Wisten jullie dat Arie Nouwen steeds vaker met hardloopschoenen aan de voeten is te spotten en hij aan menige prestatieloop meedoet? Voor een halve marathon draat hij zijn hand niet meer om!
Ik dacht, laat ik hem voor zijn en een stiekem voor een hele marathon gaan. Nee, geen hardloopschoenen aan. Een 10-inch dobson-telescoop, een digitale sterrenkaart en een donkere sterrenhemel waren mijn hulpstukken. Ik heb de camera voor een nacht links laten liggen en ben de uitdaging van een visuele ‘Messier-marathon’ aangegaan.
De Messierlijst is een catalogus met 110 astronomische objecten die in de 18-e eeuw is opgesteld door de Franse astronoom Charles Messier. Hij was een kometenjager en maakte de lijst omdat hij regelmatig ‘vlekjes’ tegenkwam die leken op een komeet, maar bij nader onderzoek een vaste plek aan de hemel innamen. Voor hem was het dus een lijst van objecten die je vooral niet met een komeet moest verwarren. Voor amateur-astronomen is de Messier-lijst een bekende en veelgebruikte lijst omdat het bijna alle objecten omvat die in een kleine telescoop de moeite waard zijn om te bekijken.
Er is een gebied aan de sterrenhemel waar merkwaardig genoeg geen Messier-objecten zijn gesitueerd. En als eind maart de Zon in dat gebied staat, is het in theorie mogelijk om in één nacht alle 110 Messier-objecten te zien! Een poging om dat daadwerkelijk te ondernemen heet een Messier-marathon. De kunst is natuurlijk om dat zonder ‘GoTo’ functionaliteit te doen.
Vorige week waren we met een groep van ons Huygens-cluppie naar Grand Champ in de Haute-Provence. Precies in de goede tijd voor een marathon en zonder storende Maan. In de nacht van 28 op 29 maart besloot ik er voor te gaan. In theorie kon ik 107 Messiers scoren. M74, M77 en M30 waren onmogelijk om te spotten vanwege te veel daglicht. Om alle 110 objecten in één nacht te kunnen zien moet je namelijk beneden de 42 graden noorderbreedte (NB) zitten en liefst daar nog een eind onder. Optimaal is 25 graden NB. Grand Champ ligt op 44 graden NB.
Er zijn, zo bleek, meer breekpunten dan alleen het begin en eind van de nacht. Maar gelukkig was onze Messier-marathon-specialist Andre Heijkoop er ook. Hij kon zeggen dat ik toch echt op een bepaald moment een object moet pakken (zoals zuidelijk gelegen melkwegstelsel M83). Of op andere momenten kon pauzeren (na de Virgo-cluster). Uiteindelijk heb ik 105 Messiers gezien. In het zuiden van de Boogschutter heb ik bolhopen M55 en M75 gemist omdat ik te laat door had dat ik de telescoop zo’n 20 meter moest verplaatsen om die te kunnen zien. Toen ik dat eenmaal had gedaan was het al te licht. Dat gaf toch een katerig Daphne Schippers moment aan het eind van de nacht: sh*t, geen gouden medaille. Maar nu ben ik toch wel trots. Wie weet een andere keer nog eens….
