Nooit gehoord van de Hercules-Corona Borealis Grote Muur? Het is toch ’t grootste object in het heelal

Een supercluster genaamd MACS J0717.5+3745, op basis van combinatie van 18 door Hubble gemaakte foto’s. Nee, dit is niet de Hercules-Corona Borealis Grote Muur. credit: NASA, ESA, D. Harvey (École Polytechnique Fédérale de Lausanne, Switzerland)and R. Massey (Durham University, UK)

Mag ik jullie even voorstellen: de Hercules-Corona Borealis Grote Muur alias de ‘NQ2-NQ4 GRB overdensity’ alias de ‘Great RGB Wall’. Mmmmm, er gaat vermoed ik geen lampje branden, net zomin als dat tot kort geleden bij mij gebeurde. Toch is die Hercules-Corona Borealis Grote Muur, zoals we ‘m hier zullen noemen, het allergrootste object in heelal, dat wil zeggen dat het het grootste gravitationeel gebonden object in het heelal is, waarvan de delen dus via de zwaartekracht met elkaar verbonden zijn. Het is een supercluster, een conglomeraat van clusters van sterrenstelsels, ieder sterrenstelsel weer bestaande uit honderden miljarden sterren. Er zijn al heel veel superclusters in het heelal bekend – bekijk deze lijst maar eens – maar de Hercules-Corona Borealis Grote Muur is vergeleken met de anderen buitensporig groot. In 2013 werd ‘ie ontdekt aan de hand van 19 gammaflitsen, die op verschillende plekken aan de hemel waren gedetecteerd en waar een verband tussen bleek te bestaan. Onderzoek van de sterrenkundigen Istvan Horvath, Jon Hakkila en Zsolt Bagoly liet toen zien dat die gammaflitsen, gamma ray bursts (GRB’s) op z’n Engels, plaatsvonden in sterrenstelsels die gravitationeel aan elkaar waren verbonden. De lange as van die supercluster blijkt maar liefst 10 miljard lichtjaar groot te zijn, de korte as is zo’n 7 miljard lichtjaar groot. Wat dat betreft is de naam ‘muur’ ongelukkig, want de vorm van de Hercules-Corona Borealis Grote Muur is meer bolvormig, dan langgerekt. Z’n massa is gigantisch: naar schatting 2 x 10^19 zonsmassa. Als we de massa van het Melkwegstelsel even gemakshalve op 200 miljard zonsmassa stellen, dan is de Hercules-Corona Borealis Grote Muur dus zo’n 10 miljoen (!) Melkwegstelsels groot.

Impressie van een gammaflits. Door 19 van deze gammaflitsen heeft men de Hercules-Corona Borealis Grote Muur ontdekt. Credit: Wikipedia.

Als je de naam ‘Hercules-Corona Borealis Grote Muur’ bekijkt zou je denken dat ‘ie voorkomt in de richting van de sterrenbeelden Hercules en Corona Borealis (Noorderkroon). Da’s echter ten dele juist. De supercluster is zo groot dat ‘ie ook gelegen is in de sterrenbeelden Lier, Ossenhoeder (Boötes) en Draak. Maar ja, om deze supercluster nou de ‘Hercules-Corona Borealis-Lyrae-Boötes-Draco Grote Muur’ te noemen gaat ook weer een beetje ver, nietwaar?

Superclusters, de grootste structuren in het heelal. Credit: Richard Powell/Wikipedia.

Doordat de Hercules-Corona Borealis Grote Muur zo gigantisch groot is heb je ook gelijk een probleem om ‘m in beeld te krijgen, een foto van deze supercluster van de buitencategorie ben ik nog niet tegengekomen – de foto bovenaan is van een andere supercluster, MACS J0717.5+3745, om een impressie te krijgen. De geweldige omvang van de Hercules-Corona Borealis Grote Muur levert ook wel een probleem op voor de sterrenkundigen. Het waarneembare heelal is ruim 94 miljard lichtjaar in diameter, dus deze supercluster is pakweg 10% van de diameter van het heelal. Da’s best groot, groter eigenlijk dan de theorieën voorspellen. Dáár moeten de dames en heren theoretici dus nog eens naar kijken. Bron: Wikipedia + Space.com.

Gerelateerde Astroblogs:

Donkere energie en de evolutie van het universum Webb ontdekt de op één na en op drie na verste sterrenstelsels die ooit zijn gezien