28 maart 2024

Chandra ziet megagrote straalstroom vanuit de ‘Death Star’ in Pictor A

Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ of Hertfordshire/M.Hardcastle et al., Radio: CSIRO/ATNF/ATCA

De Death Star in de Star Wars films en diens opvolger de Starkiller Base in de laatste episode, The Force Awakens, kunnen alles vernietigende laserstralen afschieten, complete planeten wegvagend alsof ’t niets is. Maar beiden zijn niets vergeleken met de enorme straalstroom, die naar twee kanten wordt uitgezonden vanaf het superzware zwarte gat in het centrum van Pictor A, een sterrenstelsel ver ver weg, 500 miljoen lichtjaar van ons vandaan. Dat sterrenstelsel ligt in het onbetekenende zuidelijke sterrenbeeld Schilder (Pictor) en met de Chandra röntgensatelliet hebben ze ‘m afgelopen 15 jaar regelmatig bestudeerd. Daaruit is naar voren gekomen dat er niet alleen een enorm lange straalstroom van 300.000 lichtjaar lengte – da’s drie keer de diameter van ons gehele Melkwegstelsel – de ruimte in wordt geschoten, een straalstroom die energierijke röntgenstraling uitzendt, maar dat er ook een ’tegenstraalstroom’ is, eentje die de andere kant uit schiet. Naast die straalstromen zijn ook twee grote radiolobben gezien, enorme gasmassa’s die radiostraling uitzenden, de rode gebieden op de foto. Deze radiolobben zijn vastgelegd door de Australia Telescope Compact Array (ACTA).

Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ of Hertfordshire/M.Hardcastle et al., Radio: CSIRO/ATNF/ATCA

Tenslotte is door Chandra ook nog een ‘hotspot’ waargenomen, een plek helemaal aan het einde van de ene straalstroom – welke in tegenstelling tot die ’tegenstraalstroom’ enigszins onze kant uitkomt – die fel oplicht in röntgenstraling. Dat is de plek waar de schokgolven van de straalstroom botsen met het interstellaire gas in Pictor A, dat daardoor verhit wordt. Bron: Chandra.

Share

Comments

  1. Hier een mooie uitleg van het fenomeen erbij.
    http://workshop2013.iaps.inaf.it/dwn/beall.pdf

Speak Your Mind

*