15 oktober 2024

Astronomen ontdekken verst verwijderde radiostelsel ooit 

Nabij-infraroodopname met de Large Binocular Telescope in Arizona, VS, met de radio-emissie in wit. Het feit dat het sterrenstelsel niet is waargenomen op infraroodgolflengten op de plek waar de radiostraling vandaan komt, bevestigt mede dat het hier om een sterrenstelsel op recordafstand gaat. Credits: Large Binocular Telescope in Arizona, VS.

Na bijna twintig jaar is het record van het verst verwijderde radiostelsel gebroken. Een team onder leiding van de Leidse promovendus Aayush Saxena heeft een radiostelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 7% van zijn huidige leeftijd had. Het staat op een afstand van 12 miljard lichtjaar.

Het team gebruikte de Giant Meter-wave Radio Telescope (GMRT) in India om het radiosterrenstelsel te identificeren. Daarna is met de Gemini Telescope op Hawaï en de Large Binocular Telescope in Arizona de afstand bepaald door de roodverschuiving van het stelsel te meten. De roodverschuiving van z = 5,72 betekent dat het sterrenstelsel wordt waargenomen zoals het eruitzag toen het heelal nog maar een miljard jaar oud was. Dat betekent dat het licht van dit stelsel bijna 12 miljard jaar oud is. Het team bestaat uit astronomen uit Nederland, Brazilië, het Verenigd Koninkrijk en Italië. Het onderzoek is geaccepteerd voor publicatie in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Het meten van de roodverschuiving van een sterrenstelsel vertelt astronomen de afstand van het stelsel. Hoe verder weg sterrenstelsels staan, des te sneller bewegen ze van ons af. Het licht van deze stelsels is daardoor roder. Naarmate de vluchtsnelheid hoger is, is de roodverschuiving groter.

Radiostelsels zijn zeldzaam. Het zijn kolossale sterrenstelsels met een superzwaar zwart gat in hun centrum dat actief gas en stof uit zijn omgeving naar zich toetrekt. Deze eigenschap zet de lancering van hoogenergetische straalstromen in gang, die met bijna de lichtsnelheid geladen deeltjes de ruimte inspuwen. Deze jets zijn zeer helder op radiogolflengten.

De ontdekking van dit soort stelsels op extreem grote afstanden is belangrijk voor ons begrip van de vorming en evolutie van deze stelsels. Het kan bovendien iets zeggen over de vorming van oer-zwarte gaten, die de groei van sterrenstelsels hebben aangedreven en gereguleerd. Maar dat dergelijke stelsels bestaan, verbaast astronomen.

Eerste auteur Aayush Saxena (Sterrewacht Leiden): “We zijn benieuwd hoe deze zeer zware, verre sterrenstelsels hun massa hebben opgebouwd.” Coauteur Huub Röttgering (Sterrewacht Leiden) voegt daaraan toe: “Heldere radiostelsels herbergen superzware zwarte gaten. Het is verbazingwekkend om zo vroeg in de geschiedenis van het heelal zulke objecten aan te treffen; de tijd om zulke zware zwarte gaten tot wasdom te laten komen is wel erg kort.”

Een radiosterrenstelsel met een roodverschuiving van z=5,19 was sinds zijn ontdekking in 1999 de vorige recordhouder. De volgende generatie radiotelescopen zal in combinatie met ‘s werelds grote optische en infraroodtelescopen radiostelsels op nog grotere roodverschuiving kunnen ontdekken. Bron: Astronomie.nl

Share

Comments

  1. Marc Opdebeeck zegt

    Beseffen ze nu nog altijd niet dat het heelal al bestond vóór 13,7miljard jaar!!

    • Een soort A.D. versus B.C. (ff schuiven met de geboortedatum) 🙂
      Feit blijft waar iemand zo gauw (in no time) een oneindige hoeveelheid energie, geperst in een minuscuul singulariteitje vandaan toverde…

  2. Marc Opdebeeck zegt

    De singulariteit is een fabeltje. Het is trouwens onmogelijk en onlogisch. Met andere woorden een slechte afleiding en verkeerde interpretatie van het uitdijend heelal.

    Mijn theorie zegt :
    Het heelal heeft gewoon een evolutie doorstaan van oneindig lang geleden.
    Elke fase op een bepaalde plek en tijd heeft zo zijn kenmerken. Één ervan is de evolutie via de fundamentele ruimtetijdseenheden naar elektronen en protonen die voor het eerst geboren werden in de quasars met hun typische radiospectrum vanuit hun jets. Een enorm sterk magnetisch veld dat opgewekt wordt door de accretiezone met tegengestelde stromingen van electronen en protonen zorgt voor synchrotron over ettelijke lichtjaren ver.
    Quasars zijn heldere bronnen onder andere door de annihilatie tussen elektronen en positronen, maar door de verschillende geladenheid worden positronen door hun tegengestelde spin dichter naar de kern aangetrokken en de elektronen naar de buitenkant gedreven. Deze naar buitengedrevrn elektronen worden door het sterke magnetische veld rond de jets afgebogen en zenden de typisch radiogolven uit. Positronen worden samen met minder in getale overgebleven elektronen door de potentiële compressie(het effect dat nu gezien wordt als donkere materie) omgevormd tot protonen. Uit elke twee positronen ontstaan via twee muon positronen twee up quarks die zich vergrendelen met een down quark afkomstig van een tau elektron.
    De verhouding van ladingen blijft bewaard in het heelal nl twee positronen met een elektron en een elektron dat zich buiten de quasarkern bevindt.
    Dit is één van de fases dat een bepaalde zone op zeker moment doormaakt en dat geldt voor heel het heelal hoe groot of oud dat net ook mag zijn. In de universum fysica zijn er geen fouten of toevalligheden en kan er geen horizonprobleem van communicatie met beperkte lichtsnelheid plaatsvinden.

    Het is maar een greep uit mijn evolutietheorie, gewoon om te zeggen dat het ook nog anders kan zonder tot de onmogelijke singulariteit te moeten concluderen.
    Marc 🙂

    • Singulariteiten, punten waar allerlei grootheden oneindig worden, zijn een fabeltje. Op zich prima, ik geloof er zelf ook niet zo in. Maar even later kom je zelf aan met een andere oneindigheid, de levensduur van het heelal. Klinkt niet echt consequent. In jouw model kunnen dus toch oneindigheden voorkomen?

  3. Marc Opdebeeck zegt

    Arie, ik heb nooit gezegd dat oneindigheden niet kunnen. Bevoorbeeld oneindig klein en oneindig groot in ruimte of tijdseenheid zijn gemakkelijk mogelijk en worden nooit bereikt.
    Alleen met materie is dat niet mogelijk omdat elk materiedeeltje zijn ruimtetijdeenheden telt. Dat wil zeggen dat elk materiedeeltje met massa zijn halo(volume) heeft (Pauli exclusion principle dat gebaseerd is op elektrische en magnetische velden) die zwaartekracht 10 ^38 overtreffen. Als men elektronen en protonen zou samenpersen dan zou de materie-eenheden zoals wij ze kennen niet meer bestaan. Dat zou het geval zijn bij het samenpersen van het zichtbare heelal in een atoom of appel-grootte. Niet realistisch dus.
    Groet Marc 🙂

    • Materie bestond ook nog niet op tijdstip nul van de BB theorie. Er was alleen maar energie, nog geen materie cq deeltjes met massa. Dus het Pauli exclusion principle is nog niet aan de orde. Hoeveel seconden het duurde voordat de eerste materie zich vormde uit die energie weet ik niet uit mijn hoofd maar kan je makkelijk googlen.

      De punten die je noemt en die volgens jou niet kloppen…kloppen inderdaad niet maar maken ook geen deel uit van de BB theorie. De gangbare theorie zit fout in je hoofd en vervolgens ga je op die fouten schieten met een betere theorie? Schiet mij maar lek 🙂

      Edit https://www.space.com/52-the-expanding-universe-from-the-big-bang-to-today.html of wiki

      • Marc Opdebeeck zegt

        De aanhangers van de BB theorie gaan ervan uit dat er eerst energie was.

        Mijn vraag is dan welke energie is dat en onder welke vorm?(stralingsenergie van E=mc2 of het Higgsveld met verklaring hoe men in 1sec tot protonen en neutronen komt)

        Was die energie gebundeld in één punt of was ze verspreid in de ruimte?
        Groet Marc 🙂

        • Je zou het ontstaan van het universum kunnen beschouwen als een simpele schending van de wet van behoud van energie die geldt voor een gesloten systeem, er is dus gelekt…. de bekende Quantum druppel die de emmer deed overlopen 🙂

        • In het begin was er een fundamentele “superkracht”. Kort daarna begonnen de krachten die we nu kennen zich af te splitsen, als ik me goed herinner zwaartekracht als eerste (ja ja ondanks Einstein zien we het ook nog als een kracht). De sterke en zwakke nucleaire kracht en onze welbekende fotonen kwamen daarna. Over het Higgsveld durf ik nu geen uitspraken te doen, dan zou ik eerst even terug willen duiken in de materie.

          Over de zogenaamde signulariteit, die moet je niet te letterlijk nemen. Men heeft het liever over dat er iets uit niets ontstond, dan dat ze uit moeten leggen waar het eerste begin vandaan kwam, indien er b.v. een bundel energie was die al een stukje ruimte in beslag nam. Goed beschouwd is de term “signulariteit” een aanduiding voor een vastloper in onze natuurkune/wiskune kennis….we weten het gewoonweg niet.

          Mijn persoonlijke mening over oneidigheden….die bestaan niet in de echte wereld. Het is leuk voor de formules, of juist een ramp als de uitkomst een “infinite” is. (wederom de wiskune en natuurkunde).

          • Marc Opdebeeck zegt

            K.J. Ik vind het maar een povere uitleg!

            Een superkracht en jullie weten niet waar het vandaan kwam. Lijkt op goochelarij met okus pokus pas of God’s vinger
            Zwaartekracht kwam er zonder dat jullie nu weten wat dat eigenlijk inhoudt. Ook in stervorming kan jullie theorie mij niet verklaren hoe zwaartekracht tot stand komt
            De materie ontstond binnen een seconde(okus pokus pas) terwijl jullie ook niet weten uit wat het bestaat en wat massa eigenlijk is( bijvoorbeeld wat maakt het verschil tussen elke quark apart en de combinatie de drie samen).Julie zitten in de knoop met materie en antimaterie alsof de fysica van het heelal een toevallige fout heeft gemaakt. Horizonprobleem, inflatieprobleem,vlak heelal, monopoolprobleem, donkere materie , donkere energie, tijd, ruimtetijd, ruimte, en zoveel andere…
            Moet ik dan zulke theorie koesteren terwijl mijn theorie alles verklaart in een logische evolutietheorie zoals ook die van Darwin dat doet.
            Terwijl ik mijn theorie opstelde heb ik wel alle lessen (of toch vele van de bekendste professoren) gevold op media en ben tot de conclusie gekomen dat geen enkele mij kon bekoren. Daarom heb ik de meest bekende theorieën uit mijn hoofd gezet. Waarom zou ik mij verdiepen in verkeerde theorieen die niet falsifieerbaar zijn. Ook die van Einstein lijkt mij te algemeen en niet falsifieerbaar. Ik geef yoe dat de man in de goeie richting wijst maar zijn algemene relativiteitstheorie is te oppervlakkig zodat men op geen enkele manier zijn theorie kan afkeuren.
            Een goeie theorie moet duidelijk zijn en niet te algemeen want zo is hij niet falsifieerbaar.

          • Marc, zolang ‘jouw theorie’ niet in zijn volledigheid gepubliceerd is kan je er telkens naar verwijzen als je andere theorieën naar de prullenbak verwijst, maar wij kunnen er niets mee, want we kennen die theorie niet.

        • Op tijdstip T=0 van het dan niet bestaande universum is c2 gelijk aan 0, dat betekent volgens E=m*c2, dat de energie E niet oneindig was maar ook 0, ergo die formule dan gaat niet op 🙂 … ik roep maar wat….

  4. @Marc, probeer dit eens http://vixra.org/faq gratis en voor niets publiceren.
    Overigens zijn “wij” niet “jullie”, alsof je het tegen een groep tegenstanders hebt, ik zou “men” gebruiken als je je wilt afzetten tegen het gangbare gedachtengoed.
    Arie Nouwen is gewoon de beheerder van deze blog die er gewoon lol in heeft om de laatste nieuwtjes in het Nederlands te publiceren en heeft er net als iedere blogger een eigen mening over. Dus geen “jullie” meer gebruiken s.v.p.
    @Arie, jammer dat de tekst niet meer zoals vroeger ge-edit kan worden om schrijffouten achteraf te herstellen, auto correct maakt er soms soep van 🙂

    • Ja goed voorstel van Vixra. Lezer Leo Vuyk plaatst daar ook regelmatig artikelen met zijn ideeën. (zie http://vixra.org/author/leo_vuyk)
      Eh.. Over reacties bewerken: ooit kon dat wel in een vroeger reactie – systeem. Als ik terug ben van vakantie zal ik kijken wat ik kan doen, ik begrijp de wenselijkheid om binnen een bepaalde periode nog reacties te kunnen wijzigen.

  5. Marc Opdebeeck zegt

    Arie, je hebt gelijk maar ik wou gewoon aantonen dat er nog andere mogelijkheden zijn.

    En Nico, ik bedoel jullie oa K.J. met aanhangers van de gangbare theorie of BB theorie. Daar is niks verkeerd mee bedoeld hoor.

    Marc 🙂

  6. Marc, ik wil een reply schrijven, maar niet de volledige BB theorie gaan herkauwen. Ik verwees niet voor niets naar google. Dus ik beperk me tot een povere uitleg. Jij hebt een aantal misvattingen over de theorie van de “aanhangers” dus het lijkt mij aan jou om dat eerst recht te trekken.

    Ik kan wel een ander argument aanhalen. Op het moment dat men de BB in grote lijnen had uitgewerkt, kwam daar een theoretische voorspelling uit. Door te rekenen vanaf T=0 (expansie en inflatie snelheid, de snelheid van afkoelen, de dichtheid etc) kwamen ze tot de conclusie dat op het moment dat het heelal 380.000 jaar jong was de temp was bereikt waarop electronen zich konden binden aan nucleus. Op dat moment ging het heelal over van ondoorzichtig naar transparant. De voorspelling was dat er een achtergrondstraling moest zijn van dat moment die door de roodverschuiving sindsdien, een temp van enkele Kelvin zou laten zien. Net toen een Uni dat wilde gaan opsporen vonden de twee welbekende radio astronomen deze CMB bij toeval met een temp van rond de 3 Kelvin.

    Ook de theoretische voorspelling van de BB nucleosyntheses bleek achteraf bewezen met waarnemingen (globaal 75% H, 25% He en een klein beetje Lithium.

    Andere voorspellingen met sluitende waarnemingen;

    – De roodverschuiving van de fotonen vanaf 380.000 (3000Kelvin) tot heden (2,75Kelvin) is Z=1090. 3000Kelvin / 1090 = 2,75Kelvin

    Hett heelal is sindsdien 1090 keer zo groot geworden, de straal van het waarneembare heelal van 42mln lichtjaar naar vandaag 45mld en 780mln lichtjaar. 1090 * 42.000.000 = 45.780.000.000

    – De dichtheid is sindsdien afgenomen met 1090^2, oftewel ongeveer enkele atomaire deeltjes per M3 nu,enkele miljoenen atomaire deeltjes toen.

    Bij zowat de gehele theorie van “de aanhangers” gingen de voorspellingen aan de waarnemingen vooraf. En de waarnemingen liggen niet voor het oprapen, zoals bij het Higgsveld. Daar was iets van 40 jaar zoeken voor nodig. Jij hebt niet eens een goed onderbouwde “eigen verklaring” voor slechts een van de honderden of duizenden waarnemingen…..kies er maar eentje..?

    Trouwens ik stop ermee. Bij elke topic waar het je past begin je af te geven op de gangbare theorien zonder die theorien te kennen…(een paar uur geleden dacht je nog dat de signulariteit van de BB bestond uit samengeperste protonen en neutronen?????…) en kom je met je eigen verhaal…….het enige woord wat me nu te binnen schiet = drammen

    • Marc Opdebeeck zegt

      Ok ik heb het begrepen maar je hebt niet geantwoord op mijn vragen.

      • Maar dat is toch heel simpel? Als ik een reply geef op je vragen, is dat een afspiegeling van de gangbare theorien….en die kan je zelf ook googlen. Ik heb namelijk wel vertrouwen in het werk van tienduizenden wetenschappers die jaarlijks honderden miljarden te besteden hebben aan wetenschappelijk onderzoek.

        Begrijp me niet verkeerd, ik heb naast de gangbare theorien ook dingen waar ik een eigen/afwijkende mening over heb. Dat kan ik er soms uitflappen, maar ik zaag er niet over door. Een discussie met jou is een gebed zonder einde en ik zie er de zin niet van in. Dus ik pas ervoor en dat is alleen mijn mening en keuze. Even goeie vrienden verder

        • Marc Opdebeeck zegt

          K.J., ik ken de evolutie van de BB theorie wel na die eerste fractie van een seconde maar de hamvraag blijft, en daar heb je niet op geantwoord, hoe en wat is die superkracht bij T=0 vóór de nucleosynthese. Daar knel het schoentje volgens mij. 😉
          Een citaat vanuit National Geographic:
          Before the big bang, scientists believe the entire vastness of the observable universe, including all of its matter and radiation, was compressed into a hot, dense mass just a few millimeters across. This nearly incomprehensible state is theorized to have existed for just a fraction of the first second of time.
          Big bang proponents suggest that some 10 billion to 20 billion years ago, a massive blast allowed all the universe’s known matter and energy—even space and time themselves—to spring from some ancient and unknown type of energy.
          The theory maintains that, in the instant—a trillion-trillionth of a second—after the big bang, the universe expanded with incomprehensible speed from its pebble-size origin to astronomical scope. Expansion has apparently continued, but much more slowly, over the ensuing billions of years.

          Scientists can’t be sure exactly how the universe evolved after the big bang. Many believe that as time passed and matter cooled, more diverse kinds of atoms began to form, and they eventually condensed into the stars and galaxies of our present universe.

          • Die “hamvraag” @Marc is niet te beantwoorden, dus het is zinloos hem hier te stellen; “wij” of K.J. gaat dat hier niet even oplossen op deze blog. De volgende vraag die dan opkomt is wat er voor T=0 plaatsvond en de tijd dus negatief wordt, waaraan uiteraard ook geen limiet aan zit 😉 c wordt dan ook negatief maar c^2 is weer positief, waardoor E= m*c^2 gewoon blijft werken op elk tijdstip vòòr de BB tot in het negatieve oneindige.

  7. @Nico
    Jij hebt het ook door & bedankt voor je support

    Een vraag stellen die niemand kan beantwoorden….en als dat dan idd niet lukt roepen “aha zie je nu wel dat jullie het mis hebben en dat die BB theorie niet klopt”. De Flat Earth Theekrans en consorten gebruiken dezelfde methode. Ik pas dan gewoon want het zijn discussies die nergens toe leiden.

  8. Marc Opdebeeck zegt

    Zo kan men nog vele theorieën verzinnen. Het moet toch niet kloppen en men kan zich schuilen achter metafysische processen die men toch niet hoeft te verklaren. Ik dacht dat wetenschap anders in mekaar zat.
    Ik ben weer eens diep ontgoocheld in de menselijke aanpak.

  9. Marc Opdebeeck zegt

    Nico, ik vind het een interessant artikel.
    Maar ik ben noch een savant of een superintelligent genie, ik ben gewoon een nuchtere vent. Misschien merk ik de laatste tijd wat dementie (62 jaar en wat beschadiging aan de linker hersenhelft), ik voel er geen verbetering mee integendeel.

    Arie wat betreft de bewijzen van de BB theorie vind ik deze site(Nederlands) één van de beste die een antwoord en een beschrijving geeft van de eigenschappen en probleempunten van de BB theorie
    https://wetenschap.infonu.nl/sterrenkunde/128377-de-eerste-minuten-van-de-big-bang.html

    Wat ik daarop te zeggen heb is:
    De pijlers van de BB theorie nl de achtergrondstraling CMBR, de verhouding van lichte elementen waterstof en helium, de versnelde (exponentiële)expansie met FLMR metriek , de verdeling van de materie in het heelal zijn eveneens (beter) uit te leggen in een andere theorie(mijn)
    Hier bedoel ik mee dat de sterke bewijzen van de BB theorie ook in een andere theorie passen terwijl die theorie ook het horizonprobleem, het vlakheidsprobleem, monopoolprobleem , en zwaartekracht als fundamentele kracht van het universum een verklaring geeft( ook zonder materie met massa). Alsook donkere materie en donkere energie , de betekenis van het heelal ,
    In verband met zwaartekracht moet je al opgemerkt hebben dat bij stervorming niet zomaar een zwaartekracht optreedt bij een verzameling van materie onder vorm van interstellaire moleculen , het is pas na een tijd of hoeveelheid massa in een gebied dat het zwaartekrachtveld optreedt. Dat heeft een reden natuuurlijk en volgt een bepaald proces en voorwaarden. Het proces neemt soms duizenden jaren in beslag en hier in de BB theorie gebeurt dit allemaal in een fractie vanneen seconde.(wetenschappelijk onmogelijk dus)

    Ik heb de hoofdlijnen van mijn theorie opgeschreven in een 500 tal bladzijden. Het gaat van het niets tot de huidige toestand met afleidingen naar massavariatie met materie en antimaterie , naar de modificatie van Newton zwaartekracht, verbeterde vorm van getijden krachten in het algemeen , verklaring van magnetisch veld van aarde en zonnestelsel met sunspots en angulair momentum perturbation, onderliggende oorzaken van het climate change probleem met tectonische activiteit en ocean warming en tot slot een afgeleide naar zwarte gaten enz …

    Ik zal mijn werk nog eens bundelen in boekvorm of archiv of vixra.
    Ik vind het leuker in boekvorm om als geschenk aan mijn familie en vrienden te geven en het heeft iets van romantiek. Ik denk er over na , ik heb momenteel nog minstens een jaar werk aan een verbouwing van een appartement in Spanje waar ik woon (andere hobby)

    Sorry als ik jullie beledigd of gestoord zou hebben.
    🙂

    • De eerste stap bij stervorming is het gevolg van electromagnetisme wat de deeltjes naar elkaar trekt……pas als de concentratie van deeltjes/clusters van deeltjes hoog genoeg is gaat zwaartekracht langzaam het stokje overnemen. Idem dito voor planeetvorming. Is ook al experimenteel bewezen in het ISS….jaren geleden

      Zwaartekracht speelt wel een triggerrol als er bv een supernova afgaat terwijl er een grote interstellaire wolk in de buurt is. De wolk kan dan “in gaan storten”….maar ook hier zorgt EM voor de eerste fase van samenklontering (samenklontering is een raar woord als we het over H en/of He hebben, het gaat echter op voor de lichte elementen, de metalen en moleculen)

  10. Ps beledigen kan je me niet en storen is het ook niet…..prima dat je je idee komt vertellen. Maar waarom in elk topic en doorgaan tot we erbij neervallen? Dat is wat mij betreft het irritante punt

  11. Marc Opdebeeck zegt

    Sorry K.J maar dat is juist wetenschap!

    In verband met zwaartekracht is het weer hetzelfde verhaal van PLOTS komt de zwaartekracht in actie en waarom denk je dat dat gebeurt?
    Het is dus een proces met een evolutie in meer en meer zwaartekracht. Hoe leg je dat uit. De zwaartekracht groeit met andere woorden en wat is dat proces denk je? Wat gebeurt er met de moleculaire interstellaire massa? Omdat men (je) niet weet hoe zwaartekracht werkt geef je de schuld aan een supernova. En als er nu geen geen supernova is in de buurt zoals bij de BB nucleosynthese in het begin van de inflatieperiode hoe zou dan de zwaartekracht tot stand komen. Enig idee?

Speak Your Mind

*