Credit: NASA, ESA, and P. Oesch (Yale University)
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met de NASA/ESA Hubble Space Telescope (HST) een sterrenstelsel waar te nemen dat op een recordafstand van de aarde staat. Nooit eerder werd een sterrenstelsel gevonden dat zo ver van de aarde verwijderd is – maar liefst 13,4 miljard lichtjaar van ons vandaan. GN-z11, zoals het stelsel wordt genoemd, heeft een roodverschuiving van maar liefst 11,1, hetgeen betekent dat het al 400 miljoen jaar na de oerknal bestond, het begin van het heelal, dat 13,8 miljard jaar achter ons ligt. Dát Hubble dit sterrenstelsel kan zien is een verrassing, want de gedachte was algemeen dat alleen telescopen zoals Hubble’s opvolger de James Webb Space Telescope (JWST) dit soort zwakke sterrenstelsels in infraroodlicht kunnen zien. Maar GN-z11 blijkt zo bijzonder helder te zijn, dat ‘zelfs’ Hubble ‘m kan zien. En dat niet alleen, het sterrenstelsel is zelfs waargenomen en daarmee ook bevestigd door de Spitzer infrarood ruimtetelescoop. De sterrenkundigen die GN-z11 waarnamen, waaronder drie Nederlanders, konden in eerste instantie niet geloven dat GN-z11 echt zo ver weg staat, maar alle waarnemingen en controles – gedaan door de roodverschuiving in het spectrum te meten – bevestigen de ongelofelijke afstand.
Credit: NASA, ESA, and A. Feild (STScI)
De ontdekking van GN-z11 levert wel gelijk een groot probleem voor de sterrenkundigen op, want alle modellen van het vroege heelal gaan er niet van uit dat zo vroeg in de evolutie van het heelal al zulke grote sterrenstelsels bestaan, die meer dan een miljard sterren moeten hebben geteld. Dat betekent dat de modellen weer terug naar de tekentafel moeten. Hier het wetenschappelijke artikel over de ontdekking van GN-z11. Hieronder nog een video waarin wordt ingezoomd op GN-z11.
Bron: Hubble.
