Credit: Andrew Pontzen and Fabio Governato / Wikimedia Commons (CC BY 2.0)
De versnellende expansie van het universum is wellicht helemaal niet echt, maar alleen een schijnbaar effect, zo blijkt uit een recente studie. Het blijkt namelijk dat Type Ia supernova’s (die gebruikt zijn om de versnellende uitdijing van het heelal te bevestigen) beter passen in een kosmologisch model zonder donkere energie.
Donkere energie wordt geacht zo’n 70 procent van het totale massa/energie budget in het heelal uit te maken. Waar deze merkwaardige natuurkracht vandaan komt is nog een raadsel. Huidige kosmologische modellen vereisen de aanwezigheid van donkere energie om de waargenomen versnelling van de expansie van het heelal te verklaren.
Het belangrijkste model staat bekend als Lambda Cold Dark Matter – een universum met zowel donkere materie als donkere energie. Dit model schijnt het beste te passen bij de waarnemingen – maar welke waarnemingen precies? Nou, het blijkt dat Type Ia supernova’s (die allemaal dezelfde totale helderheid hebben) in verre sterrenstelsels op grotere afstand staan dan verklaard kan worden door een heelal dat niet versnelt uitdijt.
Credit: Lawrence Dam, Asta Heinesen and David Wiltshire
Zijn er ook andere modellen om het universum te verklaren? Het belangrijkste alternatief is een zogenaamd “leeg” heelal zonder inwendige structuur. Dit alternatief is natuurlijk niet op waarheid gebaseerd en kan de waarnemingen helemaal niet verklaren. Vandaar dat natuurkundigen nu met een nieuw alternatief zijn gekomen: het timescape model. Dit is een model zonder donkere energie, maar mét een inwendige structuur, namelijk het kosmische web van clusters en sterrenstelsels.
Wat blijkt nou? Dat timescape model kan de waarnemingen iets beter verklaren dan het Lambda Cold Dark Matter model! Helaas zijn de huidige statistische aanwijzingen ontoereikend om één van deze modellen te bevestigen als ‘de waarheid’. We moeten dus wachten op meer gegevens, die deels verzameld zullen worden door de Europese Euclid-satelliet.
Bestaat donkere energie helemaal niet? De tijd zal het leren, maar het lijkt erop dat het Lambda Cold Dark Matter model misschien zijn langste tijd gehad heeft (of toch op zijn minst aan herziening toe is).
Bron: Phys.org
