29 maart 2024

De eerste exoplaneet had al in 1917 ontdekt kunnen worden

CREDIT
The Carnegie Institution for Science

De eerste exoplaneet werd ontdekt in oktober 1995, 51 Pegasi b heette de primeur – al zijn er altijd weer verhalen die dát ter discussie stellen. Maar wat blijkt nu: dat 78 jaar eerder al een exoplaneet ontdekt had kúnnen worden, in oktober 1917 om precies te zijn, nu bijna honderd jaar geleden. In dat jaar nam Walter Adams, directeur van het Mount Wilson Observatorium, een spectrum van de Ster van Van Maanen, ook wel Van Maanen 2 genoemd, een witte dwerg op ongeveer 14 lichtjaar afstand van de aarde, ontdekt door de Nederlandse sterrenkundige Adriaan van Maanen. Toen bleef dat spectrum van de witte dwerg onopgemerkt, maar recentelijk heeft de Britse sterrenkundige Jay Farihi op die oude opname absorptielijnen ontdekt van het element calcium. In de afbeelding hierboven zie je een deel van het spectrum – het dunne donkere lijntje in het midden, de brede zwarte banden erboven en onder zijn laboratoriumbanden ter vergelijking. De absorptielijnen van calcium zijn de twee onderbrekingen, de witte kleine haperingen. Naast calcium vond Farihi ook sporen van ijzer en magnesium in het spectrum van de Van Maanenster. Dat soort zware elementen komen normaal gesproken niet voor aan het oppervlak van witte dwergsterren, want door hun massa zouden ze in diens atmosfeer weg moeten zakken. Maar kennelijk is er een constante toevoer van zware elementen en dat wijst op een ‘verontreiniging’ van de steratmosfeer met rotsachtig materiaal – vermoedelijk planetoïden die overbleven na de vorming van een planetenstelsel. De Ster van Van Maanen is dus ook zo’n verontreinigde witte dwerg en dat had men al in 1917 al kunnen weten, nou ja na enig logisch nadenken in ieder geval. Tot nu toe zijn er nog geen daadwerkelijke planeten ontdekt rondom de Van Maanenster – dé methode waardoor tegenwoordig exoplaneten worden gevonden, de transitiemethode waarbij de planeet gezien vanaf de aarde af en toe voor de ster langs vliegt en iets van diens licht tegenhoudt, heeft in dit specifieke geval nog niets opgeleverd. Bron: Eurekalert.

Share

Comments

  1. wiki zegt :
    Een doorsnee witte dwerg heeft een massa van ongeveer één zonnemassa, maar zijn volume is niet groter dan dat van de aarde. Dat betekent dat het zwaartekrachtsveld aan het oppervlak enkele honderdduizenden malen sterker is dan aan het aardoppervlak.
    en :
    Men denkt dat witte dwergen bestaan uit koolstof en zuurstof (volledig geïoniseerd in de vorm van een dicht plasma), met een atmosfeer van waterstof en helium.

    is die atmosfeer dan zo dicht als stroop of hard als steen ??
    of anders gezegd : is er op zo’n met de aarde vergelijkbaar hemellichaam misschien ook gewoon een kolomdruk van 1 atmosfeer ??

Speak Your Mind

*