29 maart 2024

Ster SO-2 bij het superzware zwarte gat Sgr A* is gereed om binnenkort de relativiteitstheorie mee te testen

In lichtblauw de baan van SO-2 om Sgr A*. Credit: S. SAKAI/A.GHEZ/W. M. KECK OBSERVATORY/ UCLA GALACTIC CENTER GROUP

Het ruim vier miljoen zonsmassa wegende zwarte gat in het centrum van de Melkweg, Sagittarius A* geheten (kortweg Sgr A), wordt omgeven door sterren van de zogeheten S-sterrencluster. Eén van de sterren daarvan is SO-2, ook wel Source 2 of S2 genoemd. Die draait in slechts 15,56 jaar ± 0,35 jaar om dat superzware zwarte gat, in een elliptische baan waarvan het peribothron komende lente staat te gebeuren, het moment dat ‘ie daar het dichtste bij staat. De afstand tussen ster en zwart gat bedraagt dan 17 lichturen, 120 keer de afstand aarde-zon, bijna 18 miljard km. Zo’n korte afstand van een ster tot een extreem compact en superzwaar object zoals Sgr A is een goed moment om de Algemene Relativiteitstheorie van Albert Einstein te testen, omdat de extreme zwaartekracht van het zwarte gat sterke invloed heeft op de baan van de ster, iets dat leidt tot meetbare effecten, die door de ART worden voorspeld – effecten die eerder ook al zijn gemeten.

De banen van enkele sterren van de S-cluster rondom Sgr A*. Rechtsonder ter vergelijking enkele objecten van het zonnestelsel op dezelfde schaal. Credit: Cmglee

Probleem is alleen dat men tot voor kort niet precies wist wat SO-2 voor een ster is. Er waren namelijk aanwijzingen dat het geen enkele ster is, maar een dubbelster. En dan zouden die metingen geen zin hebben, want de invloed die de twee sterren op elkaar zouden hebben zou het effect van de zwaartekracht van Sgr A* zoals de ART dat voorspelt verstoren. Maar recent spectroscopisch onderzoek van sterrenkundigen uit Hawaï met de OH-Suppressing Infrared Imaging Spectrograph (OSIRIS) van het W. M. Keck Observatorium aan SO-2 laat zien dat SO-2 gelukkig alleen is, hooguit dat er een kleine begeleider is die geen invloed op de voorspelde effecten heeft. De sterrenkundigen hebben bijna 16 jaar gewacht op dit moment en ze zijn er helemaal klaar voor. Men hoopt te kunnen meten dat de lichtgolven die uit een sterk zwaartekrachtsveld komen enigszins worden uitgerekt, waardoor hun golflengte naar de rode kant van het spectrum schuift, iets wat Einstein’s theorie voorspelt. Hier het vakartikel over dit onderzoek, onlangs gepubliceerd in The Astrophysical Journal. Bron: Keck.

Share

Comments

  1. Jammer, geen eclips, anders had het vast in het artikel gestaan.

Speak Your Mind

*