Heldere witte vlekken op Ceres bestaan uit zout

Op basis van gegevens die verzameld zijn met de ruimteverkenner Dawn, die sinds 6 maart van dit jaar in een baan om de dwergplaneet Ceres draait, komen twee teams van onderzoekers met nieuwe inzichten over de heldere, witte vlekken die op Ceres te zien zijn. Met name de witte vlek in de 90 km grote krater Occator heeft al tot heel veel discussie geleid. De teams komen morgen in het tijdschrift Nature met hun resultaten (hier en daar) en het ene team heeft het heldere, witte materiaal als zout geïdentificeerd, het andere team heeft op Ceres kleilagen ontdekt, die ammoniak bevatten.Het eerste team, dat onder leiding staat van Andreas Nathues (Max Planck Institute for Solar System Research in Duitsland) heeft 130 van die heldere witte vlekken ontdekt, die in de meeste gevallen te vinden zijn bij inslagkraters op Ceres. Zijn team denkt dat het witte materiaal gevormd wordt door een magnesium sulfaat genaamd hexahydrite, welke we op aarde ook wel tegenkomen als Engels zout of Epsom zout. Men denkt dat dit zout achterbleef, nadat in het verleden waterijs na inslagen aan het oppervlak van Ceres kwam en vervolgens is gesublimeerd (verdampt). Nathues en z’n team denken dat Ceres een ondergrondse laag van waterijs kent. De ouderdom van de Occator krater wordt geschat op 78 miljoen jaar. In die krater vindt de sublimatie wellicht nog steeds plaats. Men heeft daar namelijk bij zonsopkomst een ijle nevel van stof- en ijsdeeltjes ontdekt.

Het andere onderzoeksteam komt op basis van gegevens verzameld met de spectrometer van Dawn tot de conclusie dat het oppervlak van Ceres kleilagen heeft, welke ammoniak bevatten. Dat is opmerkelijk, want dit betekent dat Ceres niet in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter kan zijn ontstaan óf dat het daar wel is ontstaan, maar dat materiaal vanuit de buitenregionen van het zonnestelsel – veelal ammoniak en stikstof, die goed gedijen bij zeer koude omstandigheden – naar binnen is getransporteerd en op de jonge dwergplaneet Ceres terecht is gekomen. Het ammoniakijs is door de relatieve warme omstandigheden op Ceres verdampt, maar de ammoniakmoleculen kunnen in combinatie met andere mineralen bewaard zijn gebleven.Saillant detail: onlangs werd ook ammoniak ontdekt in de Organa krater op Charon, de grootste maan van Pluto. Ja, die is inderdaad gelegen in de buitenregionen van het zonnestelsel, voorbij de baan van Neptunus. Bron: NASA/JPL.