De snoekduik die het ruimtevaartuig Cassini gisterochtend maakte tussen de bovenrand van het wolkendek van de planeet Saturnus en de binnenkant van de ringen is goed verlopen. Vanochtend om 08.56 uur Nederlandse tijd kwam bij NASA’s Deep Space Network (DSN) Goldstone Complex in de Mojave woestijn in Californië het verlossende signaal binnen dat de sonde de passage goed heeft doorstaan – Cassini phone home! Enkele minuten later kwamen de gegevens binnen van de foto’s die Cassini gemaakt had. De NASA liet weten dat Cassini – bezig aan z’n zogeheten Grand Finale – 3000 km boven het wolkendek heeft gevlogen, waar de atmosferische druk 1 bar bedraagt – vergelijkbaar met de luchtdruk op aarde op zeeniveau – en 300 km onder de ringen. De snelheid van Cassini ten opzichte van Saturnus bedroeg op dat moment 34 km per seconde, 124.000 km/u. Op één van de foto’s is een grote, donkere ovaalvormige storm in de atmosfeer van Saturnus te zien (zie afbeelding hierboven).
Bij de snoekduik werd de vier meter grote communicatieschotel als schild gebruikt, door ‘m te manoeuvreren aan de voorkant van de bewegingsrichting van Cassini. De verwachting was dat als er tussen Saturnus en de ringen nog gruis zou zijn dit de grootte van rookdeeltjes zou hebben. Op een andere terug geseinde foto, die net als de foto met de storm nog niet bewerkt is, zijn flarden oplichtende wolken zichtbaar (zie hierboven). Met het terugseinen van de foto’s lijkt de eerste snoekduik van Cassini geslaagd te zijn. Op 2 mei volgt de volgende duik tussen Saturnus en de ringen door, daarna volgen er nog 20. Tenslotte zal Cassini op 15 september dit jaar z’n allerlaatste duik maken, diep in de atmosfeer van Saturnus, waarna de sonde zal desintegreren en er een einde zal komen aan de bijna twintig jaar zeer succesvolle missie, waarvan 13 jaar bij Saturnus en z’n manen. Dit geplande einde is noodzakelijk omdat Cassini bijna door z’n brandstof heen is en men wil voorkomen dat ‘ie per ongeluk crasht op de manen Titan of Enceladus, waar ‘ie mogelijk bestaand leven kan verontreinigen met aardse bacteriën.
Hierboven een impressie van Cassini, die tussen Saturnus en de ringen doorvliegt. Bron: NASA.
Wat zie ik daar voor rondje, midden in dat zwarte gat?
Moet ik het zien, als van boven in een tornado kijken?
Stormen zoals deze zijn vergelijkbaar met orkanen op aarde, in sterkte alleen veel heftiger, dus het centrum is als het ware het oog van de orkaan.
Zal Cassini bij die allerlaatste snoekduik, als hij zijn eigen ondergang tegemoet gaat, zo lang mogelijk blijven uitzenden? M.a.w.: krijgen we nog signalen/foto’s door als de sonde echt de atmosfeer induikt? En tegen welke druk is hij eigenlijk bestand? Als er 3.000 kilometer boven het wolkendek als een atmosfeer van 1 bar heerst, hoe hoog is de druk dan in dat wolkendek zelf?
groet,
Gert (Enceladus)
Ik vrees dat Cassini vwb terugsturen van data, met hetzelfde probleem te maken krijgt als de Apollo capsules. Bij een te hoge snelheid treedt ionisatie op. Maar wanneer ik de foto van het ding eens bekijk; ik denk dat de antennes er vrij snel vanaf zullen breken. Bovendien heeft Cassini geen re-entry hitteschild. Vrees dat het vlug afgelopen zal zijn.
Mies.
Bij de allerlaatste duik zal Cassini tot het allerlaatste moment foto’s en andere data overseinen naar de aarde, tot het moment dat het niet meer gaat. De duik begint op 15 september om 12.44 uur Nederlandse tijd en men verwacht dat het ‘loss of signal’ al één minuut later zal worden bereikt, dus heel snel erna. Dan heeft het signaal tijd nodig om de aarde te bereiken en dat is met de afstand tussen aarde en Saturnus op dat moment om 14.08 uur. Bij die laatste duik zal de grote schotelantenne niet als schild kunnen worden gebruikt, want die hebben ze nodig om de gegevens naar de aarde te seinen en die moet dus naar de aarde worden gericht, Vandaar dat de Cassini dan erg kwetsbaar is en snel zal desintegreren. Maar het zullen wel prachtige laatste beelden worden, denk en hoop ik.
Als de druk daar al 1 bar is, betekent dat ook dat hij eigenlijk al door een atmosfeer heen vloog? Hoe kan hij dat 21 keer overleven zonder hitteschild?
Die 1 bar is op de plek waar die hoogste wolken van Saturnus reiken. Cassini zat daar 3000 km vandaan, daar was denk ik geen atmosferische druk.