De eerste pulsar waargenomen in het Andromedastelsel. Credit: Andromeda: ESA/Herschel/PACS/SPIRE/J. Fritz, U. Gent/XMM-Newton/EPIC/W. Pietsch, MPE; data: P. Esposito et al (2016)
Na een zoektocht van tientallen jaren hebben astronomen eindelijk een pulsar aangetroffen in het Andromedastelsel. Andromeda of M31 is een populair doelwit voor zowel professionele als amateur-sterrenkundigen. Onder duistere omstandigheden is de kern van dit spiraalstelsel zelfs met het blote oog zichtbaar!
Aangezien Andromeda relatief dichtbij staat en grote overeenkomsten vertoont met onze Melkweg, wordt het gebruikt als een ideaal natuurlijk laboratorium voor onderzoek. Andromeda is uitgebreid op alle mogelijke golflengtes in kaart gebracht, maar desondanks hebben pulsars zich altijd verborgen weten te houden.
Pulsars zijn zogenaamde neutronensterren, de superdichte restanten van massieve sterren die ontploft zijn als supernova. Neutronensterren tollen heel snel rond hun as en stoten hierbij regelmatige pulsen of bundels van energie het heelal in, vandaar dat ze ook pulsars genoemd worden. Je kunt ze vergelijken met een soort kosmische vuurtorens.
De pulsar in kwestie is dus de allereerste die is aangetroffen in Andromeda en draait iedere 1,2 seconden één keer rond zijn as. De neutronenster is ontdekt doordat het actief van een begeleidende ster aan het snoepen is, waarbij krachtige röntgenstraling geproduceerd wordt. Dat is precies het soort straling waar de Europese XMM-Newton ruimtetelescoop gevoelig voor is. Bron: ESA.
