29 maart 2024

Hubble ziet zwaartekrachtslens van type Ia supernova

Credit: ESA/Hubble, NASA, Sloan Digital Sky Survey, Palomar Observatory/California Institute of Technology

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met de NASA/ESA Hubble ruimtetelescoop voor de eerste keer een zwaartekrachtslens waargenomen, waarin een type Ia supernova te zien was, een exploderende ster die gebruikt wordt als goede afstandsindicator in het heelal. De supernova, genaamd iPTF16geu, vond plaats in een sterrenstelsel dat op 4,3 miljard lichtjaar afstand staat. Precies tussen dat stelsel en de aarde bevindt zich een tussenliggend sterrenstelsel, wiens massa de omringende ruimte kromt. Door die kromming wordt het licht van het achtergrondstelsel én van supernova iPTF16geu in vier beelden gesplitst, zoals op de foto te zien is. De vier beelden liggen op een cirkel met een straal van 3000 lichtjaar rondom het lensstelsel, het tussenliggende sterrenstelsel. Het bestaan van zulke zwaartekrachtslenzen werd in 1912 voorspeld door Albert Einstein.

Credit: ESA/Hubble, NASA

Sterrenkundigen hebben eerder al eens een zwaartekrachtslens van een supernova waargenomen – dat was de Refsdal supernova in 2015 – alleen was dat een zogeheten core collapse of type II supernova, een zware ster die aan het eind van z’n leven explodeert. Die kunnen niet als afstandsindicator worden gebruikt, in tegenstelling tot type Ia supernovae, zoals iPTF16geu. Dat zijn witte dwergen, die door massatoevoer van een begeleider een kritische massa bereiken en dan exploderen. De vier beelden van de exploderende ster zullen worden gebruikt om de uitdijing van het heelal te meten, een uitdijing die versneld wordt door de werking van de mysterieuze donkere energie, zoals in 1998 voor het eerst werd waargenomen.

Het vakartikel over de waarneming aan de supernova, dat hier is te vinden, is verschenen in het vakblad Science. Bron: Hubble.

Share

Comments

  1. Etienne zegt

    Is deze mysterieuze donkere energie soms niet bezig met een ‘nieuw’ heelal aan het creëren ? Gewoon bezig met binnen in het heelal een nieuw universum te laten ontstaan. Waar wij dan de interpretatie aan geven van uit deining van het bestaande heelal ?

Laat een antwoord achter aan Etienne Reactie annuleren

*