De Melkweg is nu bezig aan z’n tweede leven

Credit: TOHOKU UNIVERSITY

De Japanse sterrenkundige Masafumi Noguchi (Tohoku University) heeft de ontwikkeling van ons Melkwegstelsel van de afgelopen tien miljard jaar onderzocht en daaruit is naar voren gekomen dat de Melkeg twee fasen heeft gehad van stervorming, met daartussen een lange periode van rust, en nu zouden we in die tweede periode zitten, de second life van de Melkweg. Voor zijn onderzoek keek Noguchi naar de chemische samenstelling van sterren in de buurt van de zon. Die blijken uiteen te vallen in twee groepen. Eén groep bevat veel ?-elementen, zoals zuurstof, magnesium en silicium, de andere groep bevat veel ijzer. Ander onderzoek laat zien dat dit onderscheid niet alleen in de buurt van de zon bestaat, maar in heel de Melkweg voorkomt. Noguchi komt nu met een verklaring: in z’n eerste fase van ontwikkeling, tien miljard jaar geleden, was er sprake van zogeheten cold flow accretion, waarbij er koud gas naar de Melkweg toe stroomde en hieruit sterren onstonden. Door supernovae type II van zware sterren die kort hadden geleefd kwamen er veel ?-elementen in het gas en daarom bevatten de sterren die toen onstonden veel van deze elementen (zie ook de afbeelding hieronder).

In dit diagram is blauw koud gas, rood heet gas. Het onderste deel van het diagram toont de twee groepen sterren in Noguchi’s model, waarbij de paarse pijl de verandering in de loop van de tijd aangeeft. Credit: M. Haywood et al. A&A, 589, 66 (2016), reproduced with permission © ESO)

Zeven miljard jaar terug stopte de stervorming, toen onder invloed van schokgolven het gas werd verhit en de toevoer van koud gas terugliep. Vervolgens zorgden supernovae van type Ia – witte dwergen in dubbelstersystemen die te zwaar worden en exploderen – er voor dat er veel ijzer in de interstellaire ruimte terecht kwam. Vijf miljard jaar geleden begon het gas geleidelijk weer terug te stromen naar de Melkweg en kwam een tweede fase van stervorming op gang, eentje waar ook onze eigen Zon een resultaat van is. In die tweede fase zitten we nog steeds.

Voorspelling van de chemische samenstelling van sterren op drie plekken in de Melkweg. (Credit: M. Haywood et al. A&A, 589, 66 (2016), reproduced with permission © ESO).

Van het Andromedastelsel wordt ook gedacht dat die twee fasen van stervorming heeft gehad. In dat opzicht lijken de twee sterrenstelsels dus op elkaar. Bron: Universiteit van Tohoku.

Gerelateerde Astroblogs:

Webb ziet veel meer Melkweg-achtige sterrenstelsels in het vroege heelal dan gedacht Een nieuwe en ook best wel vreemde soort sterren ontdekt, de ‘oude rokers’ Webb ziet een sterrenstelsel zoals het Melkwegstelsel in wording in het vroege heelal