29 maart 2024

De ‘Gaia Worst’: de grote botsing, die ons Melkwegstelsel heeft veranderd

Een ander sterrenstelsel in botsing met een kleiner stelsel. Dit geeft een impressie van wat ons Melkwegstelsel kan hebben meegemaakt. Credit: V. Belokurov (Cambridge, UK); based on image by ESO/Juan Carlos Muñoz

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in de gegevens van de Europese Gaia satelliet aanwijzingen gevonden voor een botsing die ons Melkwegstelsel zo’n acht tot tien miljard jaar heeft ondergaan met een kleiner sterrenstelsel, een dwergstelsel dat het ‘Worststelsel’ wordt genoemd. Door die vroege botsing zou niet alleen de vorm van de ‘bulge’ (centrale verdikking) van de Melkweg zijn bepaald, maar ook die van de ijle halo van sterren rondom de Melkweg. Het dwergstelsel zelf heeft de botsing niet overleeft, maar z’n sterren zijn als zodanig nog wel herkenbaar tussen de sterren van de Melkweg. Die sterren van het voornamige Worststelsel hebben karakteristieke banen in de Melkweg – gebaseerd op de Gaia metingen aan de snelheden van de sterren – die vlak langs het centrum van de Melkweg lopen en die als naalden erg lang en dun zijn. Bij elkaar vormen de sterren iets wat lijkt op een grote kosmische worst, hetgeen de naam opleverde (zie de afbeelding hieronder).

Credit: V. Belokurov (Cambridge, UK) and Gaia/ESA

De Melkweg ondergaat nog steeds botsingen met kleine dwergstelsels, zoals het Sagittarius dwergstelsel, maar die zijn allemaal een stuk kleiner dan het Worststelsel, dat vermoedelijk zo’n tien miljard zonsmassa telde. Vermoedelijk telt het Melkwegstelsel acht bolvormige sterrenhopen, die het heeft overgehouden aan de kosmische botsing uit het verre verleden. Door de Gaia-metingen te staven met simulaties op de computer zijn de sterrenkundigen tot hun bevindingen gekomen over de botsing met het vroegere Worststelsel. Hieronder alle wetenschappelijke artikelen, verschenen in the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, The Astrophysical Journal Letters en op het arXiv.org.

Bron: Simons Foundation.

Share

Comments

  1. Hephaistos zegt

    Waar moet je aan denken qua grootte van de indringer? Vergelijkbaar met M33? Of eerder een Grote Magelhaanse Wolk?

    • De GMW is ook zo’n tien miljard zonsmassa op de kosmische weegschaal, dus vergelijkbaar met het Worststelsel (wat een naam hè 🙂 ) M33 is pakweg vijf keer zo zwaar.

      • Hephaistos zegt

        In dat geval is de artist impression nogal misleidend. Dat laat duidelijk een M33-achtig stelsel zien. Een stelsel met de massa van de GMW zou in de afgebeelde fase van de botsing ook een GMW-achtig uiterlijk moeten hebben. Immers, als je van de GMW een field galaxy zou maken, zou het een klein spiraalstelsel zijn 😉

Speak Your Mind

*