29 maart 2024

Hubble neemt ongeëvenaarde details waar in atmosfeer van exoplaneet

Impressie van de exoplaneet WASP-39b en z’n moederster. Credit:
NASA, ESA, and G. Bacon (STScI)

Een internationaal team van sterrenkundigen is erin geslaagd om met de ESA/NASA Hubble ruimtetelescoop details waar te nemen in de atmosfeer van een exoplaneet, die nog niet eerder zo gedetailleerd zijn vastgelegd. Het gaat om de hete exoplaneet WASP-39b. Bij de waarnemingen werd ook gebruik gemaakt van telescopen op aarde. Door combinatie van alle gegevens, van nieuwe waarnemingen én eerder gedane waarnemingen, kon men een zeer uitgebreid spectrum van de atmosfeer van de planeet maken (zie afbeelding hieronder). De atmosfeer blijkt erg uitgezet te zijn (‘puffy’) en in de hogere delen komen geen wolken voor. Hierdoor kon Hubble een kijkje nemen in de dieper gelegen delen van de atmosfeer.

Het spectrum van WASP-39b. Credit:
NASA, ESA, G. Bacon and A. Feild (STScI), and H. Wakeford (STScI/Univ. of Exeter)

WASP-39b draait om een op de zon lijkende ster, die 700 lichtjaar van de aarde verwijderd is. Het is een ‘hete Saturnus’, dat wil zeggen dat ‘ie dichtbij z’n moederster staat en ongeveer de massa van Saturnus heeft. In de atmosfeer van WASP-39b is veel waterdamp gevonden, wel drie keer zo veel als Saturnus heeft. Men heeft ook zwaardere elementen in de atmosfeer gevonden, wat er op wijst dat de planeet in een ver verleden gecombardeerd moet zijn met ijsachtig materiaal. Dat moet wel verder weg van de ster gebeurd zijn dan waar WASP-39b nu staat. De exoplaneet staat nu wel acht keer dichterbij z’n ster dan Mercurius bij de zon staat en die korte afstand levert een zeer kort ‘jaar’ op: WASP39b draait in slechts vier dagen één keer om z’n ster. Eén kant van de planeet staat altijd in de richting van de ster, als gevolg van ’tidal locking’. Aan die kant is het gloeiend heet: 750 graden Celcius. Hier het vakartikel over de waarneming aan de atmosfeer van WASP39b.

Hubble is uitstekend geschikt om atmosferen van exoplaneten waar te nemen. Een maand geleden werd bekend gemaakt dat men ook van enkele planeten van het TRAPPIST-1 systeem met Hubble de atmosfeer heeft bestudeerd.  Met Hubble keek men naar vier van de zeven exoplaneten, TRAPPIST-1d, e, f en g. Drie daarvan blijken leefbaar te zijn, TRAPPIST-1d, e en f, zoals ook bleek uit de tegelijk verschenen studie op basis van waarnemingen gedaan met de VLT en Spitzer. Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*