28 maart 2024

IC 10, een sterrenstelsel vol potentiële bronnen van zwaartekrachtsgolven

Credit: X-ray: NASA/CXC/UMass Lowell/S.Laycock et al. Optical: Bill Snyder Astrophotography

Zie hier IC 10, een onregelmatig sterrenstelsel, dat in 1887 ontdekt is door de Amerikaanse sterrenkundige Lewis Swift. Hij zag IC 10 nog aan als een oplichtende wolk van gas en stof, maar nu weten we dat het een compleet sterrenstelsel is, dat met een afstand van 2,2 miljoen lichtjaar net zo ver weg ligt als het Andromedastelsel. Het maakt dan ook deel uit van de Lokale Groep van sterrenstelsels, waar onder andere de Melkweg, het Andromedastelsel (M31) en het Driehoeksstelsel (M33) toe behoren. IC 10 is een zogeheten ‘starburst galaxy’, mmmm…. hoe heet dat in het Nederlands, een starburststelsel wellicht? In zo’n sterrenstelsel worden sterren gevormd in een veel hoger tempo dan in ons Melkwegstelsel. Met de Amerikaanse röntgentelescoop Chandra, die in een satelliet in een baan om de aarde zweeft, zijn in IC 110 maar liefst 110 bronnen van röntgenstraling ontdekt, hoogenergetische bronnen die voor een deel systemen zijn, waar een neutronenster of zwart gat materiaal opslurpt van een nabije ster, dat vervolgens in een accretieschijf terecht komt en dan verhit wordt en röntgenstraling uitzendt. Op de foto hieroven zie je die bronnen als de puntjes met een blauwe gloed. Van die systemen zal een deel zich ontwikkelen tot een systeem met twee neutronensterren of zwarte gaten en die zullen dan vervolgens na verloop van tijd sneller om elkaar heendraaien en ten slotte samensmelten tot één zwart gat. Als dat zo is zullen ze zwaartekrachtsgolven uitstralen, die op aarde gedetecteerd kunnen worden met instrumenten zoals LIGO in de VS en VIRGO in Europa. Met LIGO zijn al drie keer zwaartekrachtsgolven afkomstig van smeltende paren van zwarte gaten ontdekt. IC 10 bevat daarmee talloze potentiële nieuwe bronnen van zwaartekrachtsgolven. In de gaten houden dat stelsel!

Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*