29 maart 2024

Spiraalarm waarin het zonnestelsel zich bevindt is groter dan verwacht (plus: de Melkweg is géén “grand design” spiraalstelsel)

Het traditionele beeld van de Melkweg als een “grand design” spiraalstelsel. Dat beeld blijkt nu niet te kloppen. Credit: NASA/JPL.

Het is een lastige zaak om een sterrenstelsel in kaart te brengen terwijl je er zelf middenin zit. Toch hebben astronomen nu getracht een gedetailleerde kaart te maken van de Melkweg en daaruit is gebleken dat de spiraalarm waarin de zon zich bevindt veel groter is dan gedacht.Het idee dat het melkwegstelsel een spiraalvorm heeft werd voor het eerst 150 jaar geleden geopperd, maar kon pas vanaf de jaren ’50 bevestigd worden. Er wordt nog veel gediscussieerd over de precieze structuur van de Melkweg, zoals het aantal spiraalarmen, de lengte van de spiraalarmen en de grootte van de centrale ‘balk’ van sterren, gas en stof.De spiraalarmen zijn de plaatsen waar nieuwe sterren geboren worden, omdat gaswolken hier in een soort file terechtkomen en op elkaar knallen. Twee armen, die Perseus en Scutum-Centaurus genoemd worden, zijn groter en bevatten meer sterren. Twee andere armen, die Outer en Sagittarius genoemd worden, bevatten minder sterren maar veel meer gas. Het zonnestelsel wordt geacht zich te bevinden in een zijtak die de Orion Spur wordt genoemd, ook wel Lokale Arm, en die veel korter zou moeten zijn dan de nabije Perseus-arm. Dat blijkt niet te kloppen: de Orion-arm is een volwaardige spiraalarm en even lang als bijvoorbeeld de Perseus-arm. Verder blijkt het melkwegstelsel helemaal géén “grand design” spiraalstelsel te zijn – met mooi gedefinieerde armen – in tegenstelling met wat eerst werd gedacht. In plaats daarvan is de Melkweg een beetje “fluffy”, met vele armen en subtiele zijtakken. Men heeft ook een nieuwe zijtak ontdekt, die een verbinding vormt tussen de Lokale Arm en de Sagittarius-arm. Bron: New Scientist.

Share

Comments

  1. Klein detail:

    We zitten er niet midden in, maar we maken onderdeel uit van de Melkweg… (Emotion: Dansende Banaan)
    Daniëlle kan weer naar de tekentafel om een nieuw model te schetsen.

  2. Ik denk niet dat je “middenin” letterlijk moest opvatten. Het betekent hier eigenlijk hetzelfde als “(we maken) onderdeel (uit) van”. Het staat dus tegenover: buiten de Melkweg of ergens aan de buitenkant, waar je wat makkelijker een zicht op het geheel zou kunnen krijgen.

  3. Olaf van Kooten zegt

    Ik bedoel inderdaad niet “precies in het midden” maar “ergens in het geheel”. Als je zegt “ik stond midden in de file” bedoel je toch ook niet dat je precies de middelste auto was 😉

    • Het Engels kent ‘in the middle of’ en ‘amidst’. Die laatste term lijkt me net iets anders aan te geven dan het exacte midden. Het Nederlands schiet in dit geval tekort. Of is er iemand die wel een goede term kent?

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Ik vind het bizar om te stellen dat het Nederlands tekort zou schieten. Ergens middenin zitten is er volop inzitten, volledig omgeven zijn door de dingen waaruit het bedoelde geheel bestaat. Of zoals Olaf heel terecht zegt: ergens in het geheel. Dat hoeft niet met alle geweld het middelpunt te zijn, of het al dan niet brede centrum “for that matter”. We zitten duidelijk “in” de Melkweg, niet erbuiten, en ook niet bijna erbuiten of in de buitenregionen: we zitten ongeveer halfweg het centrum en de buitenrand (“middenin” die twee dus). Met het onderscheid “in the middle” – “amid(st)” los je de zaak trouwens niet op in het Engels: ik zie niet goed hoe je dat laatste kunt gebruiken voor het zinnetje “terwijl je er zelf middenin zit”. Dan kom je toch meer bij iets als “while you’re (somewhere) in the middle of it”. De toevoeging “somewhere” maakt duidelijk dat het niet om het echte midden of middelpunt gaat, en dat kunnen we in het Nederlands ook: “terwijl je er zelf zowat/ergens/behoorlijk … middenin zit”.

        • Als je mij citeert, dan wel graag volledig. Ik heb nergens gezegd ‘dat het Nederlands tekort zou schieten’.
          Wel zei ik ‘dat het Nederlands (naar mijn mening) IN DIT GEVAL tekort schiet. Dat blijkt uit het feit dat Yochem ‘midden in’ verkeerd interpreteerde.

          Verder zeg je dat ‘amidst’ niks oplost, maar je doet ook geen poging. Wat dacht je van: “while you are amidst of it all”. Dat betekent volgens mij echt niet dat je exact in het centrum van iets zit.

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Uit het feit dat ik het alleen heb over “middenin” had je natuurlijk wel kunnen distilleren dat ik het over tekortschieten “IN DIT GEVAL” had, en niet over sowieso tekortschieten (ook al liet ik die toevoeging weg, wat inderdaad wel inhoudt dat ik je, formeel gesproken, niet volledig citeerde). En, ten overvloede, ik ben het dus nog altijd niet eens met je stelling. Dat iemand een woord “verkeerd” interpreteert (Yochem spreekt hieronder trouwens van een knipoog, dus hoe verkeerd was het echt?) maakt de taal (in dat geval) nog niet ontoereikend.

            Wat je “amidst”-voorbeeld betreft, ik geef toe, een mooie poging, maar ook, denk ik, te mooi: ik hoor het (in dit specifieke geval) nog niet meteen zeggen (“terwijl je zelf middenin/temidden van dit alles bent” ?). Misschien omdat “of it all” wat vreemd klinkt wanneer het maar over één ding gaat: ineens heb je het ook een beetje over alle elementen waaruit dat sterrenstelsel bestaat. Dat zit er in de oorspronkelijke zin niet echt in. Dat betekent niet dat het niet kan, alleen dat het veeleer ongewoon zou zijn. Ik ben het overigens wel met je betekenisomschrijving eens (“…niet exact in het centrum…”)

            Hoe dan ook, we hebben “amidst” niet nodig. Ik gaf al een voorbeeld met “in the middle of”, wat meestal – letterlijk – betekent “in het midden van”, maar niet uitsluitend. Het kan net zo goed alleen versterkend gebruikt zijn voor het gewone “in”: “while you’re in it / in the middle of it”, d.i. while you’re really/fully/clearly in it”. Op dezelfde manier had Olafs zin ook gekund met “terwijl je er zelf in zit”, maar “middenin” versterkt het idee dat je er “volwaardig” in zit. M.a.w. wat deze gebruiksmogelijkheid betreft, komen Engels en Nederlands netjes overeen, dus hoezo “tekortschieten”?

          • Omdat Yochem iets verkeerd interpreteert, schiet het Nederlands (in dit geval ) te kort ?

            (Nog afgezien van de Dansende Banaan-Emoticon, ) Kan het ook aan het taalgevoel en/of interpretatie van deze gewaardeerde mede reactant hebben gelegen?

            Als “MIDDEN IN” alleen maar precies in het midden zou betekenen, precies in het midden van iets waarvan nu juist vastgesteld is dat de juiste omvang nog NIET bekend is…. Tja moeten we dan onze toevlucht zoeken bij “IN HET MIDDEN” of “TE MIDDEN (VAN)” of “ERGENS IN HET MIDDEN”

            Volgens mij schiet het Nederlands juist minder te kort dan andere talen, omdat het Nederlands (en ook Duits) veel meer gebruik maakt van omschrijvingen, terwijl bv het Engels veel meer vaste begrippen gebruikt. Flexibiliteit in taal krijg je niet door vaste begrippen; juist niet !!!

            Groet, Paul

  4. Kijk nou, Astroblogs wordt een taalkundig genootschap. 😀

  5. In the middle of nowhere 😀

  6. ON TOPIC

    Quote uit bovenstaande blog : “Het idee dat het melkwegstelsel een spiraalvorm heeft werd voor het eerst 150 jaar geleden geopperd, maar kon pas vanaf de jaren ’50 bevestigd worden.”

    Als we vandaag nog een camera-satelliet met de lichtsnelheid haaks op het Melkweg-vlak wegsturen, die over 150 jaar een foto naar achteren neemt, en die naar ons terugstuurt, Dan zijn we over 300 jaar waarschijnlijk nog niet veel wijzer dan nu.
    Jemig de pemig, wat is alleen onze Melkweg al enorm groot. 😮
    En dat is dan nog maar (g)een stipje vergelijken met de rest van het Heelal.

    Groet, Paul 😉

Laat een antwoord achter aan Olaf van Kooten Reactie annuleren

*