11 oktober 2024

Laura Driessen wint De Zeeuw-Van Dishoeck Afstudeerprijs voor Sterrenkunde voor onderzoek naar supernovaresten en pulsar-windnevels

De Krab-nevel en de Krab-pulsar zijn de restanten van een supernova: je ziet de nevel als een ring van gekleurd gas, ooit de buitenste lagen van de oude ster maar nu door de ontploffing naar buiten geslingerd. De pulsar, samengeperst uit de kern van de oude ster, staat precies in het midden en maakt felle radiopieken. Credit: Van Leeuwen/ESA/pulsars.nl Credit: Van Leeuwen/ESA/pulsars.nl

Op 27 november ontvangt Laura Driessen (Universiteit van Amsterdam) de jaarlijkse Afstudeerprijs voor Sterrenkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) te Haarlem. Het De Zeeuw-Van Dishoeck Fonds financiert deze prijs van 3.000 Euro om jong talent in de astronomie te stimuleren. Laura ontdekte een nieuwe supernovarest. Dergelijke nevels blijven achter nadat grote sterren zijn ontploft. Ze deed onderzoek bij het Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde van de Universiteit van Amsterdam. Ze maakte voor haar onderzoek gebruik van de LOFAR radiotelescoop in Drenthe.

Onze Melkweg bevat veel interessante objecten zoals pulsars, pulsar-windnevels en supernovaresten. Supernovaresten zijn heldere bubbels van materie, die achterblijven nadat grote sterren zijn ontploft. Bij zo’n explosie kan ook een pulsar worden gevormd: een hard ronddraaiende neutronenster, die deeltjes uitstraalt in een pulsarwind.

Bij haar onderzoek naar pulsar-windnevels gebruikte Laura de LOFAR radio-interferometer, de grote radiotelescoop in Drenthe (zie de afbeelding hieronder). Daarmee bracht ze één bepaalde nevel, G54.1+0.3, in kaart. Zij kon aantonen dat deze nevel nog specialer is dan gedacht en veel lijkt op de bekende Krabnevel. Anders dan gedacht bleek dat deze nevel niet omringd wordt door een supernovarest. Ook toonde Laura aan dat enkele objecten waarvan werd verondersteld dat zij supernovaresten waren, dit toch niet zijn. Bovendien ontdekte zij een nieuwe, relatief jonge supernovarest, G53.41+0.03. Deze kan ons veel leren over supernova-fysica, vooral als ze een centrale pulsar zou hebben. Dit wordt nog verder onderzocht.

Het centrum van de LOFAR telescoop in Drenthe. Credit: ASTRON.

Haar project toont volgens Laura aan hoe mysterieus de Melkweg is en hoeveel we nog niet weten. ‘Dit soort onderzoek breng ook de techniek verder. Astronomische vragen vereisen geavanceerde technieken en nieuwe manieren van dataverwerking. Daar profiteert iedereen van.’

Laura is onlangs naar Manchester verhuisd om te promoveren en was heel verrast om te horen dat zij de De Zeeuw-Van Dishoeckprijs gewonnen had. Ze heeft meteen haar familie in Australië gebeld, hoewel het in Melbourne midden in de nacht was. Ze werkte met veel plezier aan haar project, en ondervond daarbij veel steun van haar supervisors Jason Hessels en Jacco Vink. Haar prijs ziet zij als een bonus op een geweldige studie-ervaring en een erkenning voor het masteronderzoek van jonge onderzoekers.
De De Zeeuw-Van Dishoeck Afstudeerprijs wordt op 27 november uitgereikt door Professor dr. A.P. IJzerman, secretaris natuurwetenschappen KHMW. De jurering werd verzorgd door de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, die jaarlijks tal van wetenschappelijke prijzen toekent (www.khmw.nl). Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*