X-ray NASA/CXC/University of Colorado/J. Comerford et al.; Optical: NASA/STScI
Sterrenkundigen hebben gebruikmakend van onder andere de Chandra röntgen-ruimtetelescoop en de Hubble ruimtetelescoop een superzwaar zwart gat ontdekt in het centrum van een sterrenstelsel 800 miljoen lichtjaar van ons vandaan, die in het verleden twee keer een enorme ‘boer’ heeft gelaten, een grote uitbarsting van energierijke straling. Het sterrenstelsel heet SDSS J1354+1327 (kortweg J1354) en ligt in het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes). In het verleden moet J1354 gebotst zijn met het andere sterrenstelsel dat zich in de buurt bevindt (het bovenste stelsel op de afbeelding hierboven), zichtbaar als lange slierten vol sterren en gas, die J1354 omgeven. Waarnemingen aan J1354 laten zien dat er met een tussenpoze van 100.000 jaar twee keer een uitbarsting van het centrale zwarte gat is geweest, wiens accretieschijf door de voeding van grote hoeveelheden materie (gas en stof) actief moet zijn geweest. Eén van die uitbarstingen is op de inzet hierboven te zien, het groene gebied linksonder van het centrum van J1354, gelegen op 30.000 lichtjaar afstand van dat centrum. Een meer recentere uitbarsting – de tweede ‘boer’ van het zwarte gat – is iets ten noorden van het centrum te zien. Hier een vakartikel over de waarnemingen aan J1354, onlangs gepubliceerd in The Astrophysical Journal. Hieronder een video over de waarnemingen.
Bron: Chandra.
