebruikten ze technieken die wij ook gebruiken. Ze zullen toch niet gelijk vanuit hun eigen stenen tijdperkstadia overgestapt zijn op superdeluxe – voor ons onzichtbare – communicatietechnieken?

        • Als wij hier op dit moment kijken naar hun Dyson bol, dan ontvangen we dus het licht en ook de radiosignalen uit de tijd dat ze al heel geavanceerd zijn en in die fase zitten waarin ze nauwelijks radiosignalen meer versturen.
          Hun lekkende radiosignalen van de periode daarvoor zijn ons al lang gepasseerd en zijn voor ons niet meer detecteerbaar (want om ze in te halen zou je sneller moeten dan het licht).

          Een ander punt is dat een beschaving die zo om energie zit te springen dat ze een Dyson bol gaan bouwen daarvoor een fase heeft doorgemaakt waarin ze hebben geleerd om de schaarse energie zo efficient mogelijk te gebruiken. Net zoals we hier vooral met inventieve verbeteringen komen in tijden van crisis. Hun radiozenders zullen geen schreeuwende rondstralers zijn, maar superefficiente straalzenders met een laag vermogen en met bijbebehorende supergevoelige ontvangers. Dan maken we weinig kans er hier nog iets van op te pikken.

      • Paul Bakker zegt

        Ok. We zien bij die ster iets raars in een bepaald deel van het electromagnetische spectrum. (Zichtbaar licht). En dan zeggen jullie: laten we maar niet kijken bij een andere golflengte.
        Dat vind ik gek!
        Onderzoeken die hap, met alle middelen die we kennen zou ik zeggen.
        Met de houding laten we maar niet kijken want dat is kneuterig en er is toch vast niks te zien komen we niet veel verder.

        • Volgens mij hebben ze ook in het infrarood gekeken en gezien dat daar geen excessieve hoeveelheid van is. Daarom vallen bepaalde verklaringen ook af, omdat die zo’n exces met zich meebrengen.

          • gert1904 zegt

            Geen excessief infrarood. Inderdaad, een type II beschaving volgens de schaal van Kardashev valt om deze reden onmiddellijk af.

          • Ja, das een goede vraag. Moet zo’n beschaving zelf ook niet warmtestraling produceren? Je zou dat toch verwachten? Ik heb het artikel van Wright et al er even op nageslagen en die zeggen er het volgende over: “Such “megastructures” might be detectable both by the starlight they block, and by the midinfrared radiation they emit after reprocessing this light.” Ze maken dus kennelijk onderscheid in soort infraroodstraling, welke zo’n beschaving zou uitzenden.

        • Enceladus zegt

          Paul, je hoort mij niet zeggen dat we niet naar radiostraling moeten kijken. Maar wat ik wel zeg is dat ik absoluut niet verbaasd ben dat we dan niks vinden en dat dit ook helemaal geen teken is dat er geen vergevorderde beschaving aan het werk is bij die ster. Verder heeft Wouter natuurlijk volkomen gelijk dat als ze nu inderdaad gebruik maken van geavanceerde communicatie, hun voormalige radio-uitzendingen ons allang gepasseerd hebben en we die dus niet kunnen detecteren. Het beste bewijs dat we met een vergevorderde beschaving te maken hebben die een Dyson-spehere bouwt is als we de komende tientallen jaren steeds minder van die ster gaan zien. Dan gaat het daar kennelijk voorspoedig met de bouw. Kunnen we die ster over een paar honderd jaar zelfs helemaal niet meer zien zonder dat er een supernova is geweest, dan weet je bijna zeker dat er daar een zeer ver gevorderde beschaving aan het werk is. Sterren gaan immers niet zomaar uit. Kortom: het beste bewijs voor intelligent leven zou wel eens aanstaande kunnen zijn.

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Paul Bakker zegt

            Ik begrijp het. En eens dat een gebrek aan signaal niets bewijst.
            Ook ik ben niet verbaasd dat er niets gevonden is. En ik denk ook dat er geen Dyson-sphere wordt gebouwd. Dat zit voor mij in de SF hoek. Maar wie weet, de tijd zal het leren.

          • Enceladus zegt

            Om een kratje bier wedden dat over 10 jaar blijkt dat we aanzienlijk minder licht van die ster zien?
            Daarmee is een Dyson-sphere weliswaar nog steeds niet bewezen, maar wordt die wel veel waarschijnlijker.

            Ik ben het met je eens dat Dyson-spheres in de SF-hoek zitten, maar ik vind het wel een van de aannemelijkere ideeën uit die hoek.

            groet,
            Gert (Enceladus)

          • Paul Bakker zegt

            Aangenomen. Nou drink ik geen bier, maar ach, dat zien we tegen die tijd wel hoe we dat regelen 😀

          • Enceladus zegt

            Och, je hebt nog 10 jaar de tijd om van het edele gerstenat te gaan houden. 😉

            groet,
            Gert (Enceladus)

        • Enceladus zegt

          PS: Het was en is absoluut niet mijn bedoeling om eventuele radio-amateurs onder jullie te beledigen. Het woord ‘kneuterig’ heb ik uitsluitend gebruikt om aan te geven dat radio in de toekomst weleens ouderwets zou kunnen zijn.

          groet,
          Gert (Enceladus)

  2. Egbert van der Vliet zegt

    naar mijn inziens is iets om een ster bouwen niet noodzakelijk voor vergevorderd alien-leven; hoe verfijnder de techniek hoe minder energie nodig toch?
    Om de emissie van energie van een ster per dagdeel bijv. op te slaan heb je toch al een gigantisch reservoir nodig? Zijn er cijfers bekend van dat soort verhoudingen?
    1 zonnevlam doet alles vernietigen. Ik kan het heel erg mis hebben maar daar denk ik dan aan.
    Idee: het is de vorming van hele grote planeet die licht blokkeert, gevormd door botsing met giga gasplaneet die “roque” was, maar alweer pure speculatie (wat zo ontzettend leuk is als je dit soort zaken leest haha)

Speak Your Mind

*