29 maart 2024

Jonge ‘hete Neptunus’ bevat aanwijzingen voor het ontstaan van ‘hete’ gasplaneten

Voorstelling van exoplaneet K2-33b. credit: NASA/JPL-Caltech

Een team van astronomen heeft het bestaan bevestigd van een jonge planeet, slechts elf miljoen jaar oud, op een zeer korte afstand tot de moederster – slechts 0.05 AU – met een omloopperiode van 5,4 dagen. De planeet is vijf keer groter dan de aarde en een zogenaamde super-Neptunus.

Een voortdurend raadsel in ons begrip van exoplaneten is het bestaan van massieve planeten in korte omloopbanen. Hoe zijn die planeten daar terecht gekomen? Er zijn twee mogelijkheden. Ten eerste zou een planeet simpelweg op die plaats kunnen zijn geboren, ontstaan vanuit de hete binnendelen van de protoplanetaire schijf (een wervelende gas- en stofschijf rondom jonge sterren, waaruit planeten, manen en kometen ontstaan). Het is ook mogelijk dat zo’n planeet veel verder weg ontstaan is, maar later naar binnen is gemigreerd door interacties met de omringende schijf, interacties tussen planeten onderling of zelfs als gevolg van de invloed van passerende sterren.

Deze scenario’s kunnen getest worden door te speuren naar jonge planeten in korte omloopbanen. Als het eerste scenario waar is, dan zouden dit soort planeten algemeen moeten zijn. Als het tweede scenario waar is, dan zouden dergelijke ‘hete’ planeten zeldzaam moeten zijn bij jonge sterren (aangezien het miljoenen jaren kost voor een planeet om zijn migratie te voltooien). Nu heeft men dus een planeet gevonden die mogelijk kan helpen dit mysterie beter te begrijpen. De planeet K2-33b is elf miljoen jaar oud en dat is heel jong voor een planeet. Toch kan de planeet ons niet helemaal helpen: elf miljoen jaar is misschien lang genoeg voor een planeet om zijn migratie te voltooien.Is de planeet op zijn huidige positie ontstaan of verder weg? Het is niet met zekerheid te zeggen. Het is wel zeker dat interacties met andere planeten niet verantwoordelijk zijn voor de omloopbaan van K2-33b, want daarvoor is elf miljoen jaar toch echt te kort. We zullen nog veel meer vergelijkbare planeten moeten vinden om het raadsel van planetaire migratie te beantwoorden. Bron: CNRS.

Share

Speak Your Mind

*