28 maart 2024

Marslandschap wordt mede gevormd door kokend water

Credit: NASA/JPL/University of Arizona

Onderzoekers hebben zojuist iets belangrijks ontdekt over het water op Mars: het stroomt niet alleen, het kookt zelfs! Dit vormt meteen een oplossing voor één van de mysteries van het oppervlak van de Rode Planeet. De resultaten van het onderzoek zijn gisteren gepubliceerd in Nature Geoscience.

In het kader van het onderzoek hebben de onderzoekers de condities op Mars gesimuleerd in een speciale kamer, waarna ze ijs in de kamer hebben neergelegd. Dit ijs ging smelten en zelfs stromen, maar daarna gebeurde iets anders: een deel van het water raakte aan de kook. Dit ging met voldoende kracht om ook het materiaal in de nabijheid van het water in beweging te brengen. Dat betekent dat in de buurt van stromend water op Mars ook stof en gruis in beweging zal worden gebracht. Het is wel belangrijk om te vermelden dat temperatuur hierbij niet de belangrijkste factor is, maar luchtdruk. De luchtdruk op Mars is honderd keer kleiner dan op aarde, waardoor ook het kookpunt van water veel lager komt te liggen.

Maar als de vlaktes op Mars verweerd worden door kokend water, dan hadden we dat toch eerder moeten zien? Waarom hebben we het voor het eerst in een experiment gezien, terwijl de Rode Planeet in de gaten gehouden wordt door een hele vloot aan ruimtesondes? Het blijkt dat we het inderdaad hebben zien gebeuren op Mars, maar we wisten simpelweg niet wát we precies zagen.

Sinds medio 2015 weten we dat – ook vandaag de dag – stromend water kan voorkomen aan het oppervlak van Mars, hoewel wetenschappers het al veel langer vermoed hebben. Een belangrijke aanwijzing wordt gevormd door foto”s van kraterhellingen op Mars, waarop zich verplaatsende geulen zichtbaar zijn. Het geulenpatroon is afhankelijk van de seizoenen en vooral in de zomer lijken de geulen een stromende vloeistof te bevatten (en wetenschappers hebben inmiddels bevestigd dat het om water moet gaan). Hoe warmer het wordt, hoe langer de geulen worden en hoe langer het water kan stromen, ondanks het feit dat zelfs de zomertemperatuur hiervoor te koud zou moeten zijn. Het water in de kraterwanden is echter geen gewoon water, maar een soort ultrazout pekelwater, hetgeen als een soort antivries fungeert.

Zelfs met die verklaring blijft er een belangrijk vraagstuk over. Kijk, we weten dat water kan stromen op Mars en we hebben zelfs een manier verzonnen waarmee we dat kunnen verklaren. Maar de veranderingen die het stromende water teweeg brengt, zijn veel groter dan zou moeten. De hoeveelheid water waarmee we te maken hebben is nogal klein en de stroomsnelheid is ook heel laag. Toch zijn de veranderingen die teweeg gebracht worden door het water groot genoeg om vanuit de ruimte zichtbaar te zijn! Hoe kan water het landschap zo snel en zichtbaar beïnvloeden?

De theorie van het kokende water lijkt een oplossing te vormen. Omdat het wateroppervlak tot koken wordt gebracht, worden stof en gruis in de omgeving van het water opgeworpen en verplaatst. De geulen worden dus niet alleen door water gecreëerd – door het koken worden verstoringen geïntroduceerd die ervoor zorgen dat de geulen diep genoeg worden uitgegutst in het oppervlak van de Rode Planeet om door satellieten zichtbaar te zijn.

Nu gaan ontdekkingen over water op Mars eigenlijk niet over water, maar over de mogelijkheid van leven op Mars. Wat dat betreft is de nieuwe ontdekking geen goed nieuws: het blijkt dat de hoeveelheid water dat nodig is om de geulen te maken veel kleiner is dan verwacht en bovendien een korte levensduur heeft. Geen geweldige omgeving dus voor micro-organismen! Verder kan het ook gevolgen hebben voor menselijke kolonisatie van de Rode Planeet. Als een toekomstige Marskolonie kanalen zou willen graven, dan moeten ze voorzichtig zijn met het ontwerp ervan, om te voorkomen dat de randen worden uitgesleten door kokend water. Maar dat is iets voor de verre, verre toekomst 😉

Bron: Gizmodo.

Share

Comments

  1. Bijzonder nieuws! En het komt net op tijd om te verwerken in een hoofdstuk van mijn volgende roman, waar ik nu aan werk.

    met vriendelijke groet,
    Sybold Deen

  2. https://nl.wikipedia.org/wiki/Kookpunt

    eea verklaart mogelijk ook de “stoompluimen” die wel op ijsmanen werden gesignaleerd evenals de striae die worden toegeschreven aan tectonische processen.

  3. Mardi zegt

    Hoe zou gestoomde Marskrab eigenlijk smaken? 🙂

Speak Your Mind

*