28 maart 2024

Rara, wat is de overeenkomst tussen hersencellen, neutronensterren en parkeergarages?

fig0

Credit: UC Santa Barbara

Het zou een leuke vraag kunnen zijn voor de ‘kwis’, die vanaf komende zaterdag weer wordt uitgezonden op de Nederlandse zender: wat is de overeenkomst tussen hersencellen, neutronensterren en parkeergarages? Nee, ik heb niet teveel gedronken, de recente crash van de Astroblogs heeft niet geleid tot een verwarring der geesten, het is bloedserieus.
Onlangs gepubliceerd onderzoek in het vaktijdschrift Physical Review C laat zien dat er een verband bestaat tussen menselijke hersencellen, die grijze dingen onder je hersenpan, en neutronensterren, die compacte objecten die in een bol van pakweg 15 km doorsnede ruim een zonmassa herbergen. Dat verband is dat ze beiden een structuur lijken te hebben die op een parkeergarage lijkt, een gelaagde structuur, zoals je in de afbeelding hierboven ziet, links van een hersencel, rechts van een neutronenster.

Greg Huber, deputy director of UCSB’s Kavli Institute for Theoretical Physics. Photo Credit:  SONIA FERNANDEZ

Greg Huber, Credit: 
SONIA FERNANDEZ

Het gaat bij die hersencellen met name om de zogeheten endoplasmic reticulum (ER), dat volgens onderzoek van de natuurkundige Greg Huber (UC Santa Barbara) en zijn groep uit 2014 uit allerlei laagjes schijnt te bestaan, die ze ‘Terasaki hellingen’ noemen, naar Mark Terasaki (University of Connecticut), de celbioloog die er als eerste mee aankwam. Die ‘Terasaki hellingen’ lijken sterk op parkeergarages. Vervolgens bleek dat ook neutronensterren materiaal bevatten dat zo’n gelaagde structuur heeft. Computersimulaties laten zien dat in neutronensterren verschillende soorten nucleaire pasta kunnen voorkomen – nee, het is geen geintje – en dat die pijpen (spaghetti) en evenwijdige lagen (lasagna) kunnen bevatten. Die zouden verbonden zijn door spiraalvormige vormen, die sterk lijken op de Terasaki hellingen. Tot zover de overeenkomst. Is er ook een verschil tussen hersencellen en neutronensterren? Yep, de schaal: neutronensterren zijn een miljoen keer groter dan hersencellen. Bron: Universiteit van Santa Barbara.

Share

Comments

  1. Rob Heijd zegt

    Ja hoor menen ze nu echt ff te claimen hoe de structuur in een neutronenster inelkaar zit? Laat ze eerst de kern van de aarde en de maan maar eens bepalen! Ha!

  2. En de verdeling van massa in het universum lijkt weer op de neuronenverdeling in onze hersenen. 🙂

Speak Your Mind

*