Bij de zoektocht naar bewoonbare planeten zouden we ruimte moeten maken voor een tweede soort “goudlokjes-zone”, dat is althans de mening van een onderzoeker van Yale University. Decennialang luidde de algemene gedachte dat de bewoonbaarheid van een planeet vooral bepaald werd door de afstand tot de moederster. In het zonnestelsel bevindt Venus zich te dicht bij de zon en Mars juist te veraf, om een voorbeeld te noemen. De positie van de aarde is juist precies goed, in het gebied dat wetenschappers de “leefbare zone” noemen en ook wel de “goudlokjes-zone”. Het werd ook gedacht dat planeten hun inwendige temperatuur reguleren via een proces dat mantelconvectie wordt genoemd – hierbij worden vloeibare gesteentelagen op drift geslagen door inwendige verhitting en afkoeling. Een planeet zou in beginsel juist te warm of te koud kunnen zijn, maar door mantelconventie wordt uiteindelijk een “correcte temperatuur” bewerkstelligt. Nu blijkt uit een recent onderzoek dat niet alleen de afstand tot de moederster bepalend is bij de leefbaarheid van de planeet. Daarnaast moet ook de inwendige temperatuur van begin af aan binnen een bepaald bereik liggen, anders gaat het mis. “Als je alle wetenschappelijke gegevens over het ontstaan van de aarde zou combineren, dan zal je realiseren dat mantelconvectie weinig afhankelijk is van de inwendige temperatuur”, aldus de auteur van het onderzoek. Hij presenteert een theoretisch raamwerk waarin de mate van zelfregulering via mantelconventie wordt verklaart en hieruit blijkt dat zelfregulatie weinig waarschijnlijk is voor aardse planeten. De afwezigheid van een zelfregulerend mechanisme heeft enorme implicaties voor de bewoonbaarheid van planeten. Zo hebben studies gesuggereerd dat planeten zoals de aarde ontstaan door middel van massale inslagen en samensmeltingen. De uitkomst van zo’n proces is heel onvoorspelbaar en de mogelijke uitkomsten kunnen zeer divers zijn. In lang niet alle gevallen zal dit resulteren in een zelfregulerend mechanisme. Het blijkt dat oceanen en continenten nooit zouden zijn ontstaan als de inwendige temperatuur van de aarde vlak na haar ontstaan te warm of te koud zou zijn geweest. Dit alles maakt de kans dat een planeet in de “leefbare zone” werkelijk leefbaar zal zijn, ineens een stuk kleiner.
