Henri Poincaré. Credit: Wikipedia Public Domain.
Boeiende vraag, nietwaar? Wie kwam als eerste aan met de term ‘donkere materie’? Nee, het was niet Vera Rubin, die begin jaren zeventig door metingen aan de rotatiesnelheid van sterren in andere sterrenstelsels het bestaan van donkere materie vermoedde. Het was ook niet Fritz Zwicky die in 1933 aan de hand van de Comacluster berekende dat er meer massa moest zijn dan hij kon zien. Het was evenmin Jan Oort, die in 1932 als eerste de snelheid van sterren in de buurt van de zon bestudeerde om aan de hand daarvan te zien hoeveel onzichtbare sterren er waren. En tenslotte was het ook niet Jacobus Kapteyn, die al in 1922 de verdeling van massa, krachten en snelheden in de Melkweg bestudeerde en die op grond daarvan inschatte dat er ook verborgen, donkere materie moest zijn.
Afbeelding uit Poincaré’s The Milky Way and the theory of gases. Credit: Harvard/ADS.
Nee, de eer voor degene die als eerste kwam met de term donkere materie was… de Franse natuurkundige Henri Poincaré, die het in 1906 in zijn ‘The Milky Way and the theory of gases‘ noemde, een artikel waarin hij inging op een suggestie die de Engelsman Lord Kelvin in 1904 in z’n Baltimore Lezingen deed, namelijk dat je aan de hand van de verspreiding van snelheden van sterren in de Melkweg kon inschatten hoeveel massa de Melkweg moest hebben en daarmee hoeveel sterren er waren die je niet kon zien.
Credit: Harvard/ADS
Hoewel hij de term donkere materie gebruikte dacht Poincaré niet dat ’t zou bestaan. “… since his number is comparable to that which the telescope gives, then there is no dark matter, or at least not so much as there is of shining matter”, schreef hij in reactie op Kelvin’s idee. De informatie over de geschiedenis van het gebruik van de term donkere materie komt uit het zeer nuttige en leesbare artikel A History of Dark Matter van Gianfranco Bertone and Dan Hooper.
Despite plenty of lore to the contrary, Fritz Zwicky was actually not the first to use the phrase “dark matter”.https://t.co/97GgQUNXhphttps://t.co/4skV5ImwtX
— Dan Hooper (@DanHooperAstro) 17 februari 2018
Bron: Francis Naukas.
