28 maart 2024

Astronomen ontdekken een hete Jupiter die veel jonger is dan “zou moeten”

Impressie van een jonge Hete Jupiter. Credit: NASA/CXC/M.Weiss

Astronomen hebben opnieuw een planeet ontdekt die de standaard theorie van planeetvorming overhoop lijkt te gooien. De laatste decennia was men namelijk van mening dat reuzenplaneten zoals Jupiter tientallen miljoenen jaren nodig zouden hebben om te ontstaan. Er worden echter steeds meer planeten ontdekt die veel jonger zijn dan dat. In dit geval gaat het om een planeet van 8 Jupitermassa’s die rondom een ster draait die slechts 2 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie gaat door het leven als CI Tau b en draait in slechts 9 dagen rondom zijn moederster. Dat betekent dat de planeet slechts twee miljoen jaar nodig heeft gehad om te ontstaan én om zijn migratie naar een Hete Jupiter te voltooien! Overigens wordt de planeet nog altijd omgeven door een dikke wervelende schijf van gas en stof. Volgens de standaard theorie migreren planeten naar binnen door interacties met die schijf. Aangezien de schijf nog altijd aanwezig is op de locatie van CI Tau b, is het mogelijk dat de planeet ooit in zijn moederster zal vallen. Bron: Rice University.

Share

Comments

  1. Op welke manier bepaald men de leeftijd van planeten buiten ons zonnestelsel?

  2. Enceladus zegt

    Dat doet men met behulp van gyrochronologie.

    groet,
    Gert (Enceladus)

  3. En dat is? 🙂

  4. Dat is te googlen. 😉

    Sybold Deen

  5. Weet ik nog niets! 🙂
    (PS Welles, heb intussen gegoogled)

  6. Inderdaad, googlen deed ik natuurlijk zelf ook voor ik mijn vraag stelde maar gyrochronologie wordt gebruikt om de leeftijd van sterren te bepalen met een +- van 15%. Mijn raag ging echter niet over sterren maar over de planeten en zoals blijkt uit meerdere wetenschappelijke bronnen is het niet vanzelfsprekend dat planeten binnen een zelfde periode ontstonden na hun ster. Zover ik begrijp is het een zo ongeveer, misschien schatting gebaseerd op de leeftijd van de ster.

    • Enceladus zegt

      Oke. Maar ook planeten gaan steeds langzamer bewegen. De Aarde roteerde vroeger beduidend sneller, maar de dag zal steeds langer gaan duren. Dus zou je die techniek ook voor planeten kunnen gebruiken. Maar ik vermoed dat men inderdaad uitsluitend naar de sterren kijkt en dat de leeftijd van de bijbehorende planeten vooralsnog een tamelijk grove schatting is.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Dat het bij sterren werkt komt omdat ze zich in het centrum van een stelsel (de gaswolk die inklapt en stervorming op gang zet) bevinden. Behoud van momentum. Denk aan de vergelijking met de schaatser die zijn armen intrekt tijdens het roteren. En vervolgens het afremmen zoals hier genoemd wat alleen bij een ster van toepassing is.

        Dat de Aarde steeds langere dagen krijgt komt alleen door de wisselwerking, de getijden, met de Maan. Voor planeten kan je niet de truuk van de sterren gebruiken, puur omdat ze zich niet in het centrum van de oorspronkelijke gas- en stofwolk bevinden. Het is meer een random systeem, afhankelijk van de rotatiesnelheid van de oorspronkelijke brok steen dat uitgroeide tot een planeet….met onderweg nog eens ontelbare inslagen en botsingen met andere brokken. Je kan dus grote (ongerelateerde) verschillen hebben in de rotatiesnelheid van een aantal planeten om een ster.

        In de regel, leeftijd ster = leeftijd diens planeten.

        • Enceladus zegt

          Oké, dank voor je toelichting. Tja, dan moet men inderdaad de vuistregel leeftijd ster = leeftijd diens planeten wel hanteren.

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Graag gedaan…..maar mijn reply is bij nader inzien best knullig. Hoe een ster aan zijn rotatiesnelhied komt heeft eigenlijk niks te maken met het afremmen wat het later doet. Dat is het proces zoals je zelf aangaf, gyrochronologie.

            Hoe planeten aan die rotatiesnelheid komen (en de variatie daarin) is eigenlijk ook niet van belang. Alleen dat ze slechts af kunnen remmen door zwaartekracht/getijden. Dus of te dicht bij hun ster staan, of een fikse maan hebben. Uiteindelijk zal zo’n planeet “tidal locked” zijn, en als het door een fikse maan komt, de maan ook.

            Groetjes

Laat een antwoord achter aan Frank Reactie annuleren

*