28 maart 2024

Heldere witte vlekken op Ceres bestaan uit zout

De witte vlekken in de krater Occator op Ceres. Let op: dit zijn valse kleuren, om de verschillen in het landschap beter tot uitdrukking te laten komen. Credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Op basis van gegevens die verzameld zijn met de ruimteverkenner Dawn, die sinds 6 maart van dit jaar in een baan om de dwergplaneet Ceres draait, komen twee teams van onderzoekers met nieuwe inzichten over de heldere, witte vlekken die op Ceres te zien zijn. Met name de witte vlek in de 90 km grote krater Occator heeft al tot heel veel discussie geleid. De teams komen morgen in het tijdschrift Nature met hun resultaten (hier en daar) en het ene team heeft het heldere, witte materiaal als zout geïdentificeerd, het andere team heeft op Ceres kleilagen ontdekt, die ammoniak bevatten.Het eerste team, dat onder leiding staat van Andreas Nathues (Max Planck Institute for Solar System Research in Duitsland) heeft 130 van die heldere witte vlekken ontdekt, die in de meeste gevallen te vinden zijn bij inslagkraters op Ceres. Zijn team denkt dat het witte materiaal gevormd wordt door een magnesium sulfaat genaamd hexahydrite, welke we op aarde ook wel tegenkomen als Engels zout of Epsom zout. Men denkt dat dit zout achterbleef, nadat in het verleden waterijs na inslagen aan het oppervlak van Ceres kwam en vervolgens is gesublimeerd (verdampt). Nathues en z’n team denken dat Ceres een ondergrondse laag van waterijs kent. De ouderdom van de Occator krater wordt geschat op 78 miljoen jaar. In die krater vindt de sublimatie wellicht nog steeds plaats. Men heeft daar namelijk bij zonsopkomst een ijle nevel van stof- en ijsdeeltjes ontdekt.

Het andere onderzoeksteam komt op basis van gegevens verzameld met de spectrometer van Dawn tot de conclusie dat het oppervlak van Ceres kleilagen heeft, welke ammoniak bevatten. Dat is opmerkelijk, want dit betekent dat Ceres niet in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter kan zijn ontstaan óf dat het daar wel is ontstaan, maar dat materiaal vanuit de buitenregionen van het zonnestelsel – veelal ammoniak en stikstof, die goed gedijen bij zeer koude omstandigheden – naar binnen is getransporteerd en op de jonge dwergplaneet Ceres terecht is gekomen. Het ammoniakijs is door de relatieve warme omstandigheden op Ceres verdampt, maar de ammoniakmoleculen kunnen in combinatie met andere mineralen bewaard zijn gebleven.Saillant detail: onlangs werd ook ammoniak ontdekt in de Organa krater op Charon, de grootste maan van Pluto. Ja, die is inderdaad gelegen in de buitenregionen van het zonnestelsel, voorbij de baan van Neptunus. Bron: NASA/JPL.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Het zat het ook alweer? Dawn zou toch naar een nóg lagere orbit verhuizen? Is dat inmiddels al gebeurd?

    groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Deze week heeft Dawn die allerlaagste baan bereikt – LAMO geheten, de low altitude mapping orbit – gelegen op 385 km hoogte boven het oppervlak van Ceres. Over een paar dagen beginnen de eerste wetenschappelijke onderzoeken. Foto’s op die hoogte zullen een resolutie van 35 meter per pixel hebben. Dat was 140 meter in de vorige baan, HAMO.

    • Enceladus zegt

      Mooi, dan wordt het Kerstcadeautje voor de astronomische gemeenschap ongetwijfeld een detailopname van de Occator krater.

      groet,
      Gert (Enceladus)

  3. Ben Dijkhuis zegt

    Als de ontstaansgeschiedenis van Ceres buiten de planetoïdengordel ligt, moet dan de kwalificatie van dwergplaneet niet worden bijgesteld? Met name vanwege het argument dat het lichaam zijn omgeving schoongeveegd moet hebben…

    • Enceladus zegt

      Da’s een goeie Ben! Want wie zegt dat hij zijn oorspronkelijke baan niet had schoongeveegd en vervolgens door toedoen van Neptunus onze kant op is geslingerd en zodoende per ongeluk in de asteroïde-gordel terecht kwam? Vervolgens wordt Pluto/Charon natuurlijk wel stikjaloers! 😉

      groet,
      Gert (Enceladus)

  4. Wybren de Jong zegt

    Grappig dat op Ceres nu ook al klei gevonden is, net als op kometen zoals Temple I.
    Volgens Wickramasinghe en zijn collega’s moeten de eerste complexe moleculen (zogenaamde voorlopers van het leven) in waterige kleisubstantie gevormd zijn. In het vroege zonnestelsel was er al met al veel meer klei in kometen en dus ook op dwergplaneten als Ceres te vinden, dan op aarde. Een schatting van Wickramasinghe: op alle kometen samen was 10 tot de 12e keer (1000 miljard keer) zoveel waterige klei te vinden als op de jonge aarde.
    Dus misschien is het de moeite waard om in de klei op Ceres naar complexe moleculen te zoeken.
    zie het artikel uit 2007 in New Scientist: https://www.newscientist.com/article/dn12506-did-life-begin-on-comets/

Laat een antwoord achter aan Enceladus Reactie annuleren

*