29 maart 2024

Bevatten merkwaardige “bloemkolen” op Mars bewijs voor buitenaards leven?

Bloemkoolrotsen op Mars, acht jaar geleden gefotografeerd door Spirit. Credit: NASA/JPL-Caltech

Mars is in het verleden vrijwel zeker een warmere en nattere wereld geweest, maar heeft het leven hier ooit voet aan de grond gekregen? Het antwoord zou verstopt kunnen zitten in rotsformaties, bijvoorbeeld in de merkwaardige knobbelige uitsteeksels die in 2008 door de Spirit-rover zijn aangetroffen op Home Plate, een rotskam in de Gusev-krater op Mars. Die uitsteeksels doen een beetje denken aan bloemkool of koraal en zouden eventueel met behulp van levende wezens kunnen zijn gevormd. Het is echter ook mogelijk dat ze zijn gevormd door niet-biologische processen, zoals vulkanisme of wind.Nadat de rotsuitsteeksels geanalyseerd werden door het mini-TES instrument aan boord van de Spirit (Thermal Emission Spectrometer) bleken ze geheel uit puur silica te bestaan (SiO2), een mineraal dat in hete vulkanische omgevingen geproduceerd wordt. Als regenwater (of sneeuw) in diepe scheuren naar beneden druppelt, kan het in contact komen met rotsen die verhit worden door ondergronds magma. Dit water wordt dan verhit tot honderden graden Celsius, waarna het weer naar het oppervlak zal rijzen. Ondertussen worden silica en andere mineralen in het water opgelost en uiteindelijk weer afgezet aan het oppervlak, meestal in de buurt van een fumarole – een opening in de aardkorst, vaak in de nabijheid van een vulkaan, waar warme tot zeer hete gassen en dampen uit ontsnappen. Op aarde kunnen dergelijke silica-afzettingen aangetroffen worden rondom hete bronnen, waaronder in het Yellowstone National Park.

Closeup van de bloemkoolvormige silicaformaties. Credit: NASA/ JPL-Caltech

Zowel in Yellowstone als in het vulkanische gebied Taupo op Nieuw-Zeeland, maar ook in bijvoorbeeld IJsland, zijn hitteminnende bacteriën mede verantwoordelijk voor de merkwaardige knolvormige en vertakkende silica-afzettingen die hier soms worden aangetroffen en die sterk doen denken aan de bloemkoolrotsen op Mars. Bij een nieuw onderzoek, die vorige week gepresenteerd is op de vergadering van de Amerikaanse Geofysieke Unie, is de mogelijkheid verkend dat ook op Mars microben betrokken zijn geweest bij de merkwaardige vorm van de silica-afzettingen.

en heetwaterbron in Yellowstone. Zou dit een analoog kunnen zijn van vergelijkbare bronnen en geisers die ooit in de Gusev-krater op Mars geborreld hebben? Credit: Jim Peaco, National Park Service

Hiertoe is een team van onderzoekers afgereisd naar El Tatio, een afgelegen geiserveld in de Chileense Atacamawoestijn. Volgens de onderzoekers vertoont dit gebied veel overeenkomsten met de Gusev-krater in het verleden, toen dit gebied op Mars geborreld moet hebben van de hydrothermische activiteit. De Atacamawoestijn is zo’n beetje het droogste gebied op aarde en wordt dankzij de flinke hoogte van vier kilometer blootgesteld aan veel krachtiger UV-straling dan elders. Daarnaast kent het gebied flinke temperatuurverschillen van meer dan 50 graden Celsius! Het is niet voor niets dat de Atacamawoestijn beschouwd wordt als de meest Marsachtige omgeving op aarde (bepaalde valleien op Antarctica buiten beschouwing gelaten).

De onderzoekers hebben silica-afzettingen rond de heetwaterbronnen in El Tatio bestudeerd en hebben hierin vormen ontdekt die ze “micro-digitate silica structures” noemen en die qua voorkomen en samenstelling doen denken aan die op Mars. De infrarode spectra van de twee zijn ook een goede match. Ze zijn nog steeds monsters aan het analyseren om te bepalen of hitteminnende microben een rol hebben gehad in het ontstaan ervan, maar ze veronderstellen dat het om micro-stromatolieten moet gaan, vergelijkbaar met degene die in Yellowstone en Taupo aangetroffen worden.

Stromatoliet uit Wyoming. Credit: Bob King

Stromatolieten ontstaan als mineraaldeeltjes terecht komen in een plakkerige film van bacteriën, waarbij een laagje gevormd wordt. Hier bovenop kunnen dan weer nieuwe laagjes afgezet worden, met een soort laminaire kolom of terp als eindresultaat. De oudste stromatolieten op aarde zijn zo’n 3.5 miljard jaar oud. Als de onderzoekers bewijs kunnen vinden voor biologische processen in de El Tatio formaties, dan zou dat ons een stap dichter brengen bij een fascinerende mogelijkheid, namelijk dat oeroude bacteriën een hand hebben gehad bij het ontstaan van de bloemkoolrotsen op Mars. Bron: Universe Today.

Share

Comments

  1. Hmmm…Bloemkool met krab, daar moet toch wel iets van te bakken zijn 🙂

Speak Your Mind

*