28 maart 2024

Hubble ziet kosmisch vuurwerk in het jonge universum

CREDITS: NASA, ESA, and STScI

De Hubble Space Telescope heeft ingezoomd op een zeer vérgelegen sterrenstelsel, die normaal gesproken niet zichtbaar zou zijn voor de gevoelige ogen van de legendarische ruimtetelescoop. Gelukkig is het licht van het stelsel enorm versterkt als gevolg van een zwaartekrachtlens, zodat Hubble het geheel op de gevoelige plaat heeft kunnen vastleggen.

Het stelsel in kwestie, die de pakkende naam SGAS J111020.0+645950.8 heeft ontvangen, blijkt een schijfstelsel te zijn, die is gevuld met heldere stervormingsgebieden. We zien het stelsel zoals het er 11 miljard jaar geleden heeft uitgezien, oftewel het moment waarop het heelal slechts 2.7 miljard jaar oud was.

Het licht van het sterrenstelsel is versterkt door de zwaartekracht van een massieve cluster van sterrenstelsels, die zich precies tussen het stelsel en de aarde in bevindt. Hierbij is niet alleen het licht van het stelsel 30 keer versterkt, maar is het geheel ook uitgerekt tot een boogvormige structuur. Met behulp van speciale software is de verstoring als gevolg van de zwaartekrachtlens ongedaan gemaakt, zodat de ware structuur van het stelsel tevoorschijn is gekomen: een schijfstelsel die we precies vanaf de zijkant bekijken.

Artistieke impressie van hoe het sterrenstelsel er van dichtbij uit zou kunnen zien. CREDITS: NASA, ESA, and STScI

Op de gereconstrueerde opname zijn tientallen stervormingsgebieden zichtbaar, die allemaal een diameter van circa 250 lichtjaar hebben. Dit is in tegenspraak met eerdere theorieën over de stervorming in het jonge universum. Volgens de gangbare theorie zouden stervormingsgebieden in het verre verleden veel groter moeten zijn dan vandaag de dag, met een gemiddelde diameter van wel 3000 lichtjaar. Dat lijkt, in ieder geval bij het stelsel in kwestie, niet te kloppen.

Hoewel Hubble (vooral) de pasgeboren sterren in het stelsel heeft vastgelegd, zal de James Webb Space Telescope veel meer zaken kunnen onthullen. De James Webb zal namelijk ook de oudere, rode sterren kunnen vastleggen én dwars door eventueel aanwezige stofwolken kunnen kijken. Dat betekent dat we na de lancering van de nieuwe ruimtetelescoop in 2018 de gehele geschiedenis van het sterrenstelsel kunnen achterhalen.

Bron: Hubble Space Telescope

Share

Speak Your Mind

*