29 maart 2024

Hoe kan dat nou, zo’n grote planeet (NGTS-1b) bij zo’n kleine ster?

Artist’s impression van een zonsopkomst op de planeet NGTS-1b (Image: University of Warwick/Mark Garlick)

Sterrenkundigen hebben in het kader van de Next-Generation Transit Survey een planeet ontdekt die ze qua omvang en massa voor een raadsel stelt. De exoplaneet NGTS-1b, zoals ‘ie heet, is namelijk erg groot in vergelijking tot de ster waar hij omheen draait en dat past niet binnen het plaatje van planeetvorming, zoals de sterrenkundigen dat voor ogen hebben. NGTS-1b blijkt uit de waarnemingen ongeveer zo groot als Jupiter te zijn, maar de ster waar hij in 2,6 dagen omheen draait is half zo groot als de zon. Die ster is een rode dwergster van spectraalklasse M, die 600 lichtjaar van de aarde af staat. De planeet staat er 4,5 miljoen km vandaan, da’s 3% van de afstand aarde-zon. Ondanks die zeer kleine afstand is het op de planeet ‘slechts’ 530°C – menig exoplaneet is heter. NGTS-1b, die een ‘ hete Jupiter’ wordt genoemd, stelt de sterrenkundigen voor een raadsel: het is relatief de grootste exoplaneet die nu bekend is ten opzichte van de omvang van z’n moederster en de vraag is hoe dwergsterren als NGTS-1 zulke grote planeten kunnen krijgen. Men dacht altijd dat er rondom dwergsterren alleen kleine, rotsachtige planeten kunnen ontstaan. Dat idee is kennelijk aan revisie toe. In de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society is dit vakartikel over de bijzondere exoplaneet gepubliceerd. Bron: Gizmodo.

Share

Comments

  1. Martin Schoenmaker zegt

    Zomaar een gedachte die vast al onderzocht en afgewezen is: wellicht een geringde planeet waarbij de hoek van de ringen zo is, dat een afdekking van de ster een grotere lichtdip laat zien dan normaal?

    Maar aangezien in het bronartikel ook over massa geschreven wordt zal dit wel niet een pure transit-methode zijn…

  2. Planeet ?

    Of is het stiekem een ‘dubbelster’ waarvan de grootste slechts half zo groot als Sol, en de kleinere niet eens groot genoeg is om te ontbranden…

    Zo’n pietepeuterig Rode Dwerg sterretje brand ook nog eens enorm langzaam, dus wie weet hoelang ze al bestaan.
    De lage oppervlakte temperatuur van de ‘planeet’ zal het directe gevolg van de ‘spaarstand’ van de Rode Dwerg zijn.

    Groet, Paul

  3. Draait, in dit geval, de ster niet om de planeet (vanwege het massa verschil)?
    Of zie ik ze (weer eens) vliegen 🙂

    • Alle planeten draaien om een zon zover ik weet. In dit geval zal dat vast ook zo zijn Yellow Smiley Monique confused
      Bij mensen is dat wel eens anders. Je hebt mannen die om een vrouw draaien en je hebt vrouwen die om een man draaien.
      Sheepish Monique Smile

      • Daar kun je dus best draaierig van worden! 🙂

      • Enceladus zegt

        En je hebt ook vrouwen die om vrouwen draaien, mannen die om mannen draaien en zelfs mannen en vrouwen die af en toe om mannen en dan weer om vrouwen draaien. Je zou er inderdaad draaierig van worden. 😉

        Planeten draaien inderdaad om een zon, behalve rogue planets natuurlijk. Dat zijn of wel mislukte sterren of zelfs echte planeten, maar dan exemplaren die uit hun zonnestelsel zijn geknikkerd en daardoor ‘vrij’ door de ruimte bewegen. Dat ‘vrij’ is natuurlijk relatief: ze draaien in een baan om het centrum van de Melkweg (of een ander sterrenstelsel).

        Groet,
        Gert (Enceladus)

    • Zoals ik het artikel lees, is:
      – De ster een rode dwergster met een massa van de helft van de zon.
      – De planeet een Jupiter-grote (=massa) kanjer

      Onze zon bevat iets meer dan 1000 keer zo veel massa als Jupiter. In dit stelsel is de massaverhouding
      ster : planeet dan ongeveer 500 op 1 !!

      Het lijkt mij dus stug dat die rode dwerg om de toch nog minder massa bevattende planeet draait.
      Groet Paul

      • Beweging is iets relatiefs, dus als jij het wilt mag je het om draaien. Op Aarde hebben we heel lang gerekend met een Geocentrisch model, wat (ingewikkeld) toch goede resultaten gaf.

        Op die manier mag jij ook verklaren dat je schoenen mechanismes hebben, die er voor zorgen dat de wereld onder jou door draait, terwijl jij stil blijft staan. 😉

        Paul

  4. Etienne Durinck zegt

    Dat er rondom de plaats waar een ster gevormd wordt in feite alles mogelijk is ? Waarom niet ? En waarom zou de grote van de ster die zich hier vormt hierbij van enige betekenis zijn ? Men kan hier alleen maar uitgaan van veronderstellingen. Die men gewoon nergens kan aan toetsen.

Speak Your Mind

*