28 maart 2024

Sterrenkundig mysterie deels ontrafeld door snelle radioflits

Credit: Jingchuan Yu, Beijing Planetarium

Fast Radio Bursts (FRB’s) zijn korte maar heftige uitbarstingen van kosmische radiogolven. Hun ontstaan is altijd een raadsel geweest, maar wetenschappers zijn een stapje dichter gekomen bij een verklaring. Uit de analyse van maar liefst 650 uur aan archiefgegevens, die zijn verzameld door de Green Bank Telescope, is gebleken dat in ieder geval

Uit de analyse van maar liefst 650 uur aan archiefgegevens, die zijn verzameld door de Green Bank Telescope, is gebleken dat in ieder geval één GRB is “afgegaan” in de omgeving van een sterk magnetisch veld, van het soort dat vaak in supernovarestanten aangetroffen kan worden.

Het analyseren van deze gegevens is trouwens geen gemakkelijke opgave geweest. Tijdens de reis door de ruimte zal het aanvankelijk korte en scherpe signaal worden “uitgesmeerd” over meerdere golflengten. Door deze zogenaamde dispersie-vertraging wordt het signaal van een FRB gemaskeerd in de archiefgegevens. Gelukkig heeft men gebruik gemaakt van geavanceerde software om de effecten van dispersie ongedaan te maken. Op die manier heeft men aanwijzingen gevonden voor maar liefst 6000 mogelijke FRB’s. Na een handmatige vervolganalyse bleef slechts één kandidaat over: FRB 110523.

De Robert C. Byrd Green Bank Telescope. Credit: NRAO/AUI/NSF

Dit enkele signaal was echter bijzonder en bevatte meer details over zijn polarisatie dan welke geanalyseerde FRB dan ook. Polarisatie is een eigenschap van elektromagnetische straling, inclusief licht en radio, en vormt een indicatie voor de oriëntatie van een golf. Polariserende zonnebrillen gebruiken die eigenschap om een deel van de zonnestralen te blokkeren en 3D-films gebruiken het om de illusie van diepte te wekken.

De onderzoekers hebben gebruik gemaakt van deze aanvullende informatie om te bepalen dat de radiogolven van FRB 110523 zogenaamde Faraday-rotatie vertonen, waarbij de radiogolven (onder invloed van een krachtig magnetisch veld) in een kurketrekkervorm gedraaid worden. Dat vertelt de wetenschappers iets over de omgeving van de FRB toen deze “af ging”. Bovendien hebben metingen van de dispersie-vertraging uitgewezen dat de FRB in kwestie op grote afstand heeft plaatsgevonden: zo’n zes miljard lichtjaar. Dat betekent dat wetenschappers voor het eerst hebben vastgesteld dat een FRB van buiten de Melkweg afkomstig moet zijn en vermoedelijk verband houdt met een recente supernova of mogelijk een stervormingsgebied. Bron: National Radio Astronomy Observatory.

Share

Speak Your Mind

*