28 maart 2024

VLA laat zien dat Cygnus A een tweede superzwaar zwart gat in z’n centrum herbergt

Impressie van het tweede superzware zwarte gat in Cygnus A. Op de achtergrond het andere, reeds eerder bekende superzware zwarte gat. Credit: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Cygnus A is een welbekend radiostelsel in het sterrenbeeld Zwaan, al in 1939 ontdekt door radiosterrenkunde-pionier Grote Reber. Het is één van de sterkste radiobronnen aan de hemel en karakteristiek zijn de twee grote lobben van heet gas, die uit het centrum van het elliptische sterrenstelsel ontspringen, het stelsel dat bijna 800 miljoen lichtjaar van de aarde af staat. Oorsprong van die lobben is het superzware zwarte gat in het centrum van Cygnus A, die vanuit z’n magnetische polen naar twee tegengestelde richtingen straalstromen van gas uitzendt. Recent radio-onderzoek met behulp van de Very Large Array (VLA) van de National Science Foundation in de VS heeft laten zien dat zich op 1500 lichtjaar van het centrale zwarte gat een tweede superzwaar zwart gat bevindt. Op foto’s gemaakt in de jaren tachtig is in het centrum van Cygnus A alleen de radiostraling van het centrale zwarte gat te zien. Maar recent gemaakte foto’s, in 2015 en 2016, laten zien dat er vlakbij een tweede bron is bijgekomen.

VLA radiobeelden (oranje) van het centrale gebied in Cygnus A, bovenop een Hubble Space Telescope foto, gemaakt in 1989 en 2015.  Dubbelklikken voor de animated GIF. Credit: Perley, et al., NRAO/AUI/NSF, NASA

Voor de verschenen radiobron waren in eerste instantie twee verklaringen: een supernova of een superzwaar zwart gat. De eerste verklaring viel weg toen de lichtbron te lang zichtbaar bleef, een supernova zou na verloop van tijd weer verdwenen zijn. De sterrenkundigen denken daarom dat de tweede radiobron een ander superzwaar zwart gat is, dat zich in de buurt van het centrale zwarte gat bevindt. Ooit moet Cygnus A gebotst zijn met een ander sterrenstelsel en diens centrale zwarte gat houdt zich sindsdien op in de buurt van het centrale zwarte gat van Cygnus A. Bron: NRAO.

Share

Speak Your Mind

*