Credit: NASA/CXC/GSFC/S.A.Walker, et al.
Met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop is ontdekt dat een reusachtige golf van gas, met een lengte van 200.000 lichtjaar twee keer zo groot als ons Melkwegstelsel, als een kosmische tsunami door de Perseus cluster van sterrenstelsels waart. Die cluster is een enorm conglomeraat van duizenden sterrenstelsels dat bij elkaar zo’n 11 miljoen lichtjaar in doorsnede is. Men denkt dat de golf het gevolg is van de zwaartekrachtwerking van een kleinere cluster, die miljarden jaren geleden de Perseus cluster passeerde. De Perseus cluster ligt 240 miljoen lichtjaar van ons vandaan en hij is genoemd naar het sterrenbeeld, waarin de sterrenstelsels van de cluster zich bevinden. Het ijle gas in de intergalactische ruimte tussen de sterrenstelsels is miljoenen graden warm ehh…. heet en dat zorgt ervoor dat het röntgenstraling uitzendt. Hieronder een simulatie van de passage van de kleinere cluster en de schokgolf, die de passage vervolgens produceerde in de Perseus cluster.
Credit: NASA/CXC/GSFC/S.A.Walker, et al.
De simulaties laten zien dat de kleinere cluster op zo’n 650.000 lichtjaar van het centrum van de Perseus cluster langs vloog. Op het moment dat de cluster passeerde was het gas in het centrum van de Perseus cluster zo’n 30 miljoen graden heet, eromheen was de temperatuur drie keer zo hoog. Door de passage van de kleinere cluster ontstaat een schokgolf van relatief koud gas, dat zich door de Perseus cluster beweegt. 2,5 Miljard jaar na de passage heeft de golf zich tot 500.000 lichtjaar van het centrum van de Perseus cluster verspreidt. Golven zoals deze staan bekend als Kelvin-Helmholtz golven – genoemd naar de 19e eeuwse onderzoekers die ze als eerste beschreven – en kleinere versies ervan komen ook voor in de oceanen, de atmosfeer en op de zon.
Hier het vakartikel over de ontdekking van deze bijzondere tsunami, te publiceren in the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Chandra.
