credit: NASA/JPL-Caltech/M. Meixner (STScI) & the SAGE Legacy Team
Tot de meest opmerkelijke eigenschappen van de dwergplaneet Ceres behoren de heldere vlekken in het centrum van de Occator-krater. Nu hebben waarnemingen, die verricht zijn door de Dawn-ruimtesonde, uitgewezen dat het heldere materiaal is opgebouwd uit speciale minerale zouten. Deze hebben een leeftijd van ongeveer vier miljoen jaar en da’s een stuk jonger dan de leeftijd van de omringende krater, die zo’n 30 miljoen jaar oud is.
Maar hoe kunnen ze die leeftijden bepalen? Nou, door kraters te tellen. Astronomen gaan er vanuit dat een gebied met minder kraters jonger moet zijn dan een gebied met meer kraters. Aangezien de camera’s een boord van Dawn, die al enige jaren rondjes draait om Ceres, een extreem hoge resolutie hebben, zijn zelfs de kleinste kratertjes zichtbaar. Dat betekent dat de betrokken astronomen veel vertrouwen hebben in hun leeftijdbepalingen.
Goed, die Occator-krater meet zo’n 92 kilometer in diameter. In het midden bevindt zich een “kuil” met een diameter van 11 kilometer en een diepte tot 750 meter. Binnen deze kuil heeft zich een soort van heuvel of koepel opgebouwd, die Cerealia Facula is gedoopt en een bijzonder hoge helderheid heeft. Spectrummetingen hebben uitgewezen dat de heuvel is opgebouwd uit minerale zouten, waaronder natriumcarbonaat (soda!).
Door te kijken naar de leeftijd van en de vorm van het materiaal rondom de heuvel, zijn de onderzoekers tot een opmerkelijke conclusie gekomen. Cerealia Facula moet zijn ontstaan door een langdurig proces van uitbarstingen. Met andere woorden: we hebben hier te maken met heus cryovulkanisme! Vergelijkbare koepels zijn ook aangetroffen op de Jupitermanen Calllisto en Ganymedes en ook hier vermoeden wetenschappers dat cryovulkanisme de bron moet zijn.
Ceres is nu het dichtstbijzijnde hemellichaam met actief ijsvulkanisme. Overigens hangt boven de Occator soms een mist van gesublimeerd ijs. Dat lijkt te suggereren dat het vulkanisme nog altijd aan de gang zou kunnen zijn 🙂
Bron: Max Planck Instituut
