29 maart 2024

IC 5146 & B 168, een perfecte sessie…..

IC 5146, Cocoonnebula en Barnard 168 in het sterrenbeeld Cygnus (zwaan)

Ik heb een burn out!! Eh..van het leven danwel van het werk????? Nope,  van m’n hobby…want..eh…je kunt zeggen van deze woeste zomer wat je wilt…maarre….ik geloof dat ik echt nog nooit een zomer heb meegemaakt met zo bezopen veel heldere nachten achtermekaar!!. “In de amateurastronomie-vakliteratuur” kom je wel eens gegevens tegen die zeggen dat het gemiddeld aantal heldere nachten per jaar in Nederland ergens in de buurt van de 20 zou liggen.

Welnu, volgens mij hebben we dat moyenne in de afgelopen twee maanden al ruimschoots gehaald. Niet dat ik dat nu zo erg vind, hoor…maarre… aangezien je,  vanwege die hoegenaamde bescheiden hoeveelheid aan heldere nachten, jezelf zo ongeveer zou kunnen verplichten om echt elke heldere nacht voor de zekerheid toch maar effe weer “aan den astronomischen arbeid te gaan”,  loop je tijdens zo’n glorieuze zomer zoals deze wel zomaar de kans om spontaan “om te vallen” vanwege een chronisch slaaptekort!!.

Maar goed, zo gezegd,  toch geniet ik, ondanks die eventuele extra vemoeienissen,  echt  met volle teugen van al die prachtige heldere nachten die we de afgelopen paar maanden van Moeder Natuur cadeau hebben gekregen. Als dit soort van weersomstandigheden het gevolg is van die hoegenaamde klimaatverandering, dan teken ik er voor big time en hol ik nu rap ende gezwind naar mijn garage en monteer subiet zulke grote sproeiers in mijn pieper de piep tweecilinder eendenblokjes dat ze gaan zuipen als zo’n joekel van een (ook heel leuke!!) amerikaanse yanktank monster V8-blok!!!

Overigens moet ik hier danwel weer meteen bekennen dat ik die afgelopen paar (vakantie)maanden vooral visueel met “Zeeuws meisje” mijn 20cm airline-Dobsonnetje in de weer ben geweest  op fijn donkere krampeerplekken in het noorden en oosten des lands….ook heel leuk, dat direkte contact met de hemel,  maar wel een bezigheid die niet echt veel “astroblogjes-schrijfvoer” oplevert. Het grote voordeel van visueel met praktische sterrenkunde bezig zijn is natuurlijk dat je kan opbreken direkt wanneer je maar wilt,  terwijl astrofotosessie’s natuurlijk pas klaar zijn wanneer alle vereiste tijdrovende handelingen en procedures verricht zijn en ook nog eens op de juiste wijze verricht zijn.

Tijdens de zomermaanden kan het, zeker als het even een beetje tegen zit, vanwege dat hopeloze late tijdstip van donker worden, soms/vaak/altijd wel heel erg laat worden voordat er geslapen kan en mag worden…enne..hoewel ik zeker geen (vroege)ochtendmens ben, ben ik persoonlijk ook weer niet een “tot heel diep in de nacht..nachtbraker” zoals enkele van mijn zeer geachte (Astroblogs)collega’s,  die ogenschijnlijk zonder moeite de ene na de andere zogenaamde “allnighter” (van acht uur ’s avonds tot acht uur ’s ochtends) eruit weten te persen. Mij nog nooit gelukt!! Oh ja…enne….het zal U derhalve dan ook waarschijnlijk niets verbazen dat ik een groot voorstander ben van het afschaffen van die nutteloze zotte zomertijd,  aangezien ook deze voor de buhne drogmaatregel tot op heden (net zoals al die dwaze milieuzones, trouwens!!!) ….. .weinig goeds en nuttigs heeft gesorteerd behalve dan het overhoop gooien van het bioritme van die bijzondere diersoort genaamd de niet allnighter bestendige Homo Astronomicus Janus!!!

Gelukkig is het nu september en is het om half negen alweer donker genoeg om in elk geval al een propere poolas-afstelling voor mekaar te kunnen krijgen..en kun je met een beetje mazzel al ergens tussen half tien en tien uur des avonds al aan je belichtingssessie beginnen opdat je ergens zo rond twaalf uur ’s nachts na je, al dan niet geslaagde, veld-astrofotografie-sessie weer een beetje op een normale tijd je vlooienbunker in kunt duiken voor een verantwoorde nachtrust.

Hoewel dit blogje de titel “een perfecte sessie” draagt moet ik eerlijkheidshalve wel bekennen dat hier  toch eerst een nachtelijke expeditie aan vooraf ging die compleet mis is gelopen. Routine doet wonderen in deze tak van sport en aangezien mijn vorige astrofotosessie ergens in Mei heeft plaatsgevonden bleek dit oude “astrofotovosje” helaas (nou ja???) dan wel even niet zijn haren edoch wel zijn astrofoto-streken verloren te zijn, oeps!!!. Thuisgekomen de volgende paar dagen toch maar even bij daglicht en op het droge alle benodigde vaardigheden en routines  heel goed weer tot de mijne gemaakt met als plezant resultaat bij de daarop volgende astrofoto-sesssie een heerlijk volledig foutloos verlopen avondje astrofotografie…..”I love it when a plan comes together!!!”.

Doelwit van mijn astrofotografisce lusten voor deze sessie…..een redelijk exotisch emissie en donkere nevelcomplex genaamd de “Cocoonnebula” gelegen  midden in de melkweg,  ergens in de “linkerbovenhoek” van het sterrenbeeld de Zwaan waar ik eigenlijk nog nooit van had gehoord. Ik kwam deze “miniatuur trifid-nevel” warm aanbevolen tegen in het evenzo warm aanbevolen engelse blad Astronomy Now en toen ik dit object fraai roodgloeiend op mijn canon-beeldschermpje zag verschijnen na het eerste subje,  geschoten tijdens deze heerlijk warme korte broek en T-shirt astro-avond,  wist ik dat ik plezant in business was!!

Na dit eerste subje van vijf minuten volgden er nog vijf van elk vijf minunten met de 20cm Newton en canon 1000D en toen kon er op een redelijk normaal tijdstip weer na huis worden gesjeesd…Nou ja, gesjeesd?? Het eerste gedeelte van die thuisreis doe ik na dat ranzige “akkefietje” met dat plotseling voor mijn voiture opduikende hertebeest, voor zijn en voor mijn gezondheid, tegenwoordig altijd bijkans stapvoets!!

Het mooie van dit object is dat je er in feite “drie voor de prijs van één” op lichtgevoelige chip krijgt. In de emissienevel (IC5146) ligt een open sterrenhoop Collinder 470 met daarin en omheen de donkere stofwolk Barnard 168. Dit fraaie jonge object bevindt zich op afstandje van zo’n 4000 lichtjaar en is iets van 15 lichtjaar in diameter.  De jonge sterren van Collinder 470 zijn ontstaan uit de interactie tussen het donkere stof van B168 en het (voorheen) neutrale waterstof van IC5146,  wat aan het oplichten wordt gebracht door de felle UVstraling van enkele grote zware jonge sterren van Collinder 470….dit is, net zoals bijvoorbeeld de Orionnevel, een proper spiraalarm-stervormingsgebied!!

Afijn..al met al een onverwacht mooi stukje melkweg,  welke  tot mijn grote verbazing en tevens genoegen zich blijkbaar zeer goed laat fotograferen,  zelfs met bescheiden middelen en bescheiden belichtingstijden. Oh…enne…de “kalkoennevel” zoals mijn “astronomisch dubieuze wederhelft” dit fraaie object al heel mijn blog-type-sessie wenst te willen noemen….grrrrr….. wordt dus ook een “prime target” voor mijn eerstvolgende visuele sessie met mijn afgelopen paar maanden geheel verbouwde (25kilo lichter en en tevens ook veel compacter) Doris de, nu nog lichtvoetiger,  40 cm Dobson!!

Zo….en nu nog effe buiten om voor de deur de maan bekijken met de dikke Dobson….Toedeledokie!!!

Share
Over Jan Brandt

Comments

  1. Nou, het was gewoon bagger deze zomer, ik heb de telescoop amper kunnen gebruiken…planeten te laag aan de horizon, vaak slechte seeing en donkere nachten heb je sowieso niet hier..Hopelijk gaat de winter een heel stuk beter worden..

  2. Jan Brandt zegt

    Ah….ok….als je een planetenman bent dan kan ik me voorstellen dat er sprake kan zijn van..eh..”enige lichte frustratie” want met de drie belangrijkste planeten (mars, Jupiter an Saturnus) vaak zichtbaar maar wel allemaal eng laag op de horizon..tja…da’s inderdaad als het gaat om seeing en detailzichtbaar niet echt geweldig!!
    Je hebt mijn welgemeende medeleven!!
    Maar ja,,,ik ben dan ook GEEN “planetenm(J)an” en ook al heb je in de zomer natuurlijk die bewuste grijze nachten waarbij het dan welliswaar natuurlijk niet helemaal superkraakdonker wordt, maarre… er waren voor de “fuzzyblob-brigade” meer dan genoeg aan onbewolke grijze nachten om aan een heel erg leuke “fuzzy blob score” te komen.

    • Zelfs dat is een ramp hier, de haven van Antwerpen geeft zo’n lichtkoepel dat je weinig ziet. Bij langere belichting is de hemel gewoon oranje…

      • Jan Brandt zegt

        Ok…..toegeggeven, voor visueel werk absoluut niet echt de meest ideale waarneemplek…maarre….dat vind ik nu zo mooi aan moderne digitale astrofotografie waarbij je met allerlei zeer kekke beeldbwerkingssoftware best wel een heleboel van die “oranje ellende”… (en Nee, hiermee bedoel ik niet het nederlands voetbalelftal!!)……kan wegwerken.
        Ik ben lid van de landelijke werkgroep astrofotografie en daar zitten bijvoorbeeld ook een paar geachte collega’s tussen die in het schroomelijk lichtovergoten westland/kassen-country heel leuk hun “ding”doen en dan heb ik nog niet eens over geacht Astroblogs-collega André vd Hoeven die met echt niet overdreven giga-optiek vanuit een bepaald NIET donkere hemel achtertuintje ten noorden van mijn hometown Dordrecht opnames zit te maken waarmee hij meedoet en prijzen wint bij NASA-imiteer een Hubble-opname-wedstrijden!!
        Ofwel….ik bedoel te zeggen… wil je in een lichtvervuilde omgeving toch nog iets van serieuze praktische sterrenkunde (zowel deep sky als planeetfotografie) willen bedrijven je, met dank aan al dat “moderne digitale beeldbewerkingsgeweld,”..eigenlijk alleen maar een enigszins heldere onbewolkte hemel nodig hebt.

        Helaas ben je op zo’n lichtvervuilde waarneemplek voor “het betere visuele werk”, met dank aan de ietwat “lullige eigenschappen” van het menselijk oog, natuurlijk wel “de sjaak…big time”!!! Daarvoor heeft ooit lang geleden ene meneer Dobson die ozo praktische heerlijk mobiele waarneemmonsters in de vorm van de Dobsontelescopen in de wereld gezet….ok, mot je wel over een automobiel beschikken!

Laat een antwoord achter aan Marco Reactie annuleren

*