Voorstelling van de snel bewegende stromen gas rondom een zwart gat (credit: NASA, and M. Weiss (Chandra X -ray Center).
Sterrenkundigen hebben gebruikmakend van gegevens van de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) en bevestigd door waarnemingen met de Gemini Multi-Object Spectrographs (GMOS) op de Gemini North en South telescoop op Hawaï resp. in Chili een quasar ontdekt, waar snelheden van het wegwaaiende gas zijn gemeten van minstens 20% van de lichtsnelheid – da’s meer dan 220 miljoen km per uur! Ik weet niet hoeveel zo’n windsnelheid op de schaal van Beaufort zou zijn, maar het schijnt te horen bij een orkaan van categorie 77, waar wij op aarde al met angst en beven naar een categorie 5 orkaan kijken. De quasar heet SDSS J023011.28+005913.6 – zeg maar J0230 – en hieronder zie je diens spectrum, aan de hand waarvan ze de snelheden van het gas hebben kunnen meten.
Drie GMOS (North and South) spectra, waargenomen op drie verschillende tijdstippen van quasar J0230. De spectra zijn vergeleken met ‘normale’gedeelten in de grijze vlakken.Credit: York University
Quasars zoals J0230 zijn sterrenstelsels, die een zeer actief superzwaar zwart gat in hun kern hebben. Dat zwarte gat kan miljoenen of miljarden keer zoveel massa als de zon hebben en ze zijn omgeven door een snel roterende accretieschijf, waarin zich gas bevindt dat ze uit hun omgeving hebben aangetrokken. Het gas wordt daar verhit en dan deels weer weggeblazen als een soort van ‘quasar-wind’, die in het geval van J0230 enorme snelheden heeft. Het vreemde is dat de sterrenkundigen naast de wind die met meer dan 220 miljoen km per uur door het sterrenstelsel waait nog een tweede wind hebben ontdekt, die iets minder snel gaat, pakweg 140 miljoen km/uur – mmmmm…. ook nog een respectabele windsnelheid. De resultaten van het onderzoek aan J0230 zijn gepubliceerd in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Gemini.
Speak Your Mind