28 maart 2024

Spitzer brengt klimaatpatronen op hete Super-Aarde 55 Cancri e in beeld

Voorstelling van de hete Super-Aarde 55 Cancri e. Credit: U. Texas, NSF, NASA

Waarnemingen met de infrarood-satelliet Spitzer van de NASA hebben voor het eerst patronen van een klimaat op een “Nederlandse” exoplaneet in beeld gebracht, een planeet die bijna twee keer zo groot als de aarde is en die met een afstand van 40 lichtjaren relatief dichtbij staat: 55 Cancri e luidt het catalogusnummer, maar de officiële naam van de planeet luidt Janssen. De planeet draait in slechts 18 uren om 55 Cancri, een ster in het noordelijke sterrenbeeld Kreeft – vier jaar geleden hadden we ‘m al gespot als de ‘diamantplaneet’. Door de getijdenwerking is de rotatie van de planeet gelijk aan z’n omloopperiode om de ster en daardoor is altijd dezelfde zijde naar de ster gericht. Gezien vanaf de aarde komt 55 Cancri e soms voor de ster uit, waardoor we hier tegen de donkere zijde aankijken, terwijl de planeet op andere momenten aan de andere kant van de ster staat en we tegen de verlichte zijde kijken – net zoals we de schijngestalten van de maan zien, de maan die ook altijd met dezelfde kant naar de aarde kijkt. Hieronder een animatie van 55 Cancri e’s schijngestalten.

Uit de waarnemingen met Spitzer, die gedurende 80 uren naar het systeem van 55 Cancri keek, blijkt dat de dagkant van 55 Cancri e bloedje heet is: 2700 K, de nachtzijde is 1300 K koeler, 1400 K is ’t daar. Dat grote temperatuurverschil duidt er op dat er geen atmosfeer over de gehele planeet is, want anders zou de hitte van de dagzijde getransporteerd moeten worden naar de nachtzijde en zou het verschil veel kleiner moeten zijn. Het kan zijn dat er alleen aan de dagzijde een atmosfeer is, waardoor er geen warmtetransport naar de nachtzijde is. Het zou ook kunnen zijn dat er aan de voorkant actieve lavastromen zijn, die bijdragen aan de enorme temperatuur en dat de nachtzijde meer uit gestolde lava bestaat, die minder hitte produceren. Hieronder een grafiek met de waarnemingen van Spitzer aan 55 Cancri en en z’n ster.

Credits: NASA/JPL-Caltech/University of Cambridge

Vandaag verscheen in Nature een vakartikel over de waarnemingen met Spitzer aan 55 Cancri e. Met vervolgonderzoek, zoals met de in 2018 te lanceren James Webb Space Telescope (JWST), wil men weten wat de precieze aard is van deze Super-Aarde . Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*