28 maart 2024

ijskouwe Kerstboom…NGC 2264

Ja..ja….het was afgelopen donderdag weer eens zover ….een  ijs maar dan ook echt ijskoud briesje uit het oosten, een bijna nieuwe maan en een compleet wolkenloze kraakieheldere avond/nachthemel…ofwel alle benodigdige ingredienten voor een plezant avondje astrofotografisch sadomasochisme…..MAAR… dan hebbie ook wat, want zeg nou zelf, welk een schoon stukkie hemelgewelf in de vorm van de “Christmastree cluster” heb ik hier toch tot mijzelve gemaakt…EN….ik mag op dit nobele Astro-medium al die schoons ook nog eens delen met de rest van het Universum…oh joepie!!!

En dus….ook al is het altijd weer vanuit fysiek-ergonomisch standpunt bekeken niet echt de meest comfortabele manier om een doorsnee winterdonderdagavond te besteden, een astronomische winter is gewoon niet compleet zonder minimaal één avondje gezellig pijn/kou lijden in het open veld,  stoer (stom??) gezeten achter je (foto)teletoetertje,  op jacht naar die kostbare fotonen afkomstig uit verre kosmische werelden….

En ook deze avond had het weer alle aspecten die zo’n astrofofografische wintersessie tot zo’n…eh…onvergetelijke ervaring maken….Ik bedoel….het sterrenbeeld Orion hoog aan zo’n stikdonkere kraakheldere winternacht-hemel is en blijft een weergeloos gezicht….maar diezelfde stikdonkere weergaloos kraakheldere wintersterrenhemel zorgt vanwege de snijdende kou er wel voor dat de gemiddelde werkdruk voor den eenzamen dappren  open veld astrofotograaf een flink stukkie pittiger is dan tijdens zo’n heerlijke comfortabel warme “korte broek-T-shirt zomer-fotosessie. Ik moet zelfs bekennen dat ik deze keer wel heel dicht bij de “KDPM-grens” ben gekomen….de “krijg de pleuris maar-grens”!!!. Worstelen met onwillig astrospeelgoed onder dit soort barre omstandigheden…poeh….niet echt lollig. Ik had net het hele GOTO-circus braaf uitgelijnd op drie sterren….valt de stroom uit…..aaaarrgggghhhhh…..mijn nieuw aangeschafte EQ6 bedieningspaneel-verlengkabeltje bleek toch niet echt “onder NUL proof” te zijn….één seconde effe geen verbinding/geen stroom..en je kunt gewoon weer helemaal opnieuw beginnen…diepe zucht!!.

Mijn tweede GOTO-uitlijn poging eindigde ook in een “glorious disaster” omdat ik,  net nadat ik het hele zooitje weer op de rails had gekregen,  ik natuurlijk net op la moment surpreme tegen mijn montering aan moest stoten……encore..aaaarrrrgghhhhhh.  Om  het tijdens zo’n  winterastrofotosessie, die uiteindelijk met het hele op en afbreekritueel meestal zo’n uur of vier duurt,  een beetje comfortabel vol te houden ben ik uiteraard…eh…”bepaaldelijk niet licht gekleed”….U weet wel, laagje over laagje over laagje….en dat brengt met zich mee dat er maar weinig ruimte overblijft voor “soepel en makkelijk bewegen”…een beetje hetzelfde gevoel alsof je in een ruimtepak op de maan loopt rond te scharrelen,  in je noodgedwongen, door fashion-politie-chick Yarra zwaar afgekeurde,  haute couture lompheid continu delicate apparatuur omstotende…erg onhandig allemaal!!

Dat was dus het moment dat ik toch wel even bevangen werd door dat kleine  “KDPM-momentje”…maar ja….onder ZO’N rete-zwarte sterrenhemel is opgeven gewoon nimmer een optie….en na de derde GOTO-uitlijnsessie kon er uiteindelijk wel “gekiekt” worden. Oh ja…..wat dat GOTO-uitlijnen bij de EQ6-montering betreft…….. (ik heb nog zo’n oude origineel non-goto zwarte waarvoor ik naderhand een GOTO-upgrade set heb aangeschaft, een montering waar ik overigens op zich  nog steeds heel tevreden mee ben)…. ….vind ik dat in zoverre soms echt hopeloos lastig vanwege het gebruik van die arabische namen in het menu voor de uitlijnsterren waaruit de software je “dwingt” te kiezen. Prachtig  hoor, al die mooie arabische namen…en bekende namen als Capella en Sirius en zo…daar kan ik nog wel wat mee…..maarre…als de software om de één of andere zotte reden zomaar opeens op de proppen komt met “tweede keuze-sterren” zoals Scheat of Caph (heel leuk, heel sjiek…maarre..geef mijn portie maar aan Fikkie!!)  en niet met de hoofdsterren van de sterrenbeelden die op het moment van uitlijnen zichtbaar zijn, dan maakt dat “de zaak der dingen” helaas wel erg nodeloos ingewikkeld. Ik heb tegenwoordig een lijstje bij me met al die maffe sternamen….en dus ik kom er uiteindelijk altijd wel weer uit…maarre……

…….Waarom toch niet gewoon alpha Aurigae,  alpha Canis Majoris of beta andromedae etc..etc.. weergeven in de display…enz…..enz…..?????   Weet je meteen in welk sterrenbeeld je moet wezen. Ik word er echt helemaal knettergek van en ik vind dat zo ongeveer het grootste minpunt van de EQ6..maar misschien is dat met die nieuwe (foeilelijk witte) EQ zessen wel anders/beter????   Afijn als iemand toevallig een manier weet om de uitlijnsoftware voor zo’n oude zwarte EQ6-handcontroler wat dit aspect betreft te herprogrammeren zodat ie de uitlijnsterren in die andere benaming aangeeft, dan wil ik dat heel graag weten…grrrrrr!!!

Maar goed……na dit stief anderhalf vrij ijsworstelen met onwillig astrospeelgoed kon er dan toch nog uiteindelijk “subs” belicht worden en dat zijn er weer gewoon de standaard 6 subs x 5 minuten op 800 ISO geworden, plus nog twee dark frames ook van 5 minuten en na thuiskomst nog gevolgd door 12 flatfields, zoals altijd geschoten door de telescoop aan de voorkant af te dekken met stuk wit plexiglas en dan vervolgens het hele zooitje rechtop omhoog “op z’n kont als het ware” op een TL-balk te richten.

Deze zogenaamde flats maak je vooral om vuiltjes en zo op de beeldsensor te verwijderen en om Vignettering/lichtafval tegen te gaan. Dit lelijke verschijnsel zie je op je foto als het  niet egaal donkerder worden van je foto bezien vanaf het midden van de foto naar de rand toe…..bepaaldelijk geen mooi gezicht en daarom vind ik het schieten van flats misschien nog wel belangrijker dan het maken van dark frames (ter voorkoming van hot pixels=nepsterren).

Er zijn trouwens twee zaken die ik als vrije veld-astrofotograaf door schade en schande wel geleerd heb bij het maken van die desbetreffende  flatfields.   In de eerste plaats……de camera MOET na de veldsessie op de telescoop blijven zitten en dat is in zoverre “eng” vanwege de kans op “stootschade” aan je dure camera tijdens het in en uit de auto laden van de telescoop na dat plezante avondje uit onder de sterren!! De camera KAN/MAG dus pas worden verwijderd NADAT de flats zijn gemaakt anders heeft het maken van flats totaal geen nut! De camera bij thuiskomst weer op dezelfde stand op de telescoop proberen te plaatsen is namelijk per definitie gedoemd te mislukken

Wat ik ook geleerd heb is om, als ik moe thuisgekomen ben en eigenlijk zo rap als maar kan naar mijn nest wil, toch vooral de TL-verlichting van mijn “werkhok” waaronder ik dus die flats schiet…royaal de tijd te geven om op temperatuur te komen!!!

Afijn….tot zover mijn bescheiden bezoekje aan het astrofotografische biechthokje en nu dan maar weer “back to the object of my astronomical desire”, NGC 2264 of wel de Christmastree-cluster…en er zijn nog een paar andere maffe namen op het internet te vinden voor dit object….of beter nog..verzameling van objecten..die ik U zal besparen…enne….persoonlijk moet ik wel zeggen dat ik die zogenaamde “kerstboom” er niet echt uit kan halen…maar dat maakt mij niet uit, het is een mooie omgeving.   NGC 2264 is eenzelfde soort van omgeving als de Grote Orionnevel….ofwel….de bekende combinatie van een  open sterrenhoop met een paar zware hete blauwe UV-licht spuwende jonge sterren ingebed in zijn grote “geboortewolk” van neutraal,  ge-ioniseerd waterstof en donker stof….al dit schoons gelegen op een afstandje van zo’n 2600 lichtjaar in de richting van het onopvallende sterrenbeeld Mononceros (Eenhoorn)…en dat is dan weer een dikke 1000 lichtjaar verderop dan “buurman/vrouw(??) grote Orionnevel” in het naburige sterrenbeeld Orion.

Rest mij  af te sluiten met de conclusie dat eindresultaat van dit rondje astrofotografie mij eigenlijk en gelukkig heel erg meevalt. Ik ben nu alweer een paar jaar bezig met astrofotografie en op een gegeven moment heb je alle “glamour-objecten” zo’n beetje allemaal wel gehad..en dan beland je in de wereld van de, laat ik het  maar omschrijven met de kreet “de meer exotische Non Messier deep sky objecten” terecht……Naast de gigantische NGC catalogus (10 000 objecten!!) zijn er ook objecten zoals bijvoorbeeld obscure emisie-neveltjes met namen zoals “vbBergh 7” of “Shapley 156″……enne…..daar zitten soms hele leuke “meevallers” tussen die wel prettig binnen het bereik blijken te zijn van de “hit and run open veld astrofotograaf” die zich nu eenmaal GEEN belichtingstijden van vele uren en soms zelf dagen kunnen permiteren! Waarvan akte!!!

 

Share
Over Jan Brandt

Comments

  1. Paul Bakker zegt

    Respect, hoor Jan. En een mooi resultaat!

  2. Jan Brandt zegt

    Bedankt Paul…enne….jij als longtime zeer gewaardeerd collega astrofotograaf en tevens “de ongekroonde koning van de astrofotografische all nighters” weet als geen ander hoe zwaar het kan zijn en hoeveel werk er gepaard kan gaan bij “het kieken van de hemel”!! Maarre……ook ik ben echt onverwacht blij verrast met deze opname, hoor…ik bedoel…als je de naburige Orionnevel op de korrel neemt dan weet je dat je “visueel spectakel” kan verwachten en daar had ik echt totaal niet bij het schieten van deze opname op gerekend. Ik vind “em” zelfs zo mooi dat ik er bij de HEMA (ah..those were the days!!) een “uitvergrotinkje voor boven mijn bed” van ga laten maken, oh yeah!!!

Speak Your Mind

*