28 maart 2024

Ster in zijn “tienerjaren” blijkt stiekem hoogbejaard te zijn

Credit: RUB/Nelle.

Een galactische kleptomaan heeft de wetenschappelijke wereld aardig voor de gek gehouden. Het blijkt namelijk dat de ster 49 Librae helemaal geen tiener is, zoals gedacht, maar eigenlijk een vermomde grijsaard moet zijn. De ster in kwestie staat op een afstand van 115 lichtjaar, in de richting van het sterrenbeeld Weegschaal, en is soms met het blote oog zichtbaar.

Metingen hebben jarenlang uitgewezen dat 49 Librae behoorlijk rijk is aan zware elementen en dus relatief jong moet zijn (circa 2 miljard jaar oud). Dat blijkt niet te kloppen: 49 Librae is eigenlijk zo’n 12 miljard jaar oud en de zware elementen binnen de ster zijn door een andere ster gedoneerd! Het blijkt namelijk dat zich in de directe omgeving van 49 Librae een witte dwerg bevindt, het restant van een zonachtige ster.

Aan het eind van diens leven gaat een dergelijke ster opzwellen tot enorme proporties (een rode reus). Vervolgens worden de buitendelen langzaam het heelal in geblazen, waarna de naakte kern achterblijft (een witte dwerg). Als zich een andere ster in de omgeving bevindt, zou deze de uitgestoten gaslagen kunnen absorberen. Aangezien deze gaslagen rijk zijn aan elementen zwaarder dan waterstof en helium, zal de “aantrekkende” ster verrijkt worden met zware elementen.

Impressie van een rode reus. Credit: NASA/ Walt Feimer

Als gevolg van het “stelen” van de elementen van de stervende begeleider, is de massa van 49 Librae toegenomen tot ongeveer 0,55 zonnemassa’s. Hoe massiever een ster, hoe korter zijn leven. Dat betekent dat de levensduur van 49 Librae flink is afgenomen – bijna als straf voor zijn criminele gedrag. De ster zal binnenkort zelf gaan opzwellen tot een rode reus en een langzaam uitdovende witte dwerg achterlaten.

Dit zou misschien een ironisch gevolg kunnen hebben – wellicht dat het slachtoffer van het gedrag van 49 Librae zijn gram kan halen en de verloren massa weer kan terugjatten. Het komt immers relatief algemeen voor dat witte dwergen het uitgestoten materiaal van rode reuzen absorberen. Dat zou uiteindelijk, in theorie, kunnen leiden tot een heuse supernova!

Het volledige vak-artikel kan hier ingezien worden.

Bron: Ruhr-Universität Bochum

Share

Speak Your Mind

*