28 maart 2024

Sommigen twijfelen aan Planeet 9, anderen denken juist aan ’t bestaan van Planeet 10

De baan van de hypothetische planeet Negen. Credit: NAGUALDESIGN VIA CALTECH

Twee berichten van de laatste dagen die best wel tegengesteld zijn:

  1. Planeet Negen, waarvan het bestaan begin 2016 werd geopperd door Konstantin Batygin en Mike Brown en die zich op zou houden in de Kuipergordel van het zonnestelsel, zou mogelijk helemaal niet bestaan. Hij is nog niet eens ontdekt of er wordt dus al aan getwijfeld en wel door een team sterrenkundigen onder leiding van Cory Shankman – hier hun onderzoeksresultaten. Redenering van het team: als Planeet Negen echt zou bestaan en zoals voorspeld wel tien keer zo zwaar als de aarde is, dan zouden er andere effecten moeten optreden in de buitenregionen van het zonnestelsel en die effecten, zoals een grote zwerm aan objecten met een langperiodieke baan om de zon, zouden al lang bemerkt moeten zijn.
  2. Twee onderzoekers van de Universiteit van Arizona denken daarentegen dat er naast planeet Negen nóg een planeet is, Planeet Tien dus. Ze hebben gekeken naar de banen van honderden Kuiper Belt Objects (KBO’s), kleine, ijzige hemellichamen in de Kuipergordel, en daaruit blijkt dat er daar nog een planeet ter grootte van Mars is. Kat Volk en Renu Malhotra, zo heten de onderzoekers, keken naar de relatief ver weg gelegen KBO’s en ontdekten dat hun banen gemiddeld een hoek van ongeveer acht graden maken met ‘hoofdvlak’ van ons zonnestelsel. Alleen een extra planeet ter grootte van Mars zou die extra ’tilt’ kunnen veroorzaken. Nee, deze planeet is niet hetzelfde als planeet Negen, want die planeet ligt pakweg tien keer verder weg als planeet Tien en is ook veel zwaarder. Hier het vakartikel van het tweetal.

Bron: voor planeet Negen Starts with a Bang, voor planeet Tien UA.

Share

Comments

  1. Is deze 10e planeet dan een dwergplaneet? Hij veegt z’n baan niet schoon lijkt mij…

  2. Dat (de hypothetische) planeet 10 z’n baan niet zou hebben schoongeveegd, mag je (denk ik) niet afleiden uit de waarneming dat de banen van honderden KBO’s op een overeenkomstige manier een bepaalde ‘afwijking’ vertonen, wat desgevallend betekent dat ze dat doen als gevolg van zijn aanwezigheid. Die KBO’s behoren niet per se tot de “baan” van planeet 10, planeet 10 geeft hun banen een “extra tilt’ van zo’n 8 graden t.o. het hoofdvlak van ons zonnestelsel. Bovendien, als hij ongeveer zo groot zou zijn als Mars, zal z’n baan vermoedelijk wel “voldoende” schoon zijn.

  3. Niburu!!

    Geintje 🙂

    Maar zou een planeet ter grootte van Mars niet allang gezien zijn?
    Bedoel.. zo ver weg staat hij niet volgens het stuk (2x afstand van Neptunus). Als we Sedna, Eris etc. kunnen zien, dan moet een planeet ter grootte van Mars allang ontdekt zijn toch?

    • Idd, dat was mijn eerste idee ook, ik kan me voorstellen dat de 9e planeet zo ver weg staat dat deze moeilijk waar te nemen is. Maar de 10e planeet zou dus binnen de grenzen van het waarnemen vanaf Aarde moeten liggen. Zelfs met een minder grote telescoop, tenslotte kunnen we Pluto ook waarnemen vanaf de Aarde…en dat doen we al een tijdje..

      • Enceladus zegt

        Maar is Pluto niet pas gevonden nadat men berekend had dat er nog een planeet moest zijn? Het was niet dat hij nogal in het oog sprong… M.a.w.: als we actief op zoek gaan naar deze vermeende planeet, dan moeten we ‘m normaliter wel binnen een jaar of twee kunnen vinden, lijkt mij. Vinden we niks, dan is ie er vrijwel zeker niet.

        groet,
        Gert (Enceladus)

        • Dat is waar, toch blijft het vreemd dat we een dergelijke planeet, als deze al bestaat, nog niet hebben waargenomen.
          Er worden doorlopend opnames gemaakt van de Kuiperbelt en de objecten die zich daarin bevinden, het lijkt me dat een planeet met de grote van Mars dan toch al wel opgevallen zou zijn.
          Het zou mij verbazen als er idd een dergelijke planeet gevonden gaat worden. Een 2e Pluto? Dat geloof ik best, maar echt beduidend groter?

          Wie weet, maar ik ben sceptisch…

          • @ Marco

            Doorlopende opnames of niet, verreweg het grootste deel van de Kuipergordel hebben we nog niet gezien. Het gaat hier over supervage, hooguit piepkleine lichtpuntjes, die overstraald worden door talloze sterren op de achtergrond, en waarvan je de beweging nauwelijks kunt zien, ergo de baan niet kunt berekenen zolang je niet voldoende opnames en gegevens hebt. Dat zo’n puntje dat twee keer groter is dan andere puntjes nog niet is gezien en die kleinere wel, stelt weinig voor: piepklein maal twee is nog lang niet groot. Als het zo makkelijk was, zouden we niet met enige regelmaat nieuwe KBO’s ontdekken, dan hadden we alles op die afstand allang haarscherp in kaart gebracht.
            Overigens is Mars 2 à 3 keer zo groot als Pluto. Je kunt dat “beduidend” noemen, maar dat is betwistbaar. Neem bv. het laatste nieuws nog eens door i.v.m. de laatste Keplercatalogus van exoplaneten (een paar berichten geleden, zie https://www.astroblogs.nl/2017/06/21/nieuwste-kepler-catalogus-toont-twee-klassen-van-kleine-exoplaneten-aan/.) Daarin heet het dat er twee klassen van “kleine” exoplaneten zijn te onderscheiden: een groep tot 1,3 aardstralen, waartoe de aarde behoort, en de mini-Neptunussen, gemiddeld 2,4 keer zo groot als de aarde. Maar allemaal “kleine” exoplaneten.

  4. Daar valt iets voor te zeggen, alleen zou het ook wat toeval kunnen zijn. Nu, die dwergplaneten zien we niet zomaar: daar hebben we onze beste/sterkste kijkers voor nodig en er zijn ongetwijfeld nog tal van kleinere objecten die nog moeten worden ontdekt. Weliswaar is een planeet als Mars ruim dubbel zo groot als Eris en mogelijk 4 tot 6 keer zo groot als Sedna, maar op die verre afstand – twee keer zo ver als Neptunus, dat moeten we niet gaan minimaliseren – zien we dat allemaal ook weer niet zo goed, tenzij met onze toptelescopen en als we in de juiste richting kijken. Dus, “allang gezien” is wellicht wat te optimistisch, maar “hadden we misschien al kunnen zien” is mogelijk realistischer.

  5. Obelix zegt

    Dat verder-weg gelegen KBO’s in precies in ‘hetzelfde vlak liggen’ als “nabije KBO’s” (is dat een contradicio in terminis?) en zelfs de 8 bekende planeten, maar een hoek maken van 8 graden, is toch niet een feit welke automatisch een gevolg moet zijn van een huidige nog onbekende planeet?

    Zou het niet een nawee kunnen zijn van het passeren van Scholz’s star, of een vergelijkbare gebeurtenis?
    https://www.astroblogs.nl/2015/02/17/70-000-jaar-geleden-vloog-de-ster-van-scholz-door-de-oortwolk-van-het-zonnestelsel/

    Groet, Paul

    NB als er nog een of meerdere planeten zich in de Kuiper Belt ophouden, denk ik dat we hen niet zo eenvoudig kunnen opsporen. Het licht van de zon is daar ondertussen zo verdunt ( door de grotere boloppervlak ), dan moeten die paar fotonen die deze planeten raken, toevallig ook nog precies naar de Aarde worden gereflecteerd…
    Niet zo’n grote kans, naar mijn idee. 😉

    • Dat sluit ook aan bij wat Malhotra als een mogelijk alternatieve verklaring ziet (lees ik hier: https://www.scientias.nl/maak-kennis-planeet-y-zonnestelsel-telt-misschien-tien-planeten/): een passerende ster die ‘recent’ – niet langer dan 10 miljoen jaar geleden, of de effecten zouden weer verdwenen zijn – langs scheerde. Dan heeft de ster van Scholz goede papieren: 70 000 jaar geleden is meer dan recent genoeg, en op 0,8 lichtjaar, wat ook dicht genoeg is voor een gravitationeel effect. Alleen zou je kunnen verwachten dat de invloed van zo’n ster zich niet beperkt tot dat deel van de buitenregionen van het zonnestelsel waar men een hypothetische planeet 10 situeert. Nog verderaf gelegen gebieden zouden dan zeker niet minder beïnvloed zijn, terwijl de invloed van een planeet 10 veeleer zou verminderen.

      Intussen heb ik op diverse plekken nog wat gelezen over de vraag of zo’n Marsachtig object niet allang had moeten ontdekt zijn. Nee, dus, al had het, met wat geluk, wel gekund. Het is een kwestie van goed kijken, en dat hebben we nog niet helemaal kunnen doen. Bovendien is het gezochte object moeilijker te vinden naarmate zijn baan een grotere hoek maakt met het ecliptisch vlak. Ter vergelijking: er zijn al zo’n 500 TNO’s ontdekt (transneptunische objecten: planetoïden of dwergplaneten voorbij Neptunus), tegenover een veelvoud daarvan aan exoplaneten. Wat dichtbij is, is niet noodzakelijk makkelijk(er) te zien.

Speak Your Mind

*