28 maart 2024

Messier 2, een fraaie bolhoop in waterman

Messier 2 in het sterrenbeeld Aquarius

Zoals weergegeven in mijn ode aan Startrek-blogje, welke ik in het holst van gisternacht heb geschreven “omdat ik nie kon slape”,  ben ik eerder in diezelfde holst van de gisternacht dus ook nog “effe” op mijn eigen trektocht naar de sterren geweest met de oorspronkelijke bedoeling om de Helixnevel (weer) op de astrofotografische korrel te nemen. Ik heb deze nevel al eens eerder gefotografeerd en wel met het beroemde/beruchte(??) “Elfje” met de belofte dat ik zeker ook eens mijn echte astrofotografische werkpaard, de (veel grotere) 20cm F6 Newton op dit wonderschone object los zou laten.

Helaas stond gisteravond op le moment surpreme astrophotographique een ander,  ook mooi, natuurverschijnsel  in de vorm van “een kudde bomen” deze Helixnevel-fotografeer-poging (zou dit een geldig scrable woord zijn???) even heftig in de weg. Nu had ik natuurlijk  omdat dat zo’n schone zaak schijnt te zijn heel geduldig kunnen wachten totdat de Helixnevel boven deze bomenrij was uitgeklomen, maar ja…geduld en uw nedrig astroblogs-scribent zijn zoiets als uw nedrig astroblogs-scribent en koreaanse auto’s….danwel had ik op dat specifieke moment wellicht  even gezellig wild met een kettingzaag de amateur boomchirurg  kunnen gaan uithangen. Eh…beide opties absoluut geen optie en aangezien de NGC (New General Catalogue) catalogus zo’n dikke 10 000 objecten bevat is er altijd genoeg andersoortig deep sky fotogeniek spul om naar uit te wijken en in dit geval heb daarvoor de mooie, maar ook nog behoorlijk laag boven de oostelijk horizon staande bolvormige sterrenhoop Messier 2 uitgekozen.

Tja….en dit bolvormig bolleke is weer zo’n onverwachte plezante verrassing….want..eh…als dit deep sky gebakkie, zeg maar op dezelfde hoogte aan de hemel als bijvoorbeeld de glorieuze bolvormige sterrenhoop Messier 13 had gestaan,  dan zou diezelfde glorieuze Messier 13 aan Messier 2 een geduchte tegenstander hebben gehad als het gaat om kosmische schoonheid.  Maar helaas voor Messier 2 staat ie nu eenmaal in een sterrenbeeld, waterman/Aquarius, met weinig tot geen in het oog springende heldere sterren..en dit sterrenbeeld komt in onze noordelijke streken ook nog eens niet echt hoog boven de zuidelijke horizon. Nu was het gisternacht dus echt kraak en kraakhelder, maar dan nog doet de Randstadse giga lichtvervuiling, zelfs op mijn relatief nog knappe biesbosse waarneemplek, weinig goeds als het gaat om de zichtbaarheid van dit illustere sterrenbeeld.

Omdat ik gisteravond even geen zin en tijd wilde vrijmaken voor het (lastige) met de hand opzoeken van dit object, heb ik maar weer eens ge(mis)bruik gemaakt van de (op moment van aanschaf nog optionele) latertoegevoegde GOTO functie van mijn oude zwarte EQ6-montering….Een volgend keer, als ik weer eens met de 40cm Dobson op pad ben, ga ik dit object, ondanks zijn positie in een moeilijk navigeerbaar hemelgebied,  zeker eens proberen ouderwets met sterrenkaart en zoeker “uit de lucht te plukken”.

Maar goed…na het succesvol lokaliseren van M2 was het op de gevoelige plaat leggen op zich eigenlijk best wel “een eitje” met die kantekening dat het fotograferen van objecten in zogenaamde ster-arme gebieden aan de hemel, als het gaat om het vinden van een nog enigszins bruikbare (= helder genoeg zijnde!!) volgster, altijd..eh…een pittige uitdaging is…en dus ook nu weer…..De helderste volgster die ik nu uiteindelijk toch te pakken wist te krijgen was echt op het randje van waarneembaarheid. Gelukkig is dat bij een opnameduur van een subje van slechts 3 minuten nog te behappen als het gaat om het in de hand houden van volgfouten….(diep inademen om toch vooral zoveel mogelijk zuurstof in je naar je ogen te krijgen voor net effe iets meer volg-efficiency)…maarre….met zo’n zwak volgsterretje als bij deze keer zou ik echt niet graag een subje van bijvoorbeeld 6 minuten willen doen….veels te uitputtend!!

Uiteindelijk 6 subjes van 3 minuten gescoord en dat is voor zo’n helder object als M2 helemaal prima….bovendien zorg je met een kort subje ook nog eens dat je nog wat “losse” sterren overhoud in het heel makkelijk overbelicht rakende hypersterrenrijke centrum van zo’n bolhoop. Want..eh…hypersterrenrijk is zo’n bolhoopje echt wel…..150 000 sterren samengepakt in een gebied van zo’n kleine 175 lichtjaar zorgt voor een hele drukke bedoening aldaar in dit op zo’n 37 000 lichtjaar gelegen fraaie object.

Je zou toch wonen op een planeetje ergens rondzwiepend rond een ster in het centrum van zo’n bolhoop als Messier 2…..heel je hemel volgepakt met sterren zo helder als de volle maan….echt spectaculair…maar aan de andere kant ook weer waardeloos,  want vanwege die giga veelheid aan heldere sterren zie je van de rest van onze fraaie universum dan weer geen ene ree….eh…bips.  Dan toch maar liever deep sky fotografie bedrijven vanaf een klein blauw bolleke die braaf zijn rondjes draait om zomaar een huis, tuin en keuken sterretje in een zomaar een huis, tuin en keuken kosmische omgeving.

Als je op een planeet zou wonen in zo’n met heldere sterren volgepakte omgeving als in het centrum van een bolvormige sterrenhoop, dan is zoiets  als een Starship Enterprise echt helemaal pure noodzaak wil je net effe iets meer van het Universum te weten komen!!! In de onze omgeving is een 20cm telescoop en wat digitale hocus pocus gelukkig al voldoende….Het is goed alhier op Moeder Aard!!!

 

Share
Over Jan Brandt

Comments

  1. Doet me denken aan een verhaal van Asimov ‘nightfall’. Gaat over een planeet met 5 zonnen waar men zich nooit gerealiseerd heeft hoe immens groot het universum is en het nooit donker is. Als je het niet gelezen hebt, zeker eens doen.

  2. Paul Bakker zegt

    Ach, wat ben ik weer blij met mijn autoguider na het lezen van je stukje. Het met de hand volgcorrecties uitvoeren is een merkwaardige manier van zelfkastijding die jou kennelijk voldoening geeft. Ik ben benieuwd wanneer je eerste halleluja verhaal komt als je een eerste geslaagde autoguide hebt gedaan. Het zal toch wel eens gebeuren?

  3. Jan Brandt zegt

    Hoi Paul,

    Hihi…..ik heb zo’n autoguider al drie keer BIJNA gekocht,. maar toch net weer niet…….edoch…mijn waarde astrofoto-collega…..je hebt volkomen gelijk met je voorspelling “dat zo’n automatisch zelfvolg-ding” zeker ooit eens zal komen, hoor!!
    Heb op eenzelfde manier heel lang elektronische ontsteking (de in “oud ijzerland” beroemde 123-ontsteking!!) buiten de weten te houden ten faveure van die gezellige ouderwetsche contactpuntjes….maarre….mijn beide bejaarde voituurkes worden sinds een jaar of vier nu toch ook echt elektrodigitaal ontstoken…en ..oh, lang leve de vooruitgang, wat ben ik me daar toch ozo content mee!!!
    Ofwel….HET gaat dus heus en eens en waarschijnlijk binnen niet al te lange tijd dan toch ECHT gebeuren…..en dan ben jij zeker de eerste die ik dat heuglijken feit blij en luidruchtig in de oren zal toeteren…maarre….voorlopig nog effe lekker..eh.. “genieten” van een paar kinky sessies astrofotografisch sadomasochisme!!!

Laat een antwoord achter aan Wouter Reactie annuleren

*