De groteschaalstructuur van het universum. Clusters van sterrenstelsels vormen lange filamenten, van elkaar gescheiden door enorme leegtes. Credit: Gizmodo
Als je ’s avonds naar de sterren kijkt, zou je haast denken dat het heelal zo’n beetje uniform met sterren gevuld moet zijn. Dat is natuurlijk niet zo – sterren clusteren samen in sterrenstelsels, die op hun beurt weer clusters vormen. Clusters van sterrenstelsels verzamelen zich op hun beurt weer in superclusters – maar hoe zit het met de ruimte tussen superclusters? Hier bevinden zich de zogenaamde voids, enorme gebieden waarin vrijwel geen sterrenstelsels voorkomen. De grootste hiervan is de zogenaamde Boötes void, die in 1981 is ontdekt. Deze gigantische leegte is zo’n 250 miljoen lichtjaar lang en bevindt zich op een afstand van 700 miljoen lichtjaar vanaf de aarde. Het volume van deze leegte wordt geschat op 236.000 kubieke megaparsec en hiermee is het de grootste leegte in het lokale universum. Binnen dit gigantische gebied bevinden zich maar weinig sterrenstelsels. Aanvankelijk konden astronomen slechts acht sterrenstelsels detecteren, maar door verbeterde technieken is dat aantal gestegen tot zestig. Nu klinkt dat nog best veel, maar dat is zeker niet het geval. Sterker nog: als ons melkwegstelsel zich in het centrum van de Boötes void zou bevinden, zouden we pas in de jaren ’60 ontdekt hebben dat er überhaupt andere sterrenstelsels zijn! Dat vormt een flink contrast met onze werkelijke galactische omgeving. Immers, in een gebied van zo’n drie miljoen lichtjaar bevinden zich tientallen sterrenstelsels. Als de Boötes void dezelfde dichtheid zou hebben, zou deze maar liefst 10.000 sterrenstelsels bevatten!
Credit: Gizmodo
Maar waar komt zo’n gigantische leegte eigenlijk vandaan? Volgens computermodellen kunnen kleinere leegtes ontstaan doordat sterrenstelsels elkaar aantrekken. Hierdoor komen de sterrenstelsels steeds dichter bij elkaar en laten ze hierbij een leegte achter. Deze verklaring is niet van toepassing op de Boötes void, aangezien sinds de oerknal simpelweg te weinig tijd is verstreken om zo’n leegte te produceren via niets anders dan zwaartekrachteffecten. Vandaar dat astronomen een nieuwe theorie bedacht hebben. Deze stelt dat de Boötes void simpelweg het gevolg is van meerdere “voids” die in elkaar geschoven zijn. Dat betekent dat de zestig sterrenstelsels binnen de leegte, die overigens een soort sliert of buis vormen, simpelweg restanten zijn van de vroegere begrenzing tussen twee voids. Nu zijn deze sterrenstelsels ‘gestrand’ in de leegte! Overigens bestaat nog een derde verklaring, maar die is wel heel radicaal. De Boötes void zou het resultaat kunnen zijn van een expanderende Kardashev Type-III beschaving! Naarmate de kolonisatiebel uitdijt, zullen de buitenaardse wezens iedere ster doen dimmen door middel van een Dysonschil. Uiteindelijk zullen dan hele sterrenstelsels aan het oog ontrokken worden. Maar goed, dat is wel heel speculatief 😉 Bron: io9.
