29 maart 2024

Ruimtetelescopen ontdekken met microlens een ‘in de woestijn gelegen’ bruine dwerg

pia21076_main-16_0

Credits: NASA/JPL-Caltech

Door een bataljon aan instrumenten – de twee ruimtetelescopen Spitzer en Swift en een aantal aardse observatoria, zoals OGLE – heeft men een bruine dwergster ontdekt met behulp van een zogeheten microlens. De naam van die bruine dwerg heet OGLE-2015-BLG-1319, genoemd naar het aardse experiment dat continu op zoek is naar ‘micro (zwaartekrachts-) lenzen’, het ‘Optical Gravitational Lensing Experiment’. De naam zou ik maar snel vergeten, de aard van deze ontdekking niet. Het is niet alleen voor het eerst dat twee telescopen in de ruimte onafhankelijk van elkaar zo’n effect waargenomen hebben, maar het is ook een bijzondere ontdekking, omdat deze bruine dwerg, die een massa heeft ergens tussen 30 en zestig keer de massa van Jupiter, gelegen is in de zogeheten ‘woestijn’ rondom zijn ster. Als gewone sterren, zoals de zon, een bruine dwerg in hun buurt hebben, dan komt ‘ie slechts in 1% van de gevallen voor in die woestijn, de zone binnen 3 Astronomische Eenheid, da’s pakweg een half miljard kilometer. De afstand van OGLE-2015-BLG-1319 zou op basis van de Spitzer waarnemingen tussen 0,25 en 45 AE zijn, in het eerste geval héél dicht bij z’n ster dus.

De blauwe stippen zijn de waarnemingen met Swift, de rode stippen van Spitzer en de grijze van de aardse observatoria.

De blauwe stippen zijn de waarnemingen met Swift, de rode stippen van Spitzer en de grijze van de aardse observatoria. Credits: NASA/JPL-Caltech

Het zou dus wellicht kunnen dat de woestijn van bruine dwergen niet zo droog is als de sterrenkundigen eerst dachten en dat meer bruine dwergen zich dichtbij hun ster bevinden. Het microlens effect treedt overigens op als een object precies tussen een ster en de aarde inschuift. De massa van het object (in dit geval de bruine dwerg) kromt de omringende ruimte en daardoor werkt die ruimte als een lens, die het licht van de erachter liggende ster versterkt. Dat levert die piek op in de grafiek. Bron: NASA.

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    In de NASA bron lees ik voor de afstand van de bruine dwerg tot de ster 2 mogelijkheden:
    “based on available data: 0.25 AU and 45 AU”. Alleen in het eerste geval, 0.25 AU, ligt de bruine dwerg in wat men de ‘woestijn’ noemt. In het andere geval, 45 AU, ligt hij buiten de woestijn op een normale afstand van de ster.

  2. Hoezo woestijn, wij liggen op 1 AE. Waarom noemen we dan de zone tot 3 AE woestijn?

Speak Your Mind

*