29 maart 2024

Revival van neutronenster waargenomen door Integral

Animatie met een impressie van de massaoverdracht van een rode reus naar een neutronenster. Credit: ESA.

Normaal gesproken verwacht je van neutronensterren geen spectaculaire uitbarstingen. De zeer compacte neutronensterren – pakweg een zonsmassa gepropt in een bol met een straal van slechts 10 km – draaien normaal gesproken zeer snel rondjes om hun as (tot wel 716 keer per seconde), maar verder zijn ze qua lichtkracht vrij constant. Behalve als er een compagnon in hun buurt is, dan kunnen ze door massatoevoer plotselinge uitbarstingen vertonen. En zoiets is op 13 augustus 2017 waargenomen door de Europese röntgensatelliet Integral bij IGR J17329-2731, een zogeheten symbiotische röntgen-binair, een neutronenster met een rode reuzenster in z’n nabijheid, die door de massaoverdracht de zombie-neutronenster weer tot leven heeft gewekt. Er zijn zo’n tien van die symbiotische röntgen-binairs bekend en het is voor de eerste keer dat er één is gezien waarbij de neutronenster als een soort kosmische vampier materie opslurpte van de ster en weer tot leven kwam.

Vergelijking tussen een neutronenster en New York City.  Credit: NASA/Goddard Space Flight Center

Wat Integral zag was een uitbarsting in röntgenlicht. Enkele dagen later zag ook de Swift/XRT satelliet een verhoogde activiteit bij de neutronenster. IGR J17329-2731 vertoont overigens wel vreemd gedrag. Met ESA’s XMM-Newton en NASA’s NuSTAR röntgensatellieten is de rotatie van de neutronenster gemeten: met één omwenteling in ongeveer twee uur is die zeer langzaam, iets wat hoort bij oude neutronensterren. Maar afgaande op z’n sterke magnetische veld moet het een jongte neutronenster zijn. Men denkt daarom dat het misschien eerst een (oude) witte dwerg was, die als gevolg van de materieoverdracht van de (oude) rode reus zo zwaar is geworden dat hij verder ineen is gestort tot een neutronenster en die vervolgens op zijn beurt vorig jaar weer een revival meemaakte. Hier het vakartikel over de waarneming aan IGR J17329-2731, dat zal worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. Bron: ESA.

Share

Speak Your Mind

*