28 maart 2024

Zwarte gaten verbannen materie naar kosmische leegtes

Een dwarsdoorsnede van een Illustris-simulatie, met een kubusheelal van 350 bij 350 miljoen lichtjaar en een dikte van 300.000 lichtjaar. Sterrenstelsels kunnen in de kleine, witte knopen met hoge dichtheid gevonden worden. Credit: Markus Haider / Illustris collaboration

Het universum bestaat voor een groot deel uit (onzichtbare) donkere materie, waar zo’n 75 procent van alle massa in het heelal uit bestaat. Zowel donkere als zichtbare materie verzamelen zich in uitgestrekte filamenten, die zich rondom enorme kosmische leegtes wikkelen.Door te kijken naar de kosmische achtergrondstraling hebben observatoria zoals COBE, WMAP en Planck ons begrip van het universum flink verbeterd. Mede dankzij die observatoria weten we dat het heelal slechts voor 4,9 procent uit normale materie bestaat, ook wel baryonen genoemd. Dit is het spul waar sterren, planeten, gas en stof van gemaakt zijn. 26,8 procent van het heelal bestaat uit mysterieuze donkere materie, terwijl 68,3 procent is opgebouwd uit donkere energie, dat mogelijk nóg mysterieuzer is. Naast deze missies hebben ook telescopen aan de grond hun steentje bijgedragen. Zij hebben namelijk de posities van sterrenstelsels (en indirect ook hun halo’s van donkere materie) in kaart gebracht. Zij hebben het beeld bevestigd dat sterrenstelsels, gaswolken en donkere materie zich verzamelen in filamenten, die samen het kosmische web vormen. Nu hebben astronomen gebruik gemaakt van het Illustrisproject (een grote computersimulatie van de evolutie van sterrenstelsels) om zowel de massa als het volume van de filamenten te berekenen.Bij voorgaande simulaties bleek zo’n 50 procent van alle massa zich in de buurt van sterrenstelsels te bevinden (slechts 0,2 procent van het totale volume), terwijl nog eens 44 procent zich in de omringende filamenten bevindt. Slechts 6 procent van alle massa kan gevonden worden in de kosmische leegtes. Bij de nieuwe simulaties is echter een ander beeld naar voren gekomen. Het blijkt namelijk dat een opvallend groot gedeelte van alle massa in het heelal, zo’n 20 procent, zich wel degelijk binnen de leegtes bevindt! Hoe komt die materie daar terecht? De leegtes zouden namelijk ehm…nogal leeg moeten zijn. De betrokken onderzoekers vermoeden dat supermassieve zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels hiervoor verantwoordelijk zijn. Een deel van de materie die naar deze zwarte gaten toe valt, wordt omgezet in energie. En deze energie wordt overgedragen aan het omringende gas, dat vervolgens uit het sterrenstelsels wordt weggeblazen – schijnbaar helemaal richting de kosmische leegtes. Bron: Royal Astronomical Society.

Share

Comments

  1. Rinus Baggermans zegt

    Ja, en zo gebeurt dat ook met donkere materie en donkere energie.

  2. Bijna iedereen neemt maar klakkeloos aan dat donkere materie en donkere energie echt bestaan. Waar blijft het bewijs? Tot nu toe is men er niet in geslaagd het bestaan van donkere materie en/of energie aan te tonen, ondanks verwoede pogingen daartoe. Is er echt niemand in staat om te komen met een meer aannemelijke verklaring voor hetgeen we in het universum waarnemen dan spookachtig niet waarneembaar spul dat niet interacteert met “gewone” materie? Of worden mensen zoals de astronoom Arpin, die met bewijs tegen het bestaan van donkere materie en energie durft te komen, gewoon genegeerd of zelfs weggehoond?

    • Eigenlijk loop je vooruit op de verklaringen. Men neemt effecten of gevolgen waar en houdt daar donkere materie of donkere energie voor verantwoordelijk, maar wat het verder is weet niemand.
      We missen bepaalde hoeveelheden massa of nemen ergens zwaartekracht waar waar we nergens iets van materie zien: donkere materie.
      Het universum schijnt uit te zetten en doet dit in een versneld tempo: donkere energie.

      Aan het bestaan van de waargenomen effecten hoef je niet te twijfelen, anders had men de termen niet verzonnen, wat het is hoef je nog niets van aan te nemen zolang er geen sluitend bewijs is.

      • Sippie zegt

        Ik twijfel niet aan de waarnemingen. Wèl aan de interpretatie daarvan. Donkere materie en donkere energie lijken mij een tè ver gezochte verklaring voor de waargenomen effecten. Het lijkt op het toveren van een konijn uit een hoge hoed om te verklaren waar de vermiste bos peen is gebleven.

        • Er is geen interpretatie. Het wil alleen maar zeggen dat er “iets” moet zijn wat de waarnemingen kan verklaren (rotatie-curve van sterrenstelsels en de versnellende expansie). Omdat men geen flauw idee heeft wat de oorzaken zijn (o.a.), heeft het de naam donkere materie/energie gekregen. Maar wat het precies is, daar is men naar op zoek. En natuurlijk zoeken ze in de richting van mogelijke kandidaten.

          Ze hadden het net zo makkelijk “onverklaarbare zwaartekracht” en “onverklaarbare energie” kunnen noemen….was op hetzelfde neergekomen

        • rudiev zegt

          Ok, maar in je vorige reactie vraag je om bewijs. En in het geval van donkere materie en donkere energie is de waarneming juist een bewijs, we hebben alleen nog geen sluitend bewezen theorie.

          En waarom zijn donkere materie en donkere energie te ver gezochte verklaringen voor de waargenomen effecten? We weten niet eens wat donkere materie of donkere energie is, dus hoe kan de verklaring te ver gezocht zijn, voor nu zijn het enkel naampjes voor een aantal waarneming, niet meer en niet minder.

  3. Zwarte gaten laten materie in het niets (van het zwarte gat) verdwijnen, echter voor wat hoort wat, er
    hoort evenwicht te zijn.
    Daarom veronderstel ik dat naast materie en ook een relevante hoeveelheid ruimte/tijd verdwijnt uit
    ons universum. Effect daarvan is dat de ruimte/tijd steeds ijler wordt en het lijkt alsof het uitdijt.
    (hersenspinsel van een niet terzake deskundige)

    • Sippie zegt

      Mijn complimenten Folkert! Een heel leuke en originele gedachte. Zulke ideeën zouden de ter zake deskundigen ook eens moeten hebben.

      • Zwarte gaten vernietigen materie en zetten het om in energie, geheel volgens de regels van E=MC2

        Die energie zit in de heftige verstoring van de ruimte-tijd. Daarom kan een zwart gat ook groeien en steeds sterkere zwaartekracht laten zien. Die zwaartekracht, zoals wij het waarnemen, komt niet door de aanwezige massa (die is weg) maar door de verstoring van ruimte-tijd.

        Als zwarte gaten materie in het niets laten verdwijnen, zouden ze niet groter kunnen groeien

    • rudiev zegt

      Als er evenwicht hoort te zijn en er naast materie ook ruimtetijd verdwijnt, hoe kan de ruimtetijd dan ijler worden? Er verdwijnt volgens je evenwichtprincipe dan toch een gelijke verhouding materie en ruimtetijd om het evenwicht te behouden, dus de íjlheid’ blijft dan toch hetzelfde?

      Ongeacht deze opmerking legt K.J. al uit dat materie niet verdwijnt en je veronderstelling volgens de huidige stand van zaken al niet klopt. 🙂

    • Correctie : ipv de opmerking er verdwijnt ruimte-tijd had ik moeten zeggen er ontstaat ruimte-tijd, dat zorgt voor een grotere vervorming van de ruimte-tijd met als gevolg en toename van de zwaartekracht.

Laat een antwoord achter aan Sippie Reactie annuleren

*